Alle boemeltjes op een rij door THIJS JANSEN BLARICUM - Vraag aan een kind om een trein te tekenen; tien tegen één dat er een stoomtrein uit de bus komt. De stoomtrein rijdt nog steeds in ons land. Niet alleen in gedachten van onze kleuters, maar ook in het echt. De krachtige harten van de zogenaamde ijzeren paarden kloppen nog net zo vurig als destijds, meldt voorzitter Kees Wielemaker van de Vereniging Stoom op het Spoor uit Blaricum. De oude boemeltjes rijden dikwijls door schitterende gebieden. Voor velen onder ons zijn stoomtreinen als olifanten en nijlpaarden in een dierentuin: vertegenwoordigers van een tijdperk waarin men anders aankeek tegen maten en gewichten, snelheid en efficiency. In Nederland trokken enkele groepen enthousiasten zich het lot van het uitstervende ras der spoorse dinosauriërs aan. Stichtingen werden opgericht en men wekte belangstelling van duizenden donateurs en honderdduizenden bezoekers. Ook dit seizoen kunnen ze weer op de vele historische trajecten en oude treinen terecht. Als opwarmertje voor het nieuwe seizoen houden Nederlandse railmusea op Hemelvaartsdag 13 mei een 'Oude Tram- en Treindag'. Vijftig jaar na de bevrijding verscheen locomotief nummer 4 van de dienst Stoomtrein Goes-Borsele op de Zeeuwse lijn. In deze uitvoering deed de machine in het najaar van 1944 dienst in Frankrijk. Op deze donderdag hebben veel organisaties onder meer extra ritten met historische treinen op het programma staan. Vrijwilligers "In de winter komt u de talloze vrijwilligers die dit mogelijk maken tegen in werkplaatsen waar oude stoomlocomotieven of spoorwegrijtuigen grondig onderhanden worden genomen", zegt voorzitter Kees Wielemaker. Locomotief 'Bello' rijdt tussen Hoorn en Medemblijk tussen de bloeiende tulpenvelden. "Buiten ziet u deze vrijwilligers langs de lijn, sjouwend met rails en biels om de spoor- of trambaan in goede conditie te houden", vervolgt hij. In het voorjaar zetten ze de zaak in beweging. Als stoker, conducteur of machinist. Maar ook als wagenvoerder, achter het buffet of als kaartjesverkoper. Een bezigheid die niet alleen henzelf veel voldoening geeft, maar waarvan ze ook anderen graag laten meegenieten. Voorzitter Kees Wielemaker: Gelukkig vinden steeds meer mensen de weg naar de historische treinen en trams in Nederland. Er groeit nu immers een generatie op die deze kolossale rijdende fluitketels alleen maar kent van plaatjes of de modeltrein! Want in het wild komen stoomtreinen daar praten we meestal over in ons land niet meer voor sinds januari 1958. Toen ging de laatste stoomloc van de Nederlandse Spoorwegen (NS) het museum in. Het is de 3737, die nu te zien is in het Nederlands Spoorwegmuseum in Utrecht. Bewegen Dat is jammer, vinden veel liefhebbers van de stoomtrein. Zo'n trein komt immers pas goed tot z'n recht als met het ziet bewegen. Bij stoomlocomotieven speelt ook de historische omgeving een rol mee. Hoe ging men met zo'n machine om? Wat gebeurde er op de stations? Hoe ging het smeren en het aanvullen van water en kolen in z'n werk? Stoomloc 657 op weg naar Haaksbergen. Om nog wat van die sfeer te proeven kan men onder meer terecht in Stadskanaal. Daar staat een compleet station met alles er op en er aan. Kees Wielemaker vervolgt: "Wist u dat er in ons land meer dan 85 stoomlocomotieven bewaard zijn gebleven?" Bovendien kunnen in ons land kunnen niet alleen in historische Nederlandse trams, maar ook in Belgische, Duitse, Oostenrijkse en zelfs Tsjechische elektrische trams ritjes worden gemaakt. Over de trams in ons land kan het Haags Openbaar Vervoer Museum ons veel vertellen. Precies 125 jaar nadat de eerste tram door de