HUIZEN - Meer dan eenderde van de Nederlandse topmanagers kent belangrijke delen van de eigen organisatie niet. Daarnaast neemt meer dan de helft beslissingen op hun gevoel, zonder voldoende inzicht te hebben. Conclusie: de topmanagers missen belangrijke informatie bij het nemen van strategische beslissingen. "Bij die gedachte breekt het angstzweet me uit", zegt een verontruste Filip Caeldries, vice-decaan van TIAS Business school.
De "angstaanjagende" situatie is de uitkomst van een onderzoek dat door SAS Nederland onder 135 topmanagers is gehouden. "In deze moeilijke tijd wordt er van bestuurders verantwoording en financiële transparantie vereist", zegt Caeldries. "De aandeelhouders willen alles weten. Zeker na eerdere incidenten rond bedrijfsgegevens, zoals de boekhoudschandalen bij Enron en Worldcom."
Volgens de decaan keken managers nooit om naar wat er zich in het eigen bedrijf afspeelde, omdat het geld toch wel binnenstroomde. Nu blijkt dat 36% van de managers volstrekt onbekend is met een aantal onderdelen binnen het bedrijf, de zogenoemde 'black boxes'. Het feit dat 42% van de topondernemers daarnaast ook nog eens aangeeft informatie te missen om direct te kunnen bijsturen is tezamen met de 'black boxes' de grootste veroorzaker van gut feeling, oftewel beslissingen nemen op het gevoel.
Bob van Dulken, directeur marketing van SAS, geeft aan dat al in vooronderzoeken bleek dat gut feeling een "beladen" onderwerp is. "De aandeelhouder wil dat alle beslissingen op basis van feiten en analyses worden genomen."
Naast de feiten (die niet aanwezig zijn bij gut feeling) blijkt uit het onderzoek ook dat het inzicht in de eigen financiële situatie en de analyse een ver-van-mijn-bed-show is voor de managers. Bijna 50% van diezelfde managers krijgt 'slechts' tweewekelijks of minder de financiële situatie te zien. Iets dat volgens Caeldries dodelijk is. Financiële veranderingen zijn meestal het gevolg van strategische en operationele mutaties. Bestuurders hebben volgens de decaan dus eerder behoefte aan deze informatie.
Opvallend is dat het aantal 'black boxes' per branche aanzienlijk verschilt. Zo geeft 42% van de managers in de gezondheids- en welzijnszorg aan dat zij veel onbekende gebieden in het eigen bedrijf hebben. Daarentegen spreekt in de retailbranche 12% van de bestuurders over veel 'black boxes'. Volgens Caeldries komt dit doordat managers in de retail ontzettend afhankelijk zijn van de klant. "Het ritme ligt hier bijzonder hoog. Een kledingzaak moet vier à vijf keer per jaar de collectie verwisselen. Hier moet het hele bedrijf, inclusief de bestuurder, wel van op de hoogte zijn."
Zowel Van Dulken als Caeldries is vervent voorstander van geïntegreerde informatiesystemen (een soort databank). Deze zorgen er volgens beiden voor dat managers goed op de hoogte zijn en blijven. Maar bedrijven zijn volgens hem altijd schuchter geweest voor dit soort systemen. Een lange implementatietijd, kwetsbaarheid tijdens de overgang of een aanzienlijke aanpassing voor de eigen mensen zijn daarin genoemde nadelen. Van Dulken denkt dat die inmiddels zijn achterhaald. "We hebben tegenwoordig software die naadloos op alle systemen aansluit."