Johan Cruijff is en blijft mijn voetbal idool. Niet alleen omdat hij magistraal voetbalde en een geweldenaar als coach was, maar vooral omdat hij een man is die naar zijn hart leeft. Boven alles heeft hij voetbalintelligentie van een soort die puur voortkomt uit de logica van de praktische realiteit.

Neem het voorbeeld in dit artikel: laat altijd de goalgerichte aanvaller de ingooi nemen omdat hij met zijn gezicht naar het doel toe staat; dan is hij altijd in het voordeel omdat de verdediger vanuit zijn rug niets kan zien. Zo simpel, maar o zo waar. Jammer genoeg heeft Cruijff ook gelijk in zijn weigering om bondscoach te worden. Niemand in Nederland zou het tolereren dat één man het beter weet; laat staan dat men het zou tolereren als die betweter ook steeds zijn gelijk waarmaakt.

Wat dat betreft is Johan Cruijff ook weer zo slim om zijn talenten niet voor de leeuwen te gooien. Maar, wie de moed heeft om zijn woorden goed in zich op te nemen kan daar als voetballer, coach en geïnteresseerde leek altijd zijn voordeel mee doen.

uit De Telegraaf van 20 november 2001

Nooit zal Cruijff de bondscoach zijn

GOUDA - Johan Cruijff zal nooit bondscoach van Oranje worden. Hij benadrukte dat maandag nog maar eens op de burelen van het weekblad Voetbal International bij de officiële opening van zijn eigen website. "Ik zou dan een zinloos gevecht moeten voeren. Daar begin ik niet aan."

Het Nederlands elftal is uitgeschakeld voor de wereldtitelstrijd. "Heel dom", zegt Cruijff, om er al snel "verschrikkelijk stom" van te maken. "Dan hoor ik dat het aan de mentale weerbaarheid ligt. Laten we eerst eens beginnen over voetbal. Laten we eens proberen een bal goed aan te nemen en goed te spelen. Daarna kunnen we altijd nog zien hoe het met de rest zit."

Hard is zijn uitspraak over de trainers. "Het tactisch vermogen van 99 procent van onze coaches is dramatisch. Nou ja, laten we er 90 procent van maken. Aan de basis gaat alles al fout. Alle voetbalnormen zijn met voeten getreden. Ik hoop dat er een paar praktijkjongens opstaan die weer met de oorsprong van het spel beginnen."

Wie, dat weet Cruijff ook direct. "Neem het geval Van Basten. Hij is bereid zijn reputatie op het spel te zetten door weer wat te gaan doen. Hij neemt dat risico. Vervolgens stuit het op weerstand. Van Basten weet ook dat hij als coach voor bepaalde zaken er andere mensen moet bijhalen. Als hij achterlijk was, had hij toch nooit zelf op zo'n hoog niveau gespeeld."

"Zeven jaar geleden", zegt Cruijff, "heb ik al gezegd dat het fout zou gaan. Dat het met de opleiding van de jeugd niet goed zat. Ik ga nu niet roepen: Zie je wel. Daar koop ik toch niets voor. Ik zeg het niet uit eigen belang, niet om mensen te kwetsen. Ik wil niet terug, loer op niemands positie en heb het geld ook niet nodig. Ik vond het mijn morele plicht het te zeggen. Verder heb ik geen zin tegen de rivier op te roeien."

Voorzitter van Ajax zal hij ongetwijfeld ook niet worden. Cruijff: "Men haalt steeds het voorbeeld van Beckenbauer aan bij Bayern München. Maar zoals hij daar functioneert, is in ons land onmogelijk. Hier nemen we echt niet zo maar iets aan van een ander. Zet tien Nederlanders om een tafel en je hebt vijf problemen."

Graag herhaalt Cruijff zijn oude stelregel. "De beste is degene die de minste fouten maakt. Vroeger waren de Duitsers en Engelsen fysiek sterk en hadden wij het verstand. Daarom wonnen we. Nu speelt Jong Oranje tegen de Engelsen en wat doet het: de eerste de beste bal gaat hoog richting hun centrum. Een hengst naar voren en het gevecht aangaan. Dan ben je natuurlijk geklopt. Als ik speelde tegen een elftal met twee fantastische centrale verdedigers stelde ik geen spits op. Dat heeft toch geen enkele zin."

Het is allemaal zo simpel, zegt Cruijff. "Maar zoals ik het voetbal zie, ziet niemand het. Weet je waarom ik vroeger altijd zelf ingooide? Omdat degene die ingooide de enige is die niet wordt gedekt. Ik kreeg vervolgens de bal terug en had vrij spel met het gezicht naar het doel van de tegenstander. Zo kan ik nog 100.000 voorbeelden geven. Tegenwoordig gooit de rechtsback verkeerd in en kan die andere partij zo naar ons eigen doel doorlopen."

Hij verlangt terug naar het straatvoetbal. "Laat die jongens tot hun twaalfde gewoon op straat voetballen. Dat is beter dan ze aan zo'n jeugdtrainer van nu te onderwerpen. Op straat worden de regels gemaakt. Ik pingelde vroeger ook te veel. Ik passeerde vier man en liep vervolgens tegen een grotere, sterkere jongen op. Daarna keek ik wel uit. Ik ging er drie voorbij en speelde af voordat ik die sterke jongen tegenkwam."

Cruijff vervolgt: "In de jaren tachtig hadden we een lichting die we de patatgeneratie noemden. Maar dat is wel de enige lichting die met Oranje een Europese titel heeft gewonnen. Nu ouwehoeren we over vleugelspitsen. Hou toch op. We halen goede spelers uit het buitenland en na twee jaar kunnen ze er niets meer van. Kijk naar Leonardo van Feyenoord, of eerder die Gronkjaer van Ajax. Ze staan stil in hun ontwikkeling. Aan wie zou dat nou liggen?"