door Johan van den Dongen NIJVERDAL - Het nieuwe telefoonnummer voor anonieme tips over zware criminaliteit heeft op de eerste dag enkele honderden tips uit de categorie 'bruikbaar' opgeleverd. De ene beller zei iets te weten van een verkrachting, de ander iets van een nooit opgehelderde moord, een derde over gesjoemel met uitkeringsgeld.

De initiatiefnemers van de lijn M. (Meld misdaad anoniem, 0800-7000) haastten zich gisteren tijdens de officiële ingebruikname te zeggen dat het om een tiplijn gaat en niet om een kliklijn. "Klikken klinkt te negatief", zei politieman Henk