Langlaufen zonder toeters en bellen door HARRY MULLER ELZENBORN - Wintersport, daar kun je ook bij onze zuiderburen de Belgen van genieten. Helaas niet al te vaak, want de winters zijn tegenwoordig lang niet zo streng meer als vroeger. Jarenlang moesten de verhuurders van ski's hun spullen noodgedwongen in de opslagruimte laten, maar begin dit jaar viel er zomaar in de Ardennen een pak sneeuw van meer dan een halve meter. De streek tussen Eupen en Malmedy met het natuurgebied De Hoge Venen veranderde in een sprookjesachtig landschap, ideaal voor de langlaufers. Langlaufen door het heuvelachtige Belgische boerenland. Ineens bruiste het hier van de activiteiten. Cafés en restaurants moesten extra personeel aanstellen, langlaufroutes werden uitgezet en hier en daar haalde men ook een lift uit de mottenballen om van een heuveltje af te kunnen glijden. Wintersporters uit ons land stroomden toe, want bijna nooit hadden ze zo dichtbij huis zo heerlijk kunnen skiën. Het dorpje Elzenborn met nog geen duizend inwoners is al een week in de hoogste staat van paraatheid. Sinds de eerste berichten binnenkwamen, dat het dorp wel eens verblijd kon worden met een flinke laag sneeuw, is een ieder opgetrommeld om de wintersporters straks zo goed mogelijk te kunnen ontvangen. Boeren moesten een deel van de hekken om hun weiland weg halen voor de langlauf-piste, een parkeerterrein werd aangelegd en het plaatselijke clubgebouw werd als gebruikelijk het centrum van alle activiteiten. Een eenvoudig boerendorp veranderde binnen enkele dagen in een echt wintersportoord, maar dan zonder allerlei toeters en bellen als dure winkels, vrouwen in bontjassen, discotheken en hoempa- orkestjes met jodelende juffrouwen. Wachten in de rij om ski's, schoenen en stokken te huren. Elke dag heeft men meer dan twintig vrijwilligers nodig om het winter- langlauf-circus draaiende te houden. Al heel vroeg 's morgens trekken de boeren met hun tractoren door het heuvelachtige landschap om de langlaufpistes te prepareren. Die hebben een lengte van vijf, negen of veertien kilometer. Anderen moeten ervoor zorgen dat de bussen en auto's vol toeristen keurig geparkeerd worden, weer anderen verkopen dagkaarten aan de langlaufers, broodjes ham en kaas en warme chocolademelk worden op de boerderij klaar gemaakt en bij de groep die de ski's verhuurt, maakt men overuren. Regelmatig moet iets gerepareerd worden en 's avonds worden alle natte schoenen in een speciaal kamertje gedroogd. Vrijwilligers Allemaal vrijwilligerswerk, want het geld dat men verdient, is bestemd voor een dozijn verenigingen in het dorp. Als over enkele maanden alle sneeuw weer is gesmolten, organiseert men voor de inwoners van het dorp het traditionele après-ski-feest waar al het eten en drinken gratis is. Walter Gentges en Adolphe Gommers controleren met sneeuwscooters de langlauf-loipen. Walter Gentges (een gepensioneerde leraar) en boer Adolphe Schommers controleren ieder met een sneeuwscooter de pistes en onderweg vragen ze aan wandelaars beleefd om niet op de langlauf-sporen te lopen. Voor hen zijn speciale wandelpaden dwars door het boerenland uitgezet. Hier geniet men van de wintersport in z'n simpelste vorm. Het gebied van De Hoge Venen bij de Baraque Michel is vrijwel het hele jaar door een ideaal wandelgebied. Tal van routes zijn hier uitgezet en als er 's winters voldoende sneeuw ligt, gebruikt men die voor de langlaufers. Langs de hoofdweg zijn verschillende cafés en restaurants, waar je ski's en schoenen kunt huren. De meeste etablissementen hebben enkele honderden paar