JAKARTA - De bomaanslagen op Bali hebben Indonesië midscheeps getroffen. Waar toerisme als een van de grootste deviezenverschaffers gold, zal de al fragiele economie het voorlopig goeddeels zonder deze belangrijke inkomstenbron moeten stellen. Het investeringsklimaat krijgt daarmee door het bloedbad een nieuwe, dubbele knauw.

Beurshandelaren in Jakarta kijken toe hoe de koersen in elkaar storten. (Foto: EPA)

Op de financiële markten is met de ontploffing ook het vertrouwen weggevaagd. De effectenbeurs van Jakarta duikelde maandag naar het laagste punt in vier jaar terwijl de centrale bank moest interveniëren om de val van de nationale munt, de roepia, te breken. Gisteren noteerde de munt tussentijds op het laagste niveau in het afgelopen halfjaar. Analisten vrezen een verdere terugval.

"We zijn geruïneerd", zei de voorzitter van de Indonesische Kamer van Koophandel, Aburizal Bakrie, in een reactie op de dramatische gebeurtenissen. "Onze argumenten om buitenlanders ervan te overtuigen dat zakendoen in Indonesië veilig is, liggen in gruzelementen."

Indonesië kampt al met een chronische uittocht van buitenlands investeringskapitaal. Sinds de val van de Aziatische tijger in 1998 stroomde per saldo circa $11 miljard het land uit, zo bleek onlangs uit UNCTAD-cijfers. In de eerste helft van 2002 zakte het niveau van de buitenlandse directe investeringen nog eens met bijna 50%. Economen zeggen te vrezen dat de kapitaalvlucht nu alleen maar grotere vormen aanneemt.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) overweegt inmiddels de doelstellingen voor het financieel gezond maken van Indonesië aan te passen. Hoewel het fonds het 'te vroeg' vindt om concrete uitspraken te doen, lijkt het eisenpakket dat aan een lening van $5 miljard gekoppeld is, niet langer realistisch. Voor de aanslagen van afgelopen weekeinde had Jakarta al de grootste moeite om over de IMF-lat heen te springen. Zo werd afgelopen maand nog het overmaken van een lening van een kleine $400 miljoen uitgesteld. Het IMF hoopte door de harde maatregelen juist weer investeerders naar Indonesië te trekken, hetgeen algemeen wordt gezien als de sleutel naar een krachtig economisch herstel. Om dat vertrouwen te herwinnen moest de regering van Megawati Soekarnoputri onder meer fors in de overheidsuitgaven snoeien om de begroting voor 2004 sluitend te krijgen. Toerisme was daarbij een belangrijke inkomstenbron, jaarlijks goed voor zo'n $4 miljard. Deze industrie was daarmee de belangrijkste deviezenverschaffer voor het land, na olie en textiel. Maar bij een opdroging van deze geldbron lijkt het schier onmogelijk de begrotingsdoelstelling te halen, hetgeen weer gevolgen heeft voor de koers van de roepia en de inflatie.

"Ik ben bang dat de aanslag daarmee een ernstige impact heeft voor de economie", zegt Elmar Bouma van de Nederlands-Indonesische Kamer van Koophandel (INA). Want een land dat als onveilig te boek staat en zijn huishoudboekje niet op orde heeft, geeft een dubbele reden om niet te investeren.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 16 oktober 2002