4 januari 1997
De ondankbare taak van
het rayonhoofd Dokkum
DOKKUM, zaterdag
"Als ik m'n speciale Elfstedenjas draag, dan zeggen ze in Dokkum: 'Ah gelukkig, het gaat gebeuren.' Maar als ik de jas niet draag, is iedereen in een grafstemming. Dan zeggen ze: 'Reiner heeft z'n jas niet aan: het is mis, er komt geen tocht.'"
Reiner Reinders is rayonhoofd van Dokkum en dan ben je in de wintermaanden na Onze Lieve Heer de belangrijkste man van de omtrek. Het is de hoge adel van de schaatssport.
Als je in de binnenstad van Dokkum vraagt wie de belangrijkste ijsman van de stad is, dan wijzen alle vingers naar het monumentale woonhuis van de voormalige 71-jarige dierenarts. Al 25 jaar is hij rayonhoofd en daarnaast president-directeur van de Koninklijke IJsclub Dokkum. "Opgericht in 1840 en daarmee de oudste ijsvereniging van ons land", zegt Reinders met gepaste trots.
Zelf reed hij in 1956 de toertocht uit en hij verwacht dat z'n beetje zenuwachtige zoon vandaag hetzelfde doet. "Het wordt een barre tocht", zegt het rayonhoofd. "Ik denk dat slechts 10.000 van de ruim 16.000 toerrijders de eindstreep halen. Het is de combinatie van honderd kilometer tegenwind en vrieskou waar veel rijders niet tegen bestand zullen zijn."
Reinders wacht vandaag een zware taak. "In Dokkum hebben de schaatsers al bijna 175 kilometer achter de kiezen. Een groot aantal is dan aan het einde van hun Latijn. We moeten ze extra moed inspreken. We moeten ze erdoor jagen. Ze mogen niet te lang uitrusten en al helemaal niet de warmte opzoeken, want dan zijn ze verloren."
Reinders heeft ook een ondankbare taak. "Ik weet zeker dat ik een hoop rijders van het ijs moet afhalen. Om half elf 's avonds sluit onze controlepost. Zij die later komen, worden uit de strijd genomen. In 1985 en 1986 gaf dat veel ellende. Er waren scheld- en vechtpartijen en dan ben ik als scherprechter de gebeten hond."
Er zijn ook schaatsers die wegens uitputtingsverschijnselen van het ijs moeten worden gehaald. "Elf jaar geleden was er een ervaren rijder die de tocht al vier keer eerder had uitgereden. Hij bleef te lang in de verwarmde tent hangen en kon toen niet meer verder. Zijn huilbuien vergeet ik nooit meer. Ik geloof dat hij er nog niet overheen is."
Volgens het rayonhoofd zijn er ook rijders die na Dokkum zullen proberen om deels met de auto de laatste 25 kilometer af te leggen om zodoende het fel begeerde kruisje te halen. "Ik geef ze niet veel kans, want wij zetten een stempel met de tijd en bovendien zijn er geheime controles."
Reiner verwacht dat er vandaag 40.000 tot 50.000 toeschouwers in Dokkum op de been zijn. "Het carnaval in het zuiden is er niets bij."
Ofschoon hij nog opmerkelijk vitaal is, denkt de dierenarts dat dit z'n laatste Elfstedentocht als rayonhoofd is. Zeker weten doet hij dat niet. "Voor hetzelfde geld is er volgend jaar weer een. Trouwens, zo lang er geen Elfstedentocht is, kan ik dit werk nog jaren volhouden."
