NOORDWIJK - Sinds zijn debuut, precies twee jaar geleden, maakt hij deel uit van de harde kern. Als enige afgezant van de Nederlandse competitie. Dat had hij zich dit seizoen overigens anders voorgesteld, maar Mark van Bommel bleef bij PSV en moet nu tandenknarsend erkennen dat hij niet elke dag de top kan beklimmen. De veldheer uit Eindhoven is nog een jonkheer in Oranje.

Mark van Bommel

Over Arsenal wil hij het niet meer hebben. Murw gebeukt door geruchten die maar niet in waarheid gegoten konden worden. Wat Van Bommel echter niet kan omzeilen, is de extra aandacht voor zijn spel. Hij is de beste voetballer op de Nederlandse velden. Analytici, meestal prominente oud-voetballers, leggen elk detail op een goudschaal. Hij kon zich daar voorheen nog wel eens over verbazen, maar heeft er ten slotte een positieve conclusie aan verbonden. "Dat die mensen allemaal zo met je bezig zijn, beschouw ik als een compliment."

Van Bommel gaat nog verder. Hij is als het ware het slachtoffer van z'n eigen gedrevenheid geworden. "In de eerste jaren bij PSV ben ik vrij opvallend geweest. Acties, passes, diepgang. Ik heb een beeld van mezelf gecreëerd dat ik niet elke keer op die punten kan waarmaken."

Dat laatste heeft veelal te maken met het verschil tussen club en vertegenwoordigend elftal. Bij PSV kan hij Dennis Rommedahl bijvoorbeeld naar hartelust wegsturen met een splijtende pass. Oranje ontbeert tegenwoordig een snelle rechterspits. "Johann Vogel komt vaak achterin de bal halen en dan sta ik al meteen iets dieper. In het Nederlands elftal fungeer ik eigenlijk meer als een soort verbindingsspeler. Ondanks dat ik het graag zou willen, zit er minder diepgang in mijn spel. Toch kan de uitvoering goed zijn. Er staan natuurlijk twee fantastische voetballers voor me die normaal gesproken zelf de ruimtes kunnen creëren en benutten. Aangezien onze tegenstanders ultradefensief spelen, is het onverstandig om daar dan nog eens tussen te gaan lopen."

Hij kent desondanks de sluimerende kritiek. "Ik vind zelf ook dat ik meer invloed op het spel zou moeten hebben." Maar puur beoordeeld worden op zijn offensieve impulsen, is irreëel, zegt hij. "Aanvallend heb ik een bepaalde waarde, maar ik kan ook controlerend spelen. Het is vaak moeilijk om uit te leggen dat je ook voldoening kan halen uit een rol die voor de buitenwereld minder opvallend oogt. In dit Nederlands elftal is de balans goed. We krijgen weinig doelpunten tegen en hebben voorin mensen lopen met zoveel kwaliteit dat je in principe altijd een goal moet kunnen maken. Zonder florissant te spelen, kunnen we drie punten pakken omdat het evenwicht er is. Maar dan gaan mensen twijfelen, omdat ze je niet zien."

Typisch Van Bommel. Zijn on-Nederlandse denkwijze is wel vaker onderwerp van gesprek geweest. Als hij grenzen verlegt in grote wedstrijden, als hij hier en daar een tik uitdeelt of een scheidsrechter bespeelt. Hij wilde er na de deceptie in Dublin voortaan liever over zwijgen, maar opeens volgde op de blamerende nederlaag tegen (uitgerekend) Arsenal een spontane uitbarsting van de man die, laten we eerlijk zijn, Nederland is ontstegen.

Guus Hiddink had het een examen genoemd. "En dus zijn we gezakt", bitste Van Bommel, bij wie tegelijkertijd ook persoonlijke teleurstelling de kop opstak; het gevoel dat hij verder in zijn ontwikkeling had kunnen zijn, maar in plaats daarvan weer terug bij af was. "Slecht spelen en toch winnen, dat valt nooit goed in Nederland. Maar wat willen we dan? Het was bijzonder frustrerend om op eigen veld zo afgestraft te worden. Dus heb ik die discussie maar weer aangezwengeld."

Omdat hij (nog) minder dominant is in Oranje, wordt er soms gesuggereerd dat zijn ontwikkeling stagneert. "Ik heb die verhalen ook gelezen. Zelf heb ik het gevoel dat ik steeds beter word, hoewel ik nog meer zelfdiscipline moet hebben om tijdens trainingen van een makkelijke oefening een moeilijke te maken. Ik wil mensen niet de kans geven om te roepen dat ik de motivatie mis. Ach, het is ook mooi om het tegendeel te blijven bewijzen. In de wedstrijd om de Johan Cruyff Schaal speelde ik zeer slecht. Kan een keer gebeuren, maar juist mij pakken ze dan keihard aan. Men verwacht zo'n prestatie niet. Is indirect eigenlijk ook een compliment. En een drijfveer om daarna aan te tonen dat ik me niet te groot voel voor de Nederlandse competitie."

Je hoeft hem alleen maar goed te volgen in het Nederlands elftal om te constateren dat het vuur in Van Bommel nog lang niet is gedoofd. Zo trekt hij zich stilzwijgend op aan Phillip Cocu, zijn partner in de as van het veld die - soms in de anonimiteit - de perfectie benadert. Kijken en leren, dat doet Van Bommel graag.

"Mijn niveau en zijn niveau kun je op dit moment niet vergelijken. Bij Cocu ligt de bal, hoe hij 'm ook krijgt, altijd goed. Men vraagt vaak: wat is vorm? Vorm is voor mij op bepalende momenten de juiste keuzes maken. En dat doet Cocu erg goed. Daar zou ik elke dag wel een beetje van willen proeven. Want bij PSV word ik gedwongen mijn niveau vast te houden, maar hier word ik gedwongen om een nog hoger niveau te halen."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 15 oktober 2002