door Jan Colijn en Charles Sanders UTRECHT - De NS moet machinisten, die arbeidsongeschikt zijn geraakt omdat ze tijdens hun werk te maken kregen met zelfmoordenaars die voor hun trein sprongen, voortaan een schadevergoeding betalen. Omdat het op jaarbasis om honderden zelfmoorden gaat, zullen waarschijnlijk tientallen in psychische nood geraakte NS'ers naar de rechter stappen om smartengeld te eisen.
Dat is de uitkomst van een proefproces dat is aangespannen door een machinist, die in de wao belandde nadat hij in zijn carrière liefst negen maal een zelfmoordenaar op zijn weg vond. De 55-jarige NS'er, voorheen werkzaam in het rayon Twente, knapte na de laatste zelfdoding compleet af en zit sindsdien ziek thuis.
Omdat hij vindt dat hij aan zijn lot is overgelaten, sleepte de ex-machinist de NS voor de rechter. Daarbij stelde hij zijn vroegere werkgever verantwoordelijk voor diens arbeidsongeschiktheid. Nadat de kantonrechter de NS'er deze week gelijk gaf, spant de man nu andermaal een procedure aan waarin hij - op basis van het huidige vonnis - smartengeld en een vergoeding wegens derving van inkomsten eist. Daarbij gaat het om enkele tonnen aan euro's.
Volgens de raadsman van de machinist, de Hengelose letselschadespecialist Yme Drost, heeft het vonnis van de kantonrechter in Utrecht verstrekkende gevolgen: "De NS kent pas sinds enkele jaren een adequate opvang van deze groep personeelsleden. Daarvoor is ze nu door de rechter op de vingers getikt. Deze uitspraak biedt zodoende volop mogelijkheden voor NS'ers die met dezelfde problemen kampen."
Volgens Drost concludeerde de kantonrechter in zijn vonnis dat elke werkgever een zorgplicht voor zijn werknemers heeft. "De rechter oordeelde dat er in het geval van de NS'ers die worden geconfronteerd met zelfdoding, sprake is van een beroepsziekte. Daarbij maakt hij de vergelijking met asbestose."
Naar schatting krijgen op jaarbasis enkele honderden machinisten te maken met zelfmoord, zo bevestigt woordvoerder D. Cijs van de vakbond voor rijdend personeel VVMC met 3500 leden. "Het is helaas eerder regel dan uitzondering dat een machinist in zijn carrière wordt geconfronteerd met zelfdoding. Voorheen was het zo dat je naar je chef ging en dan werd opgevangen en begeleid door collega's die hetzelfde was overkomen. Sinds vier, vijf jaar hebben we speciaal daarvoor Vangrail, een hulporganisatie die overigens eveneens wordt gerund door collega's."
Hoewel het vooralsnog om een tussenvonnis van de Utrechtse kantonrechter gaat omdat die nog de mening wil horen van een externe deskundige - vermoedelijk een psychiater - is er volgens jurist Drost duidelijk sprake van precedentwerking: "Het uiteindelijke oordeel van een rechter wijkt in 999 van de 1000 gevallen niet af van het tussenvonnis. Dat is zo uitzonderlijk dat je daar niet eens rekening mee moet houden."