langlauflatten in de aanbieding en nu ze eindelijk weer eens gebruikt kunnen worden, is het een drukte van belang. De vloerbroden uit de met hout gestookte oven vliegen over de toonbank. Het toerisme in deze streek is wat minder geworden sinds er allerlei voordelige aanbiedingen zijn voor een paar weken naar Spanje, Griekenland of Turkije. Nu overal voldoende sneeuw ligt, heeft men over de belangstelling van de dagjesmensen niet te klagen. De hotelkamers zijn allemaal bezet, de cafeetjes puilen uit en doen goede zaken met drankjes als Jägertee en Glühwein. Ook de worst en vloerbroden die volgens een oud familierecept gemaakt zijn, vliegen over de toonbank. De obers maken overuren, maar daar treurt niemand om. Nu is er sneeuw en kan er geld verdiend worden, want binnen een week kan dat witte goedje allemaal weer verdwenen zijn. Schoolkinderen komen met bussen vol ook een kijkje nemen in de Belgische wintersport-streek. Ze langlaufen wat onwennig, maar vooral niet al te lang. De rest van de dag zitten ze steeds achter hetzelfde colaatje binnen achter de warme kachel. Zulke klanten ziet het bedienend personeel liever gaan dan komen. Sprookjeswereld Elk jaar zo rond het carnavalsfeest ligt in dit gebied wel wat sneeuw, maar meestal blijft dat beperkt tot enkele centimeters. Nu zie je overal de besneeuwde sparren met takken, die doorbuigen onder de zware last. Een gezin met kleine kinderen geniet van een stevige wandeling. Men vermaakt zich opperbest, vooral omdat de kleintjes kunnen spelen in de sneeuw die soms enkele meters hoog is opgewaaid. Hier lijkt de witte wereld net een sprookjesland, waar alleen de dieren uit het bos hun sporen mogen zetten in de verse sneeuw buiten de paden. Wandelen in de sneeuw door een prachtig natuurgebied is ook mogelijk. Het hoogste punt van België ligt precies 694 meter boven zeeniveau en is in het natuurpark De Hoge Venen bij Botrange. Een trap leidt naar een uitzichtpunt, 700 meter hoog. Je kunt hier sneeuwscooters huren, maar de opzichters van het natuurpark hebben gelukkig voor elkaar gekregen, dat voor die lawaaierige dingen slechts een klein stuk terrein beschikbaar is. Verder verhuurt men ook hier ski's en aan de talloze geparkeerde auto's kun je zien, dat het merendeel van de bezoekers uit Nederland en Duitsland komt. Op enkele plaatsen is alpineskiën mogelijk, maar vrijwel alle pistes zijn eigenlijk alleen voor de beginners geschikt. In het plaatsje Ovifat is een skischool. De mogelijkheden om te skiën zijn beperkt. Drie pistes leiden vanaf een heuvel naar het dal, maar ze zijn meestal niet meer dan enkele honderden meters lang. Ook zijn er aparte afdalingen voor kinderen met sleetjes. Een drietal liften zorgt ervoor, dat de wachttijden beperkt blijven. Als wintersportland kun je België natuurlijk niet vergelijken met de mogelijkheden die een land als Oostenrijk of Zwitserland biedt. De Ardennen zijn helaas lang niet sneeuwzeker, maar als er voldoende sneeuw ligt zijn de mogelijkheden voor het langlaufen zeker zo goed als in de traditionele landen voor de wintersport. Langlaufers moeten zeker de Belgische pistes eens proberen. Wintersport is hier zo gemoedelijk en zo lekker dichtbij... INLICHTINGEN: Tijdens de winter heeft de VVV van de Oostkantons een telefoonnummer (0032-80227474) voor sneeuwberichten, dat 24 uur per dag geraadpleegd kan worden. Brochures en verdere informatie wordt verstrekt door het Belgisch Verkeersbureau voor Brussel en de Ardennen, Kennemerplein 3, 2011 MH Haarlem, telefoon 0900-2020107. Foto's: Will Dekkers Publicatiedatum = 6 november 1999