Docent Jeffrey Vossen van het Stedelijk Lyceum in Roermond vond maatschappijleer voor vbo/mavo C- en D-niveau dit jaar een "leuk examen". De opgaven gingen over multiculturele samenlevingen, arbeid en samenleving en politieke besluitvorming. Vooral dat laatste wordt altijd lastig gevonden, maar trouwe krantenlezers kregen ook antwoorden cadeau: 'welke partij wil het referendum invoeren?'.

Vossen vond het examen dit jaar opmerkelijk dicht bij de leerling staan. Zo moesten zij beredeneren of het feit dat een docent met een lichaamslengte van 2.04 meter niet werd aangenomen omdat hij kinderen door zijn lengte zou afschrikken, nu te maken had met discriminatie of niet. Ook het Telegraaf-bericht 'Weg met de dikke Duitser' vroeg leerlingen naar het verschil tussen stereotypen, vooroordelen en discriminatie. "Het was echt een examen dat de leefwereld van de leerlingen raakte", prees Vossen.

De havisten begonnen 's morgens met hun examen Duits. "Veel lange en lastige teksten" klaagde Rik Wellegers van het Casimirlyceum. Docent Tineke Feijen van het Casimir constateerde tot haar genoegen dat er zorg besteed was aan de keuze van de onderwerpen: "Het aanbod is echt verbeterd ten opzichte van vorige jaren." Kunst, wetenschap, economie en maatschappij, alles was in de teksten terug te vinden. "Of het examenkandidaten ook interesseert dat er kledingstukken zijn met ingebouwde UV-filters, is natuurlijk de vraag," vond de docent.

Voor de leerlingen van het vwo bevatte de laatste dag nog twee verplichte onderdelen: stelopdracht Nederlands en Engels. De leerlingen waren een beetje 'leeg' en waren blij dat de schrijfonderwerpen die ze kregen geen problemen gaven. Docent Nederlands Ida Cranendonk: "Er zaten leuke onderwerpen bij, privacy bijvoorbeeld naar aanleiding van de invoering van de bonuskaart van Albert Heijn. Ook stalking, het donorcodicil en de 'snelheid in onze dynamische samenleving' waren populaire onderwerpen. Ook konden de leerlingen schrijven over de toekomst die zij zich wensten. Vroeger waren er bij het vwo hooguit twee aantrekkelijke onderwerpen, nu leenden ze zich bijna allemaal voor het schrijven van een verhaal. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken, dat het examen ieder jaar gemakkelijker wordt. Of wordt het misschien juist reëler?"

Klassieke en niet-westerse klanken, pop- en rapmuziek waren onderdeel van het muziekexamen van de mavo-kandidaten. Docent Carolijn van Velthoven van de Scholengemeenschap Eysenhegge in Sittard was in jaren niet zo enthousiast geweest over het examen. "Het was vrij pittig, dat wel, maar niet te moeilijk. De muziekstijl was zo afwisselend en de fragmenten zo goed gekozen dat dit een heel aansprekend examen was. Voor de eerste keer was er ook een aantal open vragen. Dat was even wennen voor de leerlingen, maar ik heb er alle vertrouwen in dat iedereen een voldoende heeft."

Handel, voluit handelswetenschappen en recht', was het laatste havo-examen in de lange reeks. Docent A. Wijnand was er bijzonder over te spreken: "Een prima examen. De onderwerpen waren redelijk gespreid, de hoeveelheid sommen en theorie goed verdeeld en de vraagstukken waren aansprekend en actueel gemaakt door opgaven over bijvoorbeeld de inkomsten van een disco en de beperkingen bij het verkrijgen van een hypotheek. Bij de vragen over de saldobalans werd hier en daar behoorlijk wat doordenk-arbeid gevraagd. Maar dat hoort er bij."

De leerlingen kwamen tevreden het examenlokaal uit. Paulo Freitas vond dat de kandidaten, ondanks de vele vreemde journaalposten in de opgaven, het getroffen hadden met dit examen: "Als je er vooraf tijd aan had besteed, was het goed te doen."

De kandidaten vwo kregen bij Engels voor elk wat wils. Docent Boy Beuse vond de acht teksten afwisselend van inhoud, hoewel "drie boekbesprekingen misschien wat veel van het goede waren." Het lastigst, zo oordeelde Beuse was de gaatjestekst over Prozac en het effect van dit antidepressivum op het menselijk brein. "Er zat nogal wat jargon in de tekst wat het voor de leerlingen niet eenvoudig maakte." Aardig was de tekst over een nieuw fenomeen in Engeland: daar doen leerlingen hun school een proces aan als ze niet slagen. "We gaan er maar van uit dat die gekte hier niet toeslaat", zei Beuse.

Voor de havo- en vwo-leerlingen die op 22 juni herexamen moeten doen, gaat een herkansingscursus van start. Het is gebleken dat het eindcijfer door zo'n cursus gemiddeld 1,5 punt stijgt.

De lessen zijn opgezet door de Leidse scheikundestudent Hans Huibregtse. Voor ƒ750 wordt de leerling vijf dagen lang, van 17 tot en met 21 juni, van 8.30 tot 18.30 uur door de kennismolen gehaald. De cursus wordt gegeven in het gebouw van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit in Leiden.

De leerlingen kunnen voor bijna alle vakken terecht. Mensen die hun gemiddelde eindcijfer willen verhogen om zo hun kansen bij studies met een stop te vergroten kunnen zich ook inschrijven.