en ANKARA/BOEDAPEST - Turkije heeft boos en vooral teleurgesteld gereageerd op het gisteren verschenen rapport van de Europese Commissie waarin geen data worden genoemd waarop de onderhandelingen met Turkije over het EU-lidmaatschap kunnen beginnen. Bovendien kan Cyprus volgens het rapport wél lid worden van de Europese Unie, zonder dat er een oplossing is gevonden voor de tweedeling van het eiland, zodat het in 1974 illegaal door de Turkse troepen bezette noorden van het eiland buiten de EU blijft.

Twee klappen dus voor het trotse Turkije. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Gürel zei dat het slechts om een technisch rapport ging en hoopt dat er tijdens de topontmoeting in Kopenhagen in december alsnog onderhandelingsdata voor Ankara worden genoemd.

Mocht dat niet zo zijn, dan zal de reactie van de Turken niet uitblijven. "We hebben recht op onderhandelingsdata voor toetreding. Als Turkije niet gegeven wordt wat het verdient, komen er problemen", voorspelt de als havik bekend bestaande Gürel.

Eerder hadden Turkse dagbladen geschreven dat de martelingen in het land misschien een van de redenen is dat de EU niet warm loopt voor het land. Andere grote verschillen die genoemd worden zijn onder andere de grote rol die het Turkse leger in de politiek speelt en het feit dat er nog altijd ongeveer duizend journalisten wegens hun meningsuiting in de gevangenis zitten.

Turkije, sinds december 1999 officieel kandidaat-lid van de EU, heeft begin augustus dit jaar vergaande grondwethervormingen doorgevoerd om tot de EU te kunnen toetreden, zoals de afschaffing van de doodstraf en de mogelijkheid voor Koerden om radio en televisie in hun eigen taal te kunnen uitzenden en in hun eigen taal onderwijs te geven. De EU wil echter weten wat er in de praktijk van deze grondwetsveranderingen terecht komt.

De Verenigde Staten reageerden teleurgesteld op de voorlopige afwijzing van Turkije. "Wij geloven dat Turkije's toekomst in Europa ligt. Het is in het strategische belang van de VS dat Europa en Turkije zo nauw mogelijk samenwerken", aldus Richard Boucher, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Hongarije, Tsjechië en Slowakije toonden zich gisteren tevreden, ondanks de kritiek dat hun sociale, juridische en economische huis nog lang niet op orde is. De Slowaakse premier Mikulas Dzurinda sprak van een "historische hereniging van Europa".

In hun commentaren overheerst tevredenheid dat de streefdatum voor toetreding van medio 2004 gehandhaafd blijft. De drie Centraal-Europese landen gingen niet inhoudelijk in op de kritiek uit Brussel, zoals over de behandeling van minderheden als de zigeuners. De scherpste bewoordingen kwamen uit Polen, het toetredingsland dat van Brussel een flinke veeg uit de pan kreeg vanwege de amper ingedamde corruptie, een verwijt dat in iets mildere vorm ook anderen te horen kregen.

Polen, de grootste kandidaat, probeerde de kritiek met excuses te bestrijden. "Dit rapport onderschrijft de vele tekortkomingen die we nog moeten overwinnen voor toetreding. Het is een bevestiging van wat we al weten en waar we hard aan werken", zei Danuta Hubner, de minister voor toetreding van de centrum-linkse regering Miller.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 10 oktober 2002