SEOEL - Seoel, half zeven in de morgen. In de hal van het chique Shilla Hotel staan zo'n veertigtal zwarte pakken paraat. Oordopjes in en de stoïcijnse blik op oneindig. Even later stappen twintig voetballers uit de lift vandaan. Helemaal in de geest van de communistische heilstaat loopt de Noord-Koreaanse selectie naar buiten voor de eerste training van de dag. Op een grasveldje voor het hotel worden in de ochtendschemer gymnastiekoefeningen afgewerkt. Het contrast is enorm. Sporters uit een bijna failliet land, met op de achtergrond hun tijdelijk westerse onderkomen. Intussen zorgt de nimmer verslappende bewaking er wel voor dat de lokroep van de welvaart met mate wordt verwerkt.

De Noord-Koreaanse bondscoach Ri Jeong-man (l.) wordt op het moderne Zuid-Koreaanse trainingscomplex nabij de gedemilitairiseerde zône welkom geheten door Park Hang-suh ti, de opvolger van Guus Hiddink. (Foto: REUTERS)

Aan de vooravond van de vredeswedstrijd tussen Noord- en Zuid-Korea stapelen dergelijke contrasten zich op. Terwijl het duel juist in het teken staat van de toenadering. Het directe gevolg van het mega-succes van Zuid-Korea tijdens het WK 2002. Een prestatie die Chung Mong Joon, voorzitter van de Zuid-Koreaanse voetbalbond en kandidaat voor de in december te houden presidentsverkiezingen, de kans gaf om het gesloten rijk van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il de hand te reiken.

Topsport dus opnieuw als een belangrijk politiek middel. Als vredesmissie richting een oorlog, die sinds 25 juni 1950 twee miljoen mensen het leven heeft gekost. Een politiek conflict, waarbij families tegen elkaar werden opgezet en van elkaar werden gescheiden. Een splitsing, die te vergelijken is met het opdelen van Berlijn, met de bouw van de Muur als dieptepunt. Want net als de voormalige Duitse hoofdstad, werd Korea na de Tweede Wereldoorlog het slachtoffer van de communistische en westerse expansie-drift. Het noorden kwam onder de Russische invloedsfeer, terwijl het zuiden 'geadopteerd' werd door het Westen en dan de Verenigde Staten in het bijzonder. Net als ooit de Berlijnse Muur, vormt de demarkatielijn op de 38ste breedtegraad nu nog altijd het bewijs van een wrede scheiding.

In hoeverre het vallen van de Berlijnse Muur op korte termijn een Koreaanse variant gaat krijgen, moet nog worden afgewacht. "Maar", zegt Chung Mong Joon, "we hebben weer hoop. Ooit stelde de beroemde Liverpool-manager Bill Shankley, dat voetbal niet een kwestie is van leven en dood, maar veel meer dan dat. Dat maakt ook deze wedstrijd duidelijk."

Maar hoe gecompliceerd het probleem nog is, werd de afgelopen dagen zichtbaar in Seoel, waar de wedstrijd in het al maanden uitverkochte Sangam World Cup Stadium wordt gespeeld. Op het eerste officiële diner weigerde de Noord-Koreaanse delegatie bijvoorbeeld het westerste eten dat werd opgediend. Een dag later werd tijdens het banquet daarom voor de westerse diplomaten zalm, ossehaas en kreeft opgediend, terwijl de Noord-Koreanen zich tegoed mochten doen aan rijst, groente en kip.

Ook werden cadeaus geweigerd, omdat de kameraden uit het noorden geen vip-behandeling wilden, als de rest van hun landgenoten die onthouden werd. Nog pijnlijker was het bezoek van de Noord-Koreaanse selectie aan het splinternieuwe trainingscentrum bij Odusan, dat voor het WK 2002 op verzoek van Guus Hiddink werd gebouwd. Dit prachtige complex ligt alleen zo'n 800 meter van de gedemilitairiseerde zône. Terwijl de voetballers de velden verkenden, bleek de wind dusdanig hard uit noordwestelijke richting te waaien, dat de uit gigantische speakers afkomstige Zuid-Koreaanse propaganda-teksten (ter intimidatie van de Noord-Koreaanse troepen) zo van de 38ste breedtegraad op bondscoach Ri Jeong-man en zijn mannen ploften...

Misverstanden die nog eens bevestigen, dat de twee Korea's weliswaar dromen van hereniging, maar nog lang niet dezelfde taal spreken. Vandaar dat de 'voetbaltaal' nu zo'n cruciale rol kan vervullen. Hopelijk met een iets sportievere instelling van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-il. Tenslotte was hij het, die in 1993 het nationale elftal verbood nog langer internationale wedstrijden te spelen. Na een 3-0 nederlaag tegen uitgerekend Zuid-Korea, tijdens het in Qatar gehouden Aziatische WK-kwalificatietoernooi, gelastte Kim Jong-il dat zijn voetballers eerst weer hard moesten gaan trainen voordat Noord-Korea opnieuw voor internationale toernooien ingeschreven zou worden.

De woede van Kim Jong-il is inmiddels bekoeld en zo kon de deur worden voor een evenement dat voor 65 miljoen Koreanen meer is dan alleen een wedstrijd. Zo worden er vandaag in het Sangam Stadium geen volksliederen gespeeld en gaan ook de twee vlaggen niet in top. Daarvoor in de plaats is er een herenigingslied te horen en wordt een witte vlag gehesen, waarop de beide Korea's in het blauw als één natie staan afgebeeld.

Momenten die ook door Guus Hiddink opgesnoven gaan worden. Tenslotte legde hij met zijn team de basis voor deze bijzondere vredesmissie. De in Seoel aanwezige en nog altijd immens populaire Nederlander: "Vooraf had ik me voorgenomen, me zo onpartijdig mogelijk op te stellen. Daarom heb ik tijdens alle persconferenties ook aangegeven, dat de wedstrijd tussen Noord- en Zuid-Korea ver boven de politiek staat. Sporters en supporters hebben dit in gang gezet en anderen hebben dat opgepakt."

Een standpunt, dat hij vandaag extra kracht bij zal zetten, met een in alle Zuid-Koreaanse dagbladen gepubliceerde poster. Daarop is Guus Hiddink te zien in zijn beroemde juichpose (de yes-beweging met de onderarm), begeleid met de tekst 'Now cheer up for reunification!'. Een actie waarmee de sportman de politiek inderdaad ontstijgt.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 7 september 2002