Publicatiedatum: 18-09-2000

De commerciële hulpverlener

In de jaren '70 was ik nog uniek: een hulpverlener die als zelfstandig ondernemer zijn eigen patiënten wierf en bediende. Tegenwoordig zijn privé-praktijken schering en inslag. En dat is logisch, want financieel is het veel aantrekkelijker. Hoe je begint? Gewoon; zoek een gat in de markt onder het motto 'de één zijn dood is de ander zijn brood', bedenk een beroepstitel die door de wet niet beschermd is, spijker het bordje 'huppeldepup-deskundige' op de gevel en de media maken gratis reclame voor je. Zo verging het mij toen ik destijds als 'huispsycholoog' naar buiten trad en zo vergaat het nu de 'overgangsconsulente' die met enige argwaan en gegiechel in de commerciële kringen van dienstverleners wordt begroet. Wat een 'overgangsconsulente' doet? Gewoon; vrouwen in de overgang vertellen dat hun klachten van opvliegers, depressieve stemmingen en gebrek aan libido heel normaal zijn. Waarom je daar geld aan kan verdienen? Gewoon; omdat huisartsen geen tijd hebben om patiënten met onvermijdelijke levenspijn de aandacht te geven die ze verdienen.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de commerciële hulpverlener meer doet dan het geven van aandacht alléén. Als hij zijn zaakjes goed voor elkaar heeft, dan kan hij zich profileren met 'geen wachtlijsten', uitgebreide medische en psychologische voorlichting en persoonlijke adviezen. Als de hulpverleningsformule aanslaat? Dan is het een kleine moeite om nieuwe vestigingen uit de grond te stampen om zodoende de hele Nederlandse markt te bestrijken. In feite is het marktconcept een imitatie van wat de hamburgergigant McDonalds al jaren doet: je zorgt voor goed product, snelle en vriendelijke bediening en op alle locaties even herkenbaar. Een collega van mij heeft zich met succes gestort op de groep 'arbeidsongeschikte herintreders'. Onder de naam Reïntegratie Advies Centrum (RAC) bieden hij en zijn collega's mensen, die door langdurige ziekte, ontslag of reorganisatieperikelen in de geestelijke lappenmand zitten, een verzorgd trainingsprogramma aan om terug te keren in het arbeidsproces. Ziekenhuizen, uitkeringsinstanties en keuringsartsen zijn maar wat blij omdat patiënten met moeilijk te behandelen kwalen zoals 'whiplash', 'chronisch vermoeidheidssyndroom', of 'rugpijnen' door de commerciële jongens vaak toch weer op de rails worden gezet.

Critici beweren dat er producten op de markt worden gebracht die mensen helemaal niet nodig hebben: het aanbod creëert de vraag. Met andere woorden, niemand zou behoefte hebben aan dubbeldrank, meergranenbrood of vitaminemelk als niet één of andere geldbeluste geest het publiek wijs maakt dat zij niet zonder kunnen. Maar het is een feit dat de vrije markt er toe bijdraagt dat mensen creatief worden. In de wereld van de hulpverlening zijn in de komende decennia daarom nog een flink aantal nieuwe beroepen te verwachten. Wie als verpleegkundige, filosoof of dominee van een slecht betalende instelling de overstap wil maken naar de commercie, kan zich wellicht gaan vestigen als 'levensfasebegeleider', 'ouderdomsspecialist' of 'liefdesverdrietdeskundige'. En wie twijfelt, wil ik als 'overgangsconsulent' wel adviseren.

© 1996-2002 Dagblad De Telegraaf en Jeffrey Wijnberg
Alle rechten voorbehouden