Premier Kok en minister Zalm (Financiën) zijn het volstrekt met elkaar oneens over wat er met de afspraken in het regeerakkoord moet gebeuren indien in de tweede helft van deze kabinetsperiode door de sterke economische groei onverwacht een overschot op de begroting ontstaat.

Kok liet er in een toelichting op de Miljoenennota en de Troonrede geen twijfel over bestaan dat wat hem betreft nieuwe afspraken zullen moeten worden gemaakt over het verlagen van het financieringstekort, lastenverlichting èn uitgaven indien het financieringstekort verdwenen is. Zalm voelt er daarentegen niets voor de uitgaven te verhogen indien er geen begrotingstekort meer zou zijn en liet tussen de regels zelfs doorschemeren dat hij zich in dat geval zelfs wel eens het recht zou kunnen voorbehouden om op te stappen.

"Als de drie regeringsfracties het anders willen heb ik het recht om te zeggen: dan doe ik niet meer mee", aldus Zalm. "Het verhogen van de uitgaven beschouw ik immers niet als een 'aanvulling' op het regeerakkoord maar echt als het 'openbreken' daarvan", zo stelde de bewindsman bij de presentatie van de begroting voor 2000.

In Den Haag is bekend dat de VVD-minister veel liever de staatsschuld versneld wil verlagen indien het tekort verdwijnt. Alleen op die manier kan Nederland echt verlost worden van de torenhoge rente- en aflossingsverplichtingen die nu nog jaarlijks de begroting sieren.

Kok ziet dat echter anders: "Als er een overschot of evenwicht op de begroting ontstaat dan vraagt dat om nadere afspraken. Dat schept ook ruimte binnen het uitgavenkader. De staatsschuld zal vanzelf flink dalen als er geen tekort meer is", aldus Kok. De premier benadrukte dat de afgesproken systematiek van het uitgavenkader wel gehandhaafd dient te worden.

Zowel Kok als Zalm haastte zich aan te geven dat een begrotingsevenwicht of zelfs een overschot op dit moment nog louter toekomstmuziek is. Het tekort daalt volgend jaar weliswaar rap tot 0,5%, maar gaat in 2001 weer omhoog tot circa 1,2% als gevolg van de aan de belastingherziening gekoppelde lastenverlichting van ƒ5 miljard.

"We kunnen heel wijsgerig doen over wanneer het tekort nul zal zijn, maar dat hangt echt af van de economische groei", aldus Kok. "Maar het evenwicht komt nu natuurlijk wel in zicht en dat biedt kans op nieuwe keuzes", aldus de premier, die onder meer doelde op de problemen in de zorg, het onderwijs en een nog steeds hardnekkig stuk werkloosheid bij vooral allochtonen.