AMSTERDAM - De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) maakt vandaag in het lijfblad Effect de schade op. Uit een analyse van de halfjaarcijfers van 129 beursfondsen blijkt dat de nettowinst gemiddeld met 78% is geslonken. Vooral goodwill - een erfenis van uitbundig overnamebeleid - drukt zwaar op de resultaten in de eerste helft van 2002. Kleine beursfondsen blijken relatief goed te scoren.
De beursgenoteerde Nederlandse bedrijven zijn in het eerste halfjaar geconfronteerd met een scherpe winstval. Vooral (versnelde) afboekingen van goodwill drukten het resultaat. Enkele grote bedrijven keken in de boeken en zagen daar kennelijk een te hoge waardering voor eerdere overnames. KPN alleen boekte een bedrag af van maar liefst €9,3 miljard, vooral op de Duitse dochter E-Plus en op de umts-licenties.
De eenmalige lasten betroffen behalve afschrijving van goodwill ook vooral herstructureringen. "Veel bedrijven hebben het jaar 2002 alvast afgeschreven en maken nu hiervan gebruik om diep te snijden", legt VEB-directeur Peter Paul de Vries de winstdaling uit. "Dan kunnen ze in 2003 weer herstellen."
De VEB heeft in de analyse alle beursfondsen meegenomen die tot en met afgelopen donderdag hun halfjaarcijfers hebben gepubliceerd, ex-AEX-ers Versatel en UPC uitgezonderd. De groep fondsen komt samen uit op een nettowinst van €4,3 miljard tegen €19,7 miljard een jaar ervoor, een daling van 78%. Drie op de vijf bedrijven zagen het nettoresultaat dalen, een kwart van de groep schreef rode cijfers.
Met name de mega-afboeking door KPN heeft het gezamenlijke nettoresultaat flink naar beneden gehaald. Ook ABN Amro, Aegon en Ahold beïnvloedden de gezamenlijke winst negatief, zo meldt de VEB-analyse.
De VEB roept een reeks kleinere bedrijven tot winnaars uit. Fornix, Crown van Gelder, Ten Cate, Copaco en Nedcon zagen de winst per aandeel in het eerste halfjaar met respectievelijk 200, 153, 64, 53, en 42% stijgen. Ballast Nedam, Draka, Geveke, Nedlloyd en Twentsche Kabel staan bij beleggers bovenaan de lijst teleurstellingen.
Dat vooral goodwill en reorganisatielasten de cijfers drukken, blijkt uit het gezamenlijke operationele resultaat. Dat daalde veel minder sterk dan de uiteindelijke nettowinst: 'slechts' 18% lager naar €28,2 miljard. Peter Paul de Vries doopte gisteren goodwill als de belangrijkste les voor beleggers. "Bedrijven die het meeste overnamen, lijden nu het zwaarste. Juist de grote ondernemingen hebben zich hiermee problemen op de hals gehaald." En dat plaatst de kleine (lokale) beursfondsen volgens De Vries als solide belegging op de menukaart. Anders dan de bedrijven in de AEX of in de Midkap hielden de kleintjes de overnames namelijk beperkt. Hun gezamenlijke nettoresultaat bleef redelijk stabiel rond de €0,5 miljard.