"Natte bioscoop" moet
Expo-bezoeker
gevoelig maken voor oceanen
LISSABON - Fijne regen miezert van het plafond van de projectiezaal terwijl de toeschouwer door een grote golf lijkt te duiken,. Dit is een van de speciale effecten op de Expo '98 in Lissabon, de wereldtoonstelling die dit jaar geheel is gewijd aan de oceanen.
Tijdens de voorstelling in het Paviljoen van de Toekomst lijken normaal in zee levende dieren vlak voor het oog van de bezoeker te zweven. Om de driedimensionale beelden goed te zien, moet die wel een speciale bril opzetten.
Niet alleen de schoonheid van de natuur is uitgebeeld maar ook de bedreiging die van de mens uitgaat. Moleculen van broeikasgassen stijgen als lichtende laserpuntjes op uit spuitbussen, om vervolgens als bijltjes op de dampkring van de aarde in te hakken.
Volgens António Mega Ferreira, "commissaris" en geestelijk vader van de Expo, is er bewust voor gekozen ,,de burger met beelden en simpele boodschappen te treffen." Hij hoopt dat de Expo, die van 22 mei tot 30 september open is, vijftien miljoen mensen zal trekken.
"Als iedere bezoeker op drie punten zijn houding verandert, kan dat dus 45 miljoen gedragsveranderingen opleveren," aldus Ferreira. Op het terrein wordt nog her en der getimmerd. Bulldozers rijden af en aan. Maar Ferreira vertrouwt erop dat de Expo op tijd voor het publiek open zal zijn.
Een onderwatervoorstelling in het paviljoen van Groot-Brittannie.
De tentoonstelling bevat voornamelijk beelden, video's, computeranimaties, projecties en geluiden: alles wat de zinnen prikkelt. De teksten die uitleg geven in het Portugees, Engels en Spaans, zijn bewust kort gehouden.
In tegenstelling tot wat in vrijwel alle musea gebruikelijk is, staat er bij een oude vaas geen uitleg. "Vanaf 22 mei is onze catalogus te koop," zegt een Expo-medewerkster tegen een oudere dame die daarover klaagt.
Een jonge vrouw springt door een watermuur op de Epo 98.
Ook Nederland probeert zich in zijn nationale paviljoen zo te presenteren dat de bezoeker in een kwartier de band van ons land met de zee kan leren kennen. Wie binnenkomt, kan zich onder een golvend glazen dak voelen als iemand die onder water het strand oploopt.
Binnen worden de "pólderes" toegelicht, evenals duinen, de wadden, landwinning, windturbines, de haven van "Roterdao" en het kaken van haring. Buitenlandse bezoekers leren dat er op Nederlandse stranden geen rioolbuizen liggen, maar dat we aan zandsuppletie doen.
Een klapstuk van de Expo dat permanent open blijft, is het Oceanário, het grootste aquarium van Europa met meer dan tienduizend dieren van honderden soorten. De bezoeker kan aan de voet van ramen van zeven meter hoog staan die naar het water toe uitbollen. Op het voorste punt van de uitstulping ziet hij aan drie kanten de beesten langstrekken, met het wateroppervlak ruim twee verdiepingen boven hem.
De bijna dertig centimeter dikke wanden van het aquarium moeten vijf miljoen liter water tegenhouden. Af en toe maakt een haai jacht op een groep vissen.
Volgens Peter Chermayeff, de chef van het aquarium, is er rekening mee gehouden dat sommige beesten worden opgevreten en anderen doodgaan. Maar de vissen, vogels en zeezoogdieren planten zich al voort en op den duur moet een evenwicht ontstaan. Het nauwe contact met die natuur moet de bezoeker bewust maken van het thema van de Expo: "De Oceanen, een erfdeel voor de toekomst."
Lissabon rekt de aandacht met de Wereldtentoonstelling met als thema de zee. Een vitrine toont de schaalmodellen van vrijwel alle schepen die de wereldzeeën bevaren.
Publicatiedatum = 30 mei 1998
