door Pieter Nijdam en Romke Spierdijk NEW YORK - Het was indrukwekkend stil gisterochtend om 8.46 uur in New York. Tienduizenden hadden zich verzameld rond de plek waar hun dierbaren precies één jaar geleden in het World Trade Center hun inferno vonden. Kinderen van omgekomen ouders konden hun tranen niet langer bedwingen, toen één minuut later de eerste namen weerklonken van de 2801 slachtoffers.

Een New Yorkse politieagent knielt neer om te bidden in de 'Circel van Eer', midden op het terrein waar eens de twee torens van het World Trade Centrum stonden. (Foto: REUTERS)

Buiten de afzettingen van Ground Zero deden zich ook emotionele taferelen voor. Nabestaanden die in de rij wachtten voordat ze de gewijde plek mochten betreden, zochten troost bij elkaar en vielen elkaar in de armen. Velen van hen hadden foto's bij zich van hun omgekomen echtgenoten, ouders, broers, zusters en vrienden.

Waar eens de twee trotse WTC-torens stonden, is nu een gigantische bouwput. In het midden van Ground Zero legden familieleden kransen en bloemen rond een symbolische 'Cirkel van Eer'. Sommigen deden zand in glazen flesjes, ter herinnering aan hun naasten die nooit zijn gevonden.

Terwijl een cellist klassieke muziek speelde, nam het voorlezen van de namen van de slachtoffers tweeëneenhalf uur in beslag. Nabestaanden en bekende personen zoals oud-burgemeester Rudolph Giuliani, senator Hillary Clinton en acteur Robert de Niro wisselden elkaar bij het voorlezen af. Het was het ceremoniële hoogtepunt van de herdenking in New York.

Voor de in groten getale aanwezige agenten van het New York Police Department (NYPD) was de herdenking meer dan alleen werk. Als het om veertien minuten voor negen voor het eerst één minuut lang doodstil is in de straten van het altijd zo luidruchtige New York, klinkt over de politiemobilofoon nog snel een laatste mededeling. "Laten we gezamenlijk stilstaan bij de slachtoffers van deze aanslag, maar een beetje extra bij de 23 collega's uit ons korps die tijdens hun werk omkwamen."

Tientallen forsgebouwde agenten die net buiten Ground Zero de stroom toeschouwers in bedwang moeten houden, buigen een minuut lang met gevouwen handen het hoofd. Menigeen laat net als vele omstanders de tranen de vrije loop en op gesnik na, is het enige hoorbare geluid het draaien van de wieken van de politiehelikopters die boven het terrein cirkelen.

Ook in andere delen van Amerika en de wereld werden de moordlustige aanslagen van 11 september in New York, Washington en Shanksville herdacht. Nergens zijn de littekens echter zo diep als in New York. "De stad is niet meer hetzelfde en zal ook nooit meer hetzelfde zijn," zegt agent Jim O'Connor, die in het WTC zijn twee beste kameraden verloor.

Ook deze Russische meisjes herdenken de aanslagen van 11 september vorig jaar. (Foto: EPA)

Toch houdt de stad die nooit slaapt slechts enkele minuten zijn adem in. Nog geen tien minuten na de eerste minuut stilte razen de bussen en taxi's alweer langs Ground Zero. En het wordt nog erger: terwijl om drie minuten over negen de tweede minuut stilte ingaat raast eerst een ijscowagen langs, gevolgd door een brandweerwagen met loeiende sirenes. Nog meer bussen en taxi's volgen. Terwijl het voorlezen van de eindeloze lijst namen verder gaat, lijkt New York zijn oude ritme weer gevonden te hebben: drukte en lawaai overheersen, herdenking of niet.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 12 september 2002