door Giel ten Bosch AMSTERDAM - De Raad voor de Volksgezondheid (RVZ) heeft een bom onder het geplande nieuwe zorgstelsel gelegd. Volgens het belangrijkste adviesorgaan van minister Bomhoff (Volksgezondheid) is de basisverzekering in strijd met de Europese wet- en regelgeving.
De basisverzekering, die in 2005 een feit moet zijn, is een van de belangrijkste pijlers van het nieuwe zorgstelsel, zoals dat het kabinet voor ogen staat. Bij dit stelsel komt de vraag naar zorg centraal te staan, in plaats van het aanbod, om zo 'het recht op zorg' te waarborgen.
De premie van de nieuwe ziektekostenverzekering zou een vast bedrag (nominaal) worden, zodat er meer concurrentie tussen de zorgverzekeraars ontstaat. Die concurrentie komt uiteindelijk de patiënt ten goede, is de redenering van het nieuwe kabinet.
Maar omdat de uitvoering van de basisverzekering in handen is van private ondernemingen, beschouwt Brussel het als een zogeheten 'schadeverzekering'. Hiervoor gelden de Europese richtlijnen, bedoeld om vrij verkeer van diensten tussen de lidstaten te bevorderen, die de mogelijkheden van de overheden om de polisvoorwaarden voor te schrijven, beperken.
En daar wringt volgens RVZ-voorzitter Floris Sanders de schoen: "De basisverzekering verplicht de zorgverzekeraars tot een aantal zaken. Zo moeten zij iedereen accepteren, een vast pakket bieden (vergelijkbaar met het ziekenfondspakket, red.) en alle verzekerden dezelfde nominale premie rekenen. Dat gaat op Europees-rechtelijke problemen stuiten."
Sanders pleit als alternatief voor een systeem dat dichter bij het huidige staat: "Maak de premie voor bijvoorbeeld de helft nominaal en de andere helft inkomensafhankelijk, zoals nu met de particuliere verzekering en het ziekenfonds eigenlijk ook het geval is. Dat heeft Europa al geaccepteerd en zo komt er toch meer concurrentie."
En dat die door Bomhoff vurig gewenste concurrentie broodnodig is, staat voor Sanders wel vast. "Als verzekeraars geen dringende reden hebben om hun best te doen zorg van kwaliteit tegen een goede prijs in te kopen, doen ze het ook niet", meent hij.
Ook is de voorzitter van het adviesorgaan het eens met 'het recht op zorg' dat in het nieuwe beleid is verankerd.
Dat dit een stijging van de kosten met zich meebrengt staat volgens Sanders buiten kijf. Een deel daarvan kan uit meer efficiëntie in de ziekenhuizen worden betaald, verwacht hij.
"Een ander deel moet komen uit een eigen bijdrage van burgers", zo vindt hij. "Dat werkt remmend op de vraag naar zorg."