AMSTERDAM - Vorige week ging een uitgebreide reclamecampagne van start die Nederlandse consumenten 'massaal' aan de biologische voeding moet krijgen. Het ministerie van Landbouw trekt voor tv-spots en advertenties €4,5 miljoen uit en de supermarkten zelf nog eens €3 tot 5 miljoen. Weggegooid geld, blijkt uit onderzoek van GfK Panel Services. "Bio is nog lang geen logische keus."

Minister Cees Veerman. (Foto: ANP)

Het was oud-minister Laurens Jan Brinkhorst (Landbouw) die de 'ambitieuze doelstellingen' formuleerde: in 2004 moet van alle uitgaven aan levensmiddelen 5% naar biologische of eko-producten gaan. In 2010 moet dat percentage zijn opgelopen tot 10%. Het zou een aanzienlijke groei betekenen ten opzichte van 2001, toen niet meer dan 2,1% van alle versbestedingen gekocht bij supermarkt, speciaalzaak, reformzaak of markt 'EKO' was.

Is de groei - die neer komt op een ruime verdubbeling van het marktaandeel in 2004 en een vervijfvoudiging in 2010 - wel haalbaar? Nee, stellen onderzoekers Joop Holla en Marcel Temminghoff van bureau GfK. "De groei in omzet van EKO-producten neemt niet toe en vlakt zelfs iets af. Voor 2002 is de verwachting een groei van 15% en voor de komende twee jaar komen de laatste prognoses uit op een omzetgroei voor EKO van 13% per jaar."

"Uitgaande van deze prognoses en bij de aanname dat de reguliere, niet EKO-producten een omzettoename van 3% zullen realiseren, zal het omzetaandeel van EKO in 2004 oplopen tot maximaal 2,7%", menen de onderzoekers. "De doelstelling - 5% voor EKO in 2004 - wordt derhalve niet gerealiseerd", is hun onverbiddelijke conclusie. Supermarktorganisatie CBL stelde de omzetdoelstelling voor 2004 eerder al neerwaarts bij, zegt Joop Holla. Voorzitter Klaas van der Doel gaat niet langer uit van 5%, maar van 4,5%", weet de onderzoeker. "Maar ook dit is te ambitieus."

De vraag van consumenten naar EKO-producten is niet sterk genoeg om aanbieders te prikkelen tot meer aanbod en een breder assortiment, aldus Holla en Temminghoff. Bij de huidige marktsituatie is er voor boeren en tuinders daarnaast een hoge drempel om de overstap van reguliere naar biologische productie te maken. Over het algemeen dienen ze een periode van twee jaar te overbruggen waarbij de kosten hoger zijn en de inkomsten nog gelijk blijven.

Een extra stimulans voor producenten lijkt dan ook wenselijk, menen de onderzoekers, alsmede een sterke toename van de vraag. Dat laatste kan worden bewerkstelligd door prijsvoordeel (geen BTW op EKO-producten bijvoorbeeld), meer voorlichting en een verbetering van het imago. Alleen als de jaarlijkse omzetgroei van EKO-producten 35 tot 40% bedraagt, kan de doelstelling voor 2004 nog worden gehaald, aldus Holla en Temminghoff.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 17 september 2002