door Annet de Jong DEN HAAG - Illegalen maken op grote schaal misbruik van vervalste gestolen paspoorten uit heel Europa om zo in Nederland een werkvergunning en sofinummer te bemachtigen. De illegaal verkregen sofinummers worden veelal doorverkocht of 'uitgeleend' aan hele groepen mensen, die daarmee misbruik kunnen maken van sociale uitkeringen.
Dat blijkt uit voorlopige bevindingen van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD), die in opdracht van staatssecretaris Mark Rutte (Sociale Zaken) onderzoek doet naar misbruik met sofinummers. Aanleiding voor het onderzoek was het alarm dat de Uitvoeringsorganisatie Werknemersverzekeringen (UWV) afgelopen zomer sloeg over 'sofifraude'.
Rutte reageert geschokt op de SIOD-gegevens. Hij noemt de omvangrijke sofifraude in een gesprek met deze krant "onaanvaardbaar" en kondigt maatregelen aan om het misbruik te bestrijden. "We mogen dit niet gedogen. De SIOD is nog bezig, maar het lijkt erop dat er op grote schaal gestolen EU-paspoorten worden gebruikt. Er zit een hele structuur en organisatie achter het vervalsen van deze documenten. Binnen Europa is er vrij verkeer van personen, dus kunnen illegalen met een vals EU-paspoort zich inschrijven als werknemer", aldus de liberale bewindsman.
Het kabinet wil volgens Rutte jaarlijks 120 miljoen euro gaan besparen door een keiharde aanpak van fraude met identiteitspapieren en zwart werken. "Dit soort fraude kost de staat handenvol geld. Het gaat hier om belastinggeld van de burger, dat we eerlijk betalen omdat we de sociale zekerheid in Nederland goed hebben geregeld. Ik kan niet accepteren dat mensen daar misbruik van maken", zegt Rutte.
De staatssecretaris wil dat het baliepersoneel in de Centra voor Werk en Inkomen (CWI's) en bij de UWV zo snel mogelijk een stoomcursus krijgt in het herkennen van valse paspoorten van buiten Nederland. Hiervoor is 3 miljoen euro beschikbaar. "Het is prima personeel daar hoor, maar er is te weinig kennis over reis- en brondocumenten."
Verder moeten er op korte termijn meer sociale rechercheurs worden aangesteld bij gemeenten en UWV, zodat ze door intensieve huisbezoeken de illegale werknemers kunnen ontmaskeren. Daarnaast wil Rutte dat de malafide uitzendbureaus die de 'gestolen' sofinummers uitlenen of verkopen aan illegalen worden bestreden door uitbreiding van de Arbeidsinspectie. "Duidelijk is wel dat de malafide bureaus vooral opereren in de agrarische sector, de horeca en de bouw", aldus de staatssecretaris.