door Frank van Vliet LONDEN - De Iraakse troepen vrezen een oorlog met de Verenigde Staten en zouden zich mogelijk tegen hun leider Saddam Hoessein keren als Washington duidelijk laat blijken dat er geen militairen worden vervolgd. ,,De Verenigde Staten moeten de namen noemen van degenen die ze verantwoordelijk houden voor misdaden en wie niet. De vage bewoordingen waarin nu wordt gezinspeeld op een amnestie voor de legerleiders die zich tegen Saddam keren is niet genoeg." Dit zegt de naar de oppositie overgelopen ex-vertrouweling van Saddam Hoessein, Wafiq Hamoed Samarrai, in een exclusief gesprek met deze krant in Londen.
De voormalige generaal-majoor diende tot 1991 Saddam als hoofd van de militaire inlichtingendienst. Daarna werd hij directeur-generaal van het presidentiële kantoor. In 1994 liep Samarrai over naar de stad Kirkuk in het door de Koerden beheerste noorden van het land. Hij noemde toen de ,,onrechtvaardigheid en tirannie'' van het regime als reden van zijn opstappen. De directe aanleiding voor zijn vlucht was dat hij had begrepen op de dodenlijst van de Iraakse dictator te staan, na zijn voorzichtig geuite kritiek op de invasie in Koeweit, die de Golfoorlog inleidde.
Ook nu nog vreest Samarrai de lange arm van Saddam. Hij is weliswaar gezichtsbepalend voor de buitenlandse oppositie als leider van de Nationale Reddingsbeweging, die een democratisch regime in Irak voorstaat, maar hij praat niet graag met onbekenden. De afspraak komt dan ook moeizaam tot stand en het tijdstip wordt op het laatste moment veranderd. De voorzichtigheid heeft mogelijk betrekking op zijn verleden. Ondanks zijn goede contacten binnen de Koerdische gemeenschap, zijn er Koerden die Samarrai medeverantwoordelijk stellen voor de dodelijke aanval met chemische wapens op de Koerden in Halabja in 1988 op bevel van Saddam. Volgende week gaat Samarrai op een door Engeland beschikbaar gesteld reisdocument voor overleg naar Washington. Hij wordt daar gezien als één van de mogelijke opvolgers van Saddam.
Volgens de ex-chef van de militaire inlichtingendienst wordt de macht van Saddam bepaald door twee elementen: zijn indrukwekkende voorraad vernietigingswapens en het wapen van de verrassing. ,,Iedereen die gelooft dat Saddam zijn chemische en biologische wapens zal opgeven begrijpt niets van de man. Saddam weet dat de Amerikanen op zijn hoofd uit zijn en zal de enige afschrikwekkende wapens die hij bezit daarom nooit opgeven. Het sturen van wapeninspecteurs heeft dan ook geen enkele zin. Ook in het verleden hebben ze nooit iets opgespoord dat Saddam werkelijk dacht nodig te hebben."
Failliet
De mogelijke 'verrassingen' die Saddam in petto heeft mocht het tot een oorlog komen, zijn volgens Samarrai het gedwongen inzetten van burgers als menselijk schild bij strategische doelen en het opblazen van de Iraakse olievelden. ,,Als Saddam voelt dat zijn bewind ten einde loopt zal hij er voor zorgen dat zijn mogelijke opvolgers een failliet Irak erven."
Ondanks Saddams recente beweringen van het tegendeel is zijn voormalige vertrouweling ervan overtuigd dat ook Israël het in geval van een Amerikaanse invasie in Irak zwaar te verduren zal krijgen. ,,Saddam bezit nog raketten en zal deze zeker met chemische en biologische wapens laden. Als Israël verstandig is zal het de gehele bevolking inenten. Natuurlijk zijn de wapens verouderd en heeft Israël zijn afweergeschut, maar die konden in de Golfoorlog ook niet voorkomen dat er scuds in Tel Aviv terechtkwamen."
Samarrai meent dat veel zal afhangen van de snelheid waarmee de Amerikaanse troepen zullen oprukken. ,,Is er sprake van een kort offensief waarbij de burgers zo veel mogelijk worden ontzien dan keert de Iraakse bevolking zich tegen Saddam en zal ook het leger overlopen, al wordt dat bemoeilijkt doordat honderden officieren van Saddam boven op hun salaris vette premies en privileges ontvangen."
"Als het conflict langer duurt en bloedig verloopt, zullen de Irakezen voor hun land kiezen, zelfs al is de leider niet geliefd. Het is toch ons land dat wordt aangevallen, daarom is het voor mij ook zo moeilijk om er over te praten. Als ik voor de oorlog ben kleeft het bloed van Irakezen aan mijn hand en neem ik stelling tegen de oorlog dan word ik ervan beschuldigd het regime te steunen. Hoe het ook zij, zonder de Amerikaanse dreiging komt het niet tot een opstand tegen Saddam, daarvoor is de oppositie binnen Irak te zwak."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}
