SKOPJE - De inspanningen van de Europese Unie, de NAVO en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) om de lont uit het laatste kruitvat van de Balkan te halen zijn beloond. De zondag in Macedonië gehouden verkiezingen hebben afgerekend met onophoudelijk op confrontatie aansturende nationalistische politieke krachten.

Branko Crvenkovski (Foto: EPA)

De rechts-nationalistische coalitie is verpletterend verslagen door een links-liberale beweging. Premier Ljubco Georgievski erkende gisterochtend de zware nederlaag van zijn VMRO-partij. Branko Crvenkovski, de voorman van de Samen voor Macedonië-coalitie, kraaide victorie.

In het stof beet ook Arben Xhaferi, de leider van de Democratische Partij van Albanezen, die in de regering Georgievski zat. De Albanese minderheid, een kwart van de 2,2 miljoen Macedoniërs, dumpte hem voor de Unie voor Democratische Integratie van Ali Ahmeti, de vroegere chef van het Albanese opstandelingenleider UCK.

Crvenkovski en Ahmeti zullen nu een coalitie aangaan, mede ook omdat een onder druk van de EU en de NAVO vorig jaar gesloten vredesplan Albanese regeringsdeelname heeft veilig gesteld.

De kiezers in Macedonië hebben duidelijk de buik vol van het etnische geweld tussen de Macedoniërs en de Albanese minderheid. Aan Macedonische kant hebben zij afgerekend met de vaak onverzoenlijke, rechtse nationalisten van premier Ljubco Georgievski, aan Albanese zijde met zijn Albanese coalitiegenoten. Die laatsten hebben het bij de Albanezen verbruid, omdat zij te slap reageerden op de alom onder de Albanese minderheid heersende en door de EU en NAVO ondersteunde verlangens tot gelijkberechtiging. Dat verlangen werd belichaamd door Ali Ahmeti, de leider van de guerrillabeweging UCK, die Macedonië aan de rand van een burgeroorlog bracht.

Onder grote druk van de EU en de NAVO werd de brand vorig jaar geblust. Ahmeti liet zijn beweging ontwapenen en begon aan een politieke opmars, die nu door de Albanese kiezer is beloond. Zijn Unie voor Democratische Integratie is de grote winnaar. Ahmeti's taal is opvallend gematigd sinds het UCK werd opgeheven.

Gematigd is ook de opstelling van Branko Crvenkovski en zijn Samen voor Macedonië-coalitie, die een overweldigende zege boekte aan Macedonische kant. Crvenkovski, een oud-communist, spreekt al evenzeer verzoenende taal. De winst van Crvenkovski en Ahmeti stemt de EU en de NAVO tot grote tevredenheid.

Nog lang niet alle, vaak bittere tegenstellingen zijn hiermee weggepoetst, maar met deze beide winnaars heeft het westen betere vredespartners dan met hun etnisch chauvinistische voorgangers. Dat laat onverlet dat er nog voldoende, ook tot geweld grijpende oppositie bestaat tegen een vredesplan dat onder westerse druk is opgesteld. Dat plan heeft al geleid tot grondwetswijziging, amnestie voor het UCK en gelijke rechten voor de Albanezen.

Fundamenteel is nu het momentum te behouden. Dat kost natuurlijk geld. Na vier jaar corruptie onder Georgievski erft de nieuwe premier Crvenkovski een economie in een bedroevende staat. Zonder steun van de EU, waar Macedonië ooit aansluiting bij hoopt te krijgen, kan het land niet overeind krabbelen.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 17 september 2002