AMSTERDAM - Echt afscheid nemen van prins Claus kunnen burgers pas morgen op paleis Noordeinde, maar vanaf vandaag kan iedereen al een schriftelijk blijk van medeleven geven door het tekenen van een condoleanceregister. Op alle gemeente- of provinciehuizen bestaat die mogelijkheid.
Over de registers bestond eerder deze week de nodige verwarring. In een aantal gemeenten, zoals Alkmaar, Haarlem, Rotterdam, Delft en Didam, bestond al de mogelijkheid om een persoonlijke boodschap te noteren, maar de meeste gemeente- en provinciebesturen wachtten de brieven met instructies van de commissarissen van de Koningin af. De rouwregisters, ingelijste beeltenissen en een biografie van de prins arriveerden gisteren. Niettemin worden ook de 'officieuze' boeken opgenomen in het koninklijk huisarchief, zo besloot minister Remkes (Binnenlandse Zaken).
In veel verzorgingstehuizen hoeven de bewoners de deur niet uit, daar zijn aparte registers bezorgd.
De meeste gemeente- en provinciehuizen zijn alleen tijdens kantooruren geopend, maar in Utrecht kunnen belangstellenden ook op zaterdag en in Amsterdam zelfs het hele weekeinde terecht.
De condoleanceregisters op internet worden druk bezocht. Enkele tienduizenden mensen maakten al van de gelegenheid gebruik om de koninklijke familie een hart onder de riem te steken via de digitale snelweg. 'Claus, de zachtmoedige, is niet meer en ik betreur dat', schrijft iemand in het condoleanceregister van provider Tiscali. Ook op condoleance.pagina.forum.nl staan veel persoonlijke boodschappen. 'Hij verdient een plekje naast God in de hemel', vindt iemand en op www.condoleance.nl schrijft een leerling uit groep zes: Beste koningin Beatrix. Ik vind het jammer dat uw man overleden is.'
Veel mensen blijken zo persoonlijk geraakt te zijn door het overlijden van de prins dat ze hun hart luchten bij de SOS Telefonische Hulpdienst. De eerste telefoontjes kwamen zondagavond al binnen en het aantal neemt nog steeds toe, aldus een woordvoerster. Het gaat zowel om mensen die even kwijt willen hoe erg ze het vinden dat prins Claus er niet meer is, als om bellers bij wie verdriet over het verlies van een eigen dierbare weer boven komt.
Voormalige premiers van Nederland, ministers van Staat, de president van het Internationaal Gerechtshof en leden van het corps diplomatique zijn de eersten die vanmiddag in de gelegenheid worden gesteld om in paleis Noordeinde afscheid te nemen van de prins. Zij kunnen tussen half drie en vier uur hun respect betuigen in de daarvoor ingerichte 'chapelle ardente'.
Prins Claus is het 44e lid van het Huis Oranje-Nassau dat wordt bijgezet in de koninklijke grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft. Begrafenisdeskundigen reageerden deze week verbaasd op het feit dat het lichaam van de prins is gebalsemd. Het wordt gezien als een ouderwetse procedure omdat er nogal wat ingrepen aan het stoffelijk overschot nodig zijn om conserveringsmiddelen in te brengen. De methode is volgens de Wet op de Lijkbezorging niet toegestaan voor gewone burgers, behalve wanneer een lichaam van of naar het buitenland moet worden vervoerd. De laatste keer dat de grafkelder werd geopend was in 1962, na het overlijden van prinses Wilhelmina.