Residentie reed, werd in juni 1989 het Haags Openbaar Vervoer Museum geopend. Toen beschikte het nu jubilerende museum al een kwart eeuw over historisch trammaterieel. Eerste Een historische tram in Den Haag. In 1964 namelijk werd ter gelegenheid van 100 jaar tram in Den Haag het eerste museumtramstel aan het publiek gepresenteerd. Ter gelegenheid van dit feest werd met de tram in de zomer gereden. Wegens het grote succes werd dit nog twee zomers herhaald. In 1965 werd de Tramweg-Stichting opgericht en in de loop der jaren is een aantal oude trams gerestaureerd, zodat nu een redelijk compleet beeld kan worden gegeven van de verscheidenheid aan trams die vanaf 1905 tot in de jaren zestig bij de HTM in gebruik zijn geweest. De Nederlandse railmusea zullen de bezoekers op 13 mei graag ontvangen en uitleg geven over het materieel waarin een rit kan worden gemaakt. Belangstellenden kunnen volgens Wielemaker op de Oude Tram & Treindag maar trouwens ook op andere dagen bij de volgende organisaties terecht: Amsterdam: Electrische Museumtramlijn Museum Amsterdam, telefoon (020) 6737538 of (020) 4231100, rijseizoen van 4 april tot en met 31 oktober; Apeldoorn: Veluwsche Stoomtrein Maatschappij VSM te Apeldoorn, telefoon (055) 5061989, rijseizoen van 23 mei tot en met 23 oktober; Barger Compascuum (Drenthe): Eerste Drentse Vereniging van Stoomliefhebbers (Veenpark, Barger Compascuum), telefoon (0591) 324444, rijseizoen van 2 april tot en met 25 oktober; Den Haag: Den Haag Openbaar Vervoer Museum te Den Haag, telefoon (070) 4451559, rijseizoen van 4 april tot en met 31 oktober op zondag; Erica (Drenthe): Industrieel Smalspoor Museum ISM te Erica (Drenthe), telefoon (0591) 303061, rijseizoen van 1 mei tot en met 12 september; Goes: Stoomtrein Goes-Borsele SGB te Goes, telefoon (0113) 270705, rijseizoen van 4 april tot en met 27 oktober + 26 t/m 29 december; Haaksbergen: Museum Buurt Spoorweg MBS te Haaksbergen, telefoon (053) 5721516, rijseizoen van 5 april tot en met 31 oktober + 26-27 december; Hoorn: Museumstoomtram Hoorn-Medemblik SHM te Hoorn, telefoon (0229) 214862, rijseizoen van 10 april tot en met 25 oktober + 20-27 december; IJmuiden: Hoogovens Excursietrein, IJmuiden, telefoon 0251 498384, rijseizoen van 25 april tot en met 31 oktober eenmaal per maand op zondag; Ouddorp: Stichting RTM Ouddorp (ZH), telefoon (0187) 688911, rijseizoen van 5 april tot en met 23 oktober + 29, 30 december; Rotterdam: Rotterdamsch TramMuseum, telefoon (010) 4765149, geopend van 3 april tot en met 2 oktober op zaterdag; Simpelveld: Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij ZLSM te Simpelveld, telefoon (045) 5440018, rijseizoen van 4 april tot en met 31 oktober + sinterklaas- en kerstritten . Stadskanaal: Museumspoorlijn STAR te Stadskanaal, telefoon (0599) 651890, rijseizoen van 30 april tot en met 24 oktober; Valkenburg (Zuid-Holland): Stoomtrein Valkenburgse Meer/Nationaal Smalspoormuseum, Valkenburg bij Leiden, telefoon (071) 5724275, rijseizoen 13 mei tot en met 26 september Utrecht: Nederlands Spoorweg Museum te Utrecht, telefoon (030) 2306206, geopend dagelijks behalve Maandag, 4 april, 23 mei en 25 december; Let op, waarschuwt Kees Wielemaker: veel museumlijnen rijden niet dagelijks tijdens de aangegeven periodes, maar slechts op bepaalde dagen. Informeer altijd vooraf en vraag ook naar de vertrektijden! U kunt ook op internet kijken: http://bct.tn.utwente.nl/railmus Meer informatie over de activiteiten van de museumspoor- en tramweglijnen is te vinden in de brochure Railmusea 1999, die vanaf mei verkrijgbaar is bij VVV- en ANWB-kantoren. Eigen foto's Publicatiedatum = 17 april 1999