Carnaval in de Ardennen:

Kinderdraakjes, papieren
rozen en de Grote Ploert

Van onze redactie Reiskrant

Binche - Wie carnaval dit jaar eens heel anders wil vieren moet naar de Belgische Ardennen. Bijna nergens zijn de streekgebruiken zo levend gebleven als hier. De verschillende dorpen hebben allemaal hun eigen manier om carnaval te vieren. Sommige vieren het zogenaamde Laetare-carnaval dat een maand later valt dan het gewone carnaval. Het begint op de derde zondag voor Pasen en wordt ook wel het 'halfvasten' genoemd.

Centraal in het carnavals-gebeuren staat het Henegouwse stadje Binche. Hier staat het Internationale Carnaval- en Masker- Museum, dat een goede introductie geeft op de uiteenlopende gebruiken. Op de tentoonstelling 'Wallonië, land van traditionele carnavals' leren we de kenmerkende personages kennen van de verschillende dorpen zoals de Gilles, de Arlequin en de paysans van Binche, de Blancs-Moussis van Stavelot, de Haguète van Malmédy en de Chinels van Fosses-la-Ville.

Kleurrijk spektakel.

Aan één van de carnavalsverenigingen van Binche, de Société Royale des Récalcitrants, die dit jaar een eeuw bestaat, wordt een aparte expositie gewijd (tot 7 maart). Een andere tijdelijke tentoonstelling is 'Traditionele maskers uit Zwitserland' (tot 18 april) en voor de kinderen is er tot 2 april 'Julien bereidt zijn carnaval voor' met een speurtocht, spelletjes en animaties, allemaal in het teken van het carnaval.(tel. museum00.32.64- 33.57.41; tel. carnaval 00.32.64- 33.67.27).

In Malmédy (provincie Luik) is Vette Zondag (14 februari) de belangrijkste dag. Om 13 uur is er de Dans van de Haguètes, de belangrijkste personages van het carnaval hier, op het Place Albert Ier. Om 13.30 vertrekt de grote carnavalsoptocht met praalwagens, muziekcorpsen en een stoet van wel 1500 vreemde personages. Ook Vette Dinsdag (16 februari) is er weer optocht, nu van de carnavalsverenigingen, en natuurlijk: kroegentocht. 's Avonds wordt traditioneel de Haguète verbrand ter afsluiting van de winter.(tel. 00.32.80-33.02.50)

In Eupen draait het hele carnaval voornamelijk om één dag, de Rosenmontag (15 februari). Deze dag wordt al vanaf 1213 gevierd en is dus zo oud als de stad zelf. Tijdens de optocht wordt er met papieren rozen gestrooid (tel.00.32.80- 22.76.64)

Maak je niet dik....

Vette Dinsdag (16 februari) is de spannendste dag voor de dorpjes in de Viroinval en in Marche-en-Famenne. In de Viroinval hebben de bewoners de gewoonte op Vette Dinsdag een gezamenlijke maaltijd te gebruiken in de vorm van een reuzenomelet. Daarvoor verzamelen zij vanaf zondag al eieren, boter, spek en brandstof. Op dinsdag wordt de omelet gegeten en wordt meneertje Vette Dinsdag op de brandstapel gezet (tel. 00.32.60-31.16.35).

In Marche-en-Famenne wordt op Vette Dinsdag de tovertas vol boosaardigheden van de Grosse Biesse (de Grote Ploert) verbrand. Op zondag is de optocht van de grote en kleine boze geesten, variërend van reuzen en heksen tot heel veel kleine kinderdraakjes. (tel. 00.32.84- 31.13.76).

Voor het late carnaval, het zogenaamde Laetare-carnaval, kunt u 14 maart terecht in Stavelot of Fosses-la- Ville. In Stavelot wordt de carnavals-optocht gedomineerd door de Blancs Moussis, in het wit gehulde figuren met een grote rode neus. Deze gewoonte schijnt al uit 1502 te stammen. Het verhaal gaat dat de monniken van de abdij in Stavelot zo enthousiast carnaval vierden dat het hen in 1499 werd verboden nog langer aan het feest deel te nemen. Om te laten zien dat ze het niet eens waren met de abt hulden de bewoners van de stad zich tijdens het carnaval in witte pijen en kappen. Aan deze kledij werd in de loop van de tijd een masker met een lange spitse rode neus toegevoegd. (tel. 00.32.80- 86.27.06 of 00.32.43- 88.36.77)

In Fosses-la-Ville wordt ook op 14 maart het Laetare-carnaval gevierd. Hier spelen de Chinels een hoofdrol. Het zijn een soort hansworsten die door de straten dansen tot de muziek stopt. Dan staan ze stokstijf stil. net stoelendans. Bij de eerste noten zetten ze zich weer in beweging. (tel. 00.32.71- 71.14.68 of 00.32.81- 40.80.10.)

In het ene dorp is het bijwonen van het carnaval gratis in het andere moet je soms betalen. Overigens is er in de rest van het jaar ook nog heel wat te genieten op het gebied van feesten en folklore. Daarom heeft het Belgische Verkeersbureau een speciaal boekje uitgegeven: 'Maskers en feesten. Folklore in de Ardennen en Brussel.'(inl. Belgisch Verkeersbureau, Kennemerplein 3, 2011 MH Haarlem, tel. 023-534.09.78 of 0900-202.01.07).

Publicatiedatum = 13 februari 1999