Stadswandeling gekoppeld
aan tentoonstelling

Wie woonde waar in
16de eeuws Brugge

door Thea Detiger

BRUGGE,
Dat Brugge prachtige oude huizen en hofjes heeft is bekend. Maar wie woonden daar in de 16de eeuw? Naar aanleiding van de tentoonstelling 'Van Memling tot Pourbus'(tot 6 dec.) dook Openbaar Kunstbezit Vlaanderen in de archieven. Dat leverde een stadswandeling op vol persoonlijke gegevens en anecdotes. Het boekje 'Huizen en hun bewoners' is voor 300 Bfr. te koop aan de balie van het Memlingmuseum- Oud Sint-Janshospitaal (Mariastraat 38). De wandeling duurt circa anderhalf uur.

Centraal staat de Vlamingstraat, die al in de middeleeuwen een drukke handelsas vormde. Op nummer 11 was in de 16de eeuw wijntaveerne 'De Munte' gevestigd van herbergier Hendrik de Pruyssenare. Op 22 woonde kaarsgieter Pieter Cobrisse. En op 23 was Huis de Pelikaan van de rijke koopman Jan van Eyewerve. Pieter Pourbus, die zijn werkplaats had aan de Jan Miraelstraat 4-8, kreeg de opdracht om zijn huwelijksportret te schilderen.

Madonna met de paplepel (1515), een succeswerk dat Gerard David verschillende keren herhaalde.

Van het huis van schilder Ambrosius Benson aan de Vlamingstraat 68-70 is niet veel meer over. Het huis van zijn collega Adriaan Isenbrant (Vlamingstraat 69) werd in 1776 van een nieuwe trapgevel voorzien. Beide schilders frequenteerden herberg 'De Vijf Sterre' in de Langestraat en hadden een verhouding met de waardin Katelijne van Brandenburch. Dat bleek toen Isenbrant in 1530 werd veroordeeld wegens overspel. Zijn familie ontfermde zich na Katelijne's dood in 1537 over zijn buitenechtelijke dochter Jozijne. In 1539 kwam Adriaan weer in de rechtsverslagen voor, omdat zijn dienstmeid Adriana Adriaens uit Vlissingen hem had bestolen. Ze werd een maand opgesloten en vervolgens uit Vlaanderen verbannen.

De fraaie laat-gothische gevel van Vlamingstraat 51 werd in 1516 door Joos vanden Poele ontworpen voor edelsmid Jacob Cnoop. Diens dochter Cornelia trouwde met de schilder Gerard David, die oorspronkelijk uit Oudewater bij Gouda kwam. In Davids woning aan de Sint-Jorisstraat 6, woonde Ambrosius Benson enige tijd in als schildersleerling. Beide mannen kregen ruzie om geld en als borg hield David twee koffers van Benson achter. Deze daagde hem echter in 1520 met succes voor de rechter. David werd korte tijd opgesloten in gevangenis het Steen op de Burg.

In de Sint-Jorisstraat woonden ook de schilders Hans Memling (no 20), Hugo Provoost (25) en Lanceloot Blondeel (26). Andere straten die worden beschreven zijn de Grauwwerkerstraat, de Augustijnenrei, de Spanjaardstraat, en uiteraard de Markt. Brugge was eind 15d, begin 16de eeuw internationaal georiënteerd. Een van de beroemde buitenlanders die zich hier vestigden was de Spaanse humanist en pedagoog Juan Luis Vives, die reeds in 1526 een plan opstelde om ook arme kinderen onderwijs te geven.

Publicatiedatum = 3 oktober 1998