Fiat-personeel op Sicilië gingen gisteren de straat op na geruchten over sluiting van 'hun' fabriek. (Foto: EPA)

ROME - Het gaat slecht met Italië. De grote kolos Fiat, het wereldberoemde autobedrijf uit Turijn, symbool van het Italiaans kapitalisme, dreigt in te storten en heeft bij de regering de crisisstatus aangevraagd. En zoals de vroegere president van Italië Einaudi ooit zei: "Als Fiat een verkoudheidje heeft, heeft Italië griep." Gisteren heeft voorzitter Paolo Fresco aangekondigd dat 8100 arbeidsplaatsen worden geschrapt door een typisch Italiaans systeem van 'gedwongen verlof', wat betekent dat de werknemers thuis mogen zitten en misschien later weer opgeroepen kunnen worden.

De klap zat er al aan te komen en het is in Italië het gesprek van de dag. Televisieprogramma's en voorpagina's worden aan de teloorgang van Fiat gewijd.

Ooit was er de Fiat, kopte de communistische krant 'Il Manifesto' met een foto van een heel oud type van het Italiaanse merk uit een ver verleden. De werknemers in de Siciliaanse plaats Termini Imerese, die tot de slachtoffers van de ontslagreeks behoren, hadden de afgelopen dagen al uit paniek snelwegen en lokale spoorwegen bezet en andere ludieke protestacties gehouden uit angst voor de naderende ontslagbrief.

De Turijnse Italiaanse autofabriek Fabbrica Italiana Automobile Torino (Fiat) redt het niet meer en bevindt zich in de diepste crisis sinds haar 103-jarig bestaan. De koers van het aandeel belandde de afgelopen dagen in een vrije val. Vier generaties lang gaf Fiat werk aan in totaal een paar honderdduizend mensen en was ze de trots van Italianen in de hele wereld.

De kans is aanzienlijk dat de autodivisie van Fiat (goed voor iets minder dan de helft van het totale imperium) spoedig wordt overgenomen door General Motors, ook al verklaarde de Italiaanse minister van Industrie, Antonio Marzano, daar niets voor te voelen. "De regering wil dat een autoconcern van deze omvang en met een belangrijke historie Italiaans blijft."

Maar GM heeft al een belang van 20% in de autodivisie van Fiat en heeft een optie om in 2004 de autoactiviteiten van Fiat in zijn geheel over te nemen. Ook waren er vóór die datum voor de zekerheid afspraken gemaakt tegen vijandige overname door derden. Dat laatste komt goed uit, want bijna alle experts zijn het erover eens dat Fiat het niet eens tot 2004 zal redden.

De trotse 81-jarige erevoorzitter Gianni Agnelli is de afgelopen decennia het gezicht van Fiat geweest. Ook nu staat hij officieel nog aan het roer. De man is nu echter doodziek en heeft operaties in de VS ondergaan om te overleven.

Vroeger klopte Agnelli vaak aan bij regering. Die trok dan haar portemonnee en de zaak was weer geregeld. Brussel staat echter geen concurrentievervalsende staatshulp aan noodlijdende bedrijven toe. Bovendien is de Italiaanse staatskas leeg en krijgt premier Berlusconi regelmatig een standje uit Brussel dat de financiële huishouding beter op orde moet zijn.

In de afgelopen maand juli, toen er bijna drieduizend mensen op straat werden gezet, had Berlusconi daarom belastingvoordelen bedacht die het bedrijf goed uitkwamen. De minister van Financiën Giulio Tremonti heeft gisteravond gezegd dat "de regering zich betrokken voelt met de zaak en een oplossing zoekt". Er zijn meerdere redenen aan te voeren voor de crisis bij Fiat. Overproductie is een van de belangrijkste: de Europese markt is verzadigd en de thuismarkt is zo goed als ingestort. Fiat investeerde juist daarom in onder meer Turkije en Latijns-Amerika, maar landen als Argentinië kwamen in een economische crisis terecht. En dat terwijl de Italiaanse automakers (die ook de merken Alfa Romeo, Lancia en Ferrari bezitten) met onder meer de Fiat Punto in de jaren negentig tot de best verkopende Europese fabrikanten behoorden en aan de wieg stonden van de nieuwe dieseltechniek.

Fiat heeft behalve autofabrieken een machinedivisie via de holding IFI-IFIL van Agnelli meerderheidsaandelen in het verzekerings- en bankwezen en in de uitgeverswereld en controleert daarmee de grote kwaliteitsdagbladen 'Corriere della Sera' en 'la Stampa'. Ze heeft ook nog steeds een goed spelend voetbalclub, bekend onder de naam Juventus. "Als de autobranche van Fiat werkelijk sluit of een kleine tak wordt binnen General Motors, dan kunnen we rustig stellen dat Italië officieel deel uitmaakt van de achtergebleven periferie in de wereldeconomie", aldus het dagblad 'la Repubblica'.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 10 oktober 2002