DEN HAAG - De toekomst van het kabinet Balkenende hangt aan een zijden draad door de hoog opgelopen ruzies binnen de LPF. Als die vandaag niet tot een oplossing worden gebracht, en de kans daarop is klein, dan valt het kabinet vandaag nog.

Minister Heinsbroek staat de pers te woord wanneer hij aankomt voor het spoedberaad. (Foto: ANP)

CDA en VVD zijn niet langer meer bereid samen te werken met een LPF waarvan de belangrijkste ministers Bomhoff (Volksgezondheid) en Heinsbroek (Economische Zaken) met elkaar rollend op straat gaan omdat ze elkaar niet kunnen luchten of zien. Ook het geruzie in de fractie zijn ze beu.

Uit piëteit tegenover de Koningin die prins Claus ten grave droeg, is het conflict gisteren niet tot een definitieve uitbarsting gekomen. Ook wordt vandaag de lang verwachte fractievergadering van de LPF gehouden waar over een nieuwe fractievoorzitter moet worden beslist.

Wijnschenk, de steunpilaar van Heinsbroek, wordt dan afgezet. Hij wordt vervangen door Mat Herben, die meer aan de kant van Bomhoff staat. De twee overige LPF-ministers De Boer en Nawijn wilden gisteren dat zowel Bomhoff als Heinsbroek aftraden. Die peinsden daar niet over.

Deze verwarrende situatie maakt het bijna onmogelijk dat de heren elkaar vandaag wel kunnen vinden. Premier Balkenende en de coalitiegenoten VVD en CDA eisten gisteren voor aanvang van de bijzondere ministerraad klip en klaar dat er een oplossing zou komen voor de zich steeds verder vergrotende problemen binnen de LPF, omdat anders consequenties niet kunnen uitblijven.

Zowel Bomhoff als Heinsbroek verklaarden bij aanvang van de ministerraad echter nog vol overtuiging dat zij nog steeds minister waren en dat ook wilden blijven. Ze wilden beiden niet voor de ander buigen.

Balkenende had echter geen boodschap aan dit toneelspel en eiste dat de ruzie echt moest worden bijgelegd.

De twee ruziënde LPF'ers kwamen gisteren direct voorafgaand aan de cruciale ministerraad opnieuw met de andere LPF-bewindslieden, die het geruzie ook zat zijn, bijeen in een ultieme poging hun conflict op te lossen. Namens de LPF-fractie waren daarbij ook fractieleider Wijnschenk en diens waarschijnlijke opvolger Herben aanwezig, terwijl ook hoogleraar Van Schendelen pogingen deed een bemiddelende rol te spelen. Na eerdere verzoeningspogingen leidde ook dit gesprek tot niets.

In de laatste opiniepeilingen zakt de LPF die op 15 mei met 26 zetels nog de tweede partij van het land werd, tot drie à vier Kamerzetels. Naast de crisis binnen het kabinet en de LPF-bewindslieden speelt daarbij ook de precaire situatie in de LPF-fractie een belangrijke rol.

Een vertrek van met name Heinsbroek zou voor een nieuwe scheuring in de fractie kunnen zorgen. Volgens Wijnschenk, die daarmee zinspeelde op een afsplitsing, is het 'onbestaanbaar' dat Heinsbroek zijn biezen moet pakken. Beide LPF'ers denken in dat geval aan de oprichting van een eigen partij.

Wijnschenk, die in de fractie nog slechts op de steun van hooguit een handvol partijgenoten kan rekenen, sloeg gisteren opnieuw wild om zich heen door Bomhoff 'onbetrouwbaar' te noemen en hard uit te halen naar LPF-staatssecretaris Van Leeuwen (Cultuur), die aan de zijde van Bomhoff staat.

Herben gaat er vanuit dat hij vandaag weer de voorzittershamer van de fractie overneemt.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 16 oktober 2002