door Gijsbert Termaat en Tjerk de Vries AMSTERDAM - Criminelen blijken zeer weinig te leren van een verblijf achter de tralies. Bijna de helft van alle vrijgelaten gevangenen zit binnen vijf jaar opnieuw achter slot en grendel. Op 17 procent van de gedetineerden maakt een straf zelfs zo weinig indruk dat ze binnen een jaar alweer in een cel zitten.
Dat blijkt uit een rapportage van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Van de gedetineerden die in 1995 werden vrijgelaten zat in 2000 alweer 47 procent vast. De metingen van de afgelopen jaren laten zelfs nog een lichte stijging van het aantal recidivisten zien.
Deze groep hardleerse criminelen is de Nederlandse politiekorpsen een doorn in het oog. Agenten komen op straat telkens dezelfde figuren tegen die zij al eerder hebben gearresteerd. De hoofdcommissarissen van de verschillende politiekorpsen pleiten ieder jaar opnieuw voor een hardere aanpak van dergelijke onverbeterlijke criminelen.
Dat geldt ook voor de Amsterdamse korpschef Jelle Kuiper. "Er moet ook meer energie worden gestoken in de financiële aanpak van veelplegers, zoals het verbeurd laten verklaren van hun bezittingen", stelt hij.
Tuchtschool
"Verder moeten er veel meer initiatieven met harde opvoedingskampen als De Engh en de Glenn Mill School worden opgestart. Nu is een verblijf in de gevangenis een soort rustperiode voor een crimineel, maar in een tuchtschool geldt een heel ander regime. Daar moet je privileges verdienen door goed gedrag."
De stijging van het aantal gevangenen dat na vrijlating weer opnieuw in een cel belandt, is ook te verklaren door vergroting van de celcapaciteit. Voorheen kwamen meer mensen er vanaf met een boete of alternatieve straf.
Uit de rapportage van de DJI blijkt verder dat 111 gevangenen vorig jaar niet op hun officiële vrijlating hebben gewacht, maar zelf de benen namen. Dat waren tien ontsnappingen minder dan het jaar ervoor. Deze daling komt geheel voor rekening van een afname van ontsnappingen uit half open inrichtingen. Het aantal vluchters uit gesloten inrichtingen steeg namelijk fors van 16 naar 28.
Het aantal gedetineerden in een penitentiaire inrichting daalde vorig jaar van 47.905 in 2000 tot 46.871 in 2001. Het aantal opgenomen tbs'ers in de daarvoor bedoelde inrichtingen steeg daarentegen van 1206 tot 1282. Opvallend is de forse toename van jonge crimineeltjes die in een jeugdinrichting werden geplaatst. Waren dat er in 2000 nog 4463, vorig jaar was dat aantal opgelopen tot 5136.