AMSTERDAM - De financiële en juridische top van ons land dreigt te worden meegesleept in het onderzoek naar de geruchtmakende ondergang van de Amerikaanse energiegigant Enron. Zo blijken ABN Amro en Rabobank te zijn gedagvaard door de rechtbank van New York om Enron-documenten te overhandigen. De banken hebben bezwaar aangetekend tegen de vrijgave van vertrouwelijke stukken. Ook het gerenommeerde advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek ontving een dagvaarding en verzet zich in New York tegen inbreuken op de geheimhoudingsplicht.
Een speciaal door de faillissementsrechter in New York aangestelde onderzoeker eist dat de onderste steen boven komt in het omvangrijke Enron-schandaal en heeft een wijd vangnet uitgeworpen waarin nu ook de Nederlandse bankiers en advocaten verstrikt lijken te raken.
De zogeheten 'examiner' Neal Batson eist in de dagvaardingen vrijwel iedere snipper informatie over Enron en de omstreden 'special purpose entities' (SPE's), die door het concern uit Houston zijn gebruikt om schulden te verdonkeremanen. Batson, die ieder commentaar weigert, laat zich in de officiële stukken niet uit over de mogelijke betrokkenheid van de gedaagde banken en advocaten bij de vermeende miljardenfraude die eind vorig jaar tot de val van Enron leidde. Wèl stelt hij vast dat nader onderzoek nodig is om duidelijkheid te verkrijgen over de eventuele rol van de gedaagde partijen bij de omstreden Enron-transacties.
'Examiner' Batson heeft een zeer gedetailleerde waslijst samengesteld van de informatie die hij opeist - variërend van e-mails, aantekeningen en kattebelletjes tot contracten, rekeningen en personeelsdossiers. De speciale onderzoeker concentreert zich op de schimmige deals die Enron naar de afgrond dreven. Het gaat daarbij om projecten met namen als Chewco, Raptor, Jedi en Sundance. De transacties zijn volgens Batson de oorzaak van het Enron-bankroet, waarbij beleggers wereldwijd voor miljarden dollars werden gedupeerd. De onderzoeker wil de gegevens waar hij op aast gebruiken in een openbare rapportage over de ondergang van Enron. Aanleiding voor de dagvaardingen aan 47 financiële instellingen en 45 advocatenkantoren is de onlangs aan het licht gekomen mogelijke betrokkenheid van de Amerikaanse financiële reuzen Citigroup, JP Morgan, Chase Bank en Merrill Lynch bij frauduleuze Enron-transacties. Het schandaal leidde tot de ondergang van accountant Arthur Andersen. Het concern, dat voor 'tonnen' aan Enron-documenten vernietigde, werd veroordeeld wegens obstructie van de rechtsgang.
In juridische kringen wordt met name in Europa zeer kritisch aangekeken tegen de uitbreiding van het onderzoek met de dagvaardingen. De gerechtelijke vordering wordt door sommigen beschouwd als een 'fishing expedition', waarbij zoveel mogelijk informatie wordt opgevraagd in de hoop dat belastende gegevens opduiken. Het grote risico voor de op de korrel genomen concerns en advocaten is, dat zij mogelijk blootgesteld worden aan schadeclaims van de gedupeerden in het Enron-debacle, zo vrezen experts.
Een groot dilemma waarvoor de gedaagden zich zien gesteld, is verder dat iedere weigering documenten te overhandigen kan worden uitgelegd als tegenwerking van het onderzoek. Toch hebben de banken en advocaten via hun raadslieden in New York bezwaren aangetekend tegen de dagvaarding, zo blijkt uit het dossier van de faillissementsrechtbank.
De Brauw Blackstone Westbroek heeft laten weten dat de advocaten volgens de Nederlandse wetgeving gebonden zijn aan een geheimhoudingsplicht. "Wij zijn bereid mee te werken", zo laat bestuursvoorzitter Jaap de Keijzer weten. "Maar onze beroepsregels zijn zeer streng en beletten eigenlijk iedere medewerking in de gevraagde vorm." Het kantoor, dat voor Enron is opgetreden als adviseur bij de inkoop en verkoop van energie, wil verder niets over de zaak kwijt.
ABN Amro en Rabobank stellen zich eveneens bereidwillig op, maar verzetten zich bij de New-Yorkse rechtbank tegen het afstaan van bepaalde vertrouwelijke documenten. De advocaten van de banken maken verder bezwaar tegen de voorgenomen openbaarmaking van de opgevraagde informatie. ABN Amro-advocaat Kenneth Pasquale spreekt zelfs van een 'onbehoorlijke' gang van zaken.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}