BRUSSEL - De Europese Commissie moet landen met een te hoog begrotingstekort uit eigen beweging op de vingers kunnen tikken. Dat gaat Nederland voorstellen in de Europese Conventie, de denktank die begin volgend jaar met een blauwdruk voor een nieuwe structuur van de EU moet komen. Vandaag komen de voorstellen die het nieuwe kabinet gaat inbrengen aan de orde in de ministerraad in Den Haag.
EU-lidstaten die de grens voor het begrotingstekort van 3% dreigen te overschrijden, kunnen nu alleen een gele kaart uit Brussel krijgen als een meerderheid van de overige lidstaten daarmee instemt. Duitsland heeft begin dit jaar zijn politieke gewicht in de strijd gegooid bij de collega-lidstaten om te voorkomen dat Berlijn op dit punt op de vingers werd getikt via de inmiddels beruchte blauwe brief.
De Europese Commissie zou minder gevoelig zijn voor dit soort politieke druk dan de lidstaten, die wellicht ooit zelf in een positie kunnen komen dat het begrotingstekort uit de hand loopt en daarom minder gauw een waarschuwing aan elkaar willen uitdelen. Het opleggen van boetes zoals is vastgelegd in het 'Stabiliteitspact' voor de euro zou wel aan de lidstaten blijven voorbehouden. Eurocommissaris Solbes (Monetaire Zaken) heeft al vaker gevraagd om het alleenrecht op begrotingswaarschuwingen te krijgen, maar de meeste EU-landen voelen daar tot nu toe weinig voor.
Met de voorstellen wil Nederland de rol van de Europese Commissie versterken. Dat past in het Nederlandse streven om de macht van de grote lidstaten in te perken zodat kleinere landen niet worden platgewalst.
Nederland wil verder voorstellen dat de Europese Commissie het Europees Parlement kan ontbinden en nieuwe verkiezingen kan uitschrijven. Nu kan het Parlement wel de Commissie wegsturen maar niet omgekeerd.
De Europese Conventie, onder leiding van de Franse ex-president Giscard d'Estaing, gaat volgend jaar voorstellen doen voor een nieuwe structuur van de EU, die moet worden vastgelegd in een nieuw grondwettelijk verdrag. In 2004 moeten de lidstaten het daarover eens worden in een Inter-Gouvernementele Conferentie.
De Nederlandse regeringsvertegenwoordiger in de Conventie is D66-oprichter Hans van Mierlo, ex-minister van Buitenlandse Zaken. Als het kabinet de nieuwe voorstellen heeft vastgesteld, moet blijken of Van Mierlo namens het nieuwe kabinet in de Conventie mag blijven zitten.