door Maarten van Aalderen ANKARA - Terwijl de wereld zich afvraagt of en wanneer de Verenigde Staten de oorlog willen beginnen tegen Irak, worden in Noord-Irak de wapens al sinds tijden geslepen tussen de verschillende bevolkingsgroepen die aanspraak maken op dit gebied. Vooral de olierijke gebieden bij de steden Mosul en Kirkuk spelen hierbij een centrale rol.
Het Turkse leger loopt en vliegt al jaren over de grens bij onderbuurland Irak om de verdreven Turks-Koerdische strijders van de Koerdische Arbeiderspartij PKK achterna te zitten. Zo'n 3000 PKK-strijders zouden uit hun dorpen in Zuidoost-Turkije zijn gevlucht naar Noord-Irak om van daaruit de guerrillabeweging voort te zetten.
De twee Koerdische leiders in Noord-Irak, Massoud Barzani (van de Iraakse Koerdische Democratische Partij - PDK) en Jalal Talabani (van de Patriottistische Unie van Koerdistan - PUK), hebben de PKK-strijders altijd als indringers beschouwd en zijn zelfs een paar keer in Ankara geweest om met Turkse toppolitici en topmilitairen een akkoord te sluiten om de PKK samen aan te pakken.
Met de komende oorlog van de VS in Irak in het vizier is de idylle tussen de Koerden uit Noord-Irak en Turkije over. De afgelopen tijd heeft zelfs oorlogstaal tussen beiden geklonken, omdat de belangen nu tegenover elkaar staan.
Turkije wil de gebieden Mosul en Kirkuk, die het na het uiteenvallen van het Osmaanse rijk en het verlies van de oorlog in de jaren twintig moest afstaan aan Irak, graag terug hebben omdat ze vol zitten met olie. Daarnaast vrezen de Turken een aanwakkering van het Koerdische separatisme in Zuidoost-Turkije als ze een onafhankelijk Koerdistan in Noord-Irak zouden tolereren.
Turken hebben een prachtig excuus om te protesteren als deze gebieden onder zelfstandig bestuur van de Koerden zouden komen. De plaatsen liggen weliswaar in het gebied van de Koerden, maar er wonen voornamelijk Turkmenen. Deze grote minderheidsgroep, die altijd als derde etnische groepering in het nauw is gedreven tussen de Koerden in Noord-Irak en de Arabieren van Saddam Hoessein, spreekt Turks en voelt zich gediscrimineerd. Turkije wil deze Turkmenen graag een helpende hand bieden. Turkse troepen, in Noord-Irak zijn er in totaal 5000, zijn al begonnen met militaire steun aan de tot nu toe praktisch onbewapende Turkmenen.
Turkije vermoedt betere kaarten te hebben als de Turkmeense broeders daar wat te zeggen hebben. "Als er een zelfstandig Koerdistan komt met Kirkuk als hoofdstad, wordt het oorlog", heeft de Turkse premier Bülent Ecevit gezegd. "Als de Turken Kirkuk willen bezetten, zullen we ons tot de laatste man verdedigen om dat te voorkomen. Onze straten zouden door een Koerdische intifadah het graf van Turkse soldaten worden", heeft de Iraaks-Koerdische leider Massoud Barzani geantwoord.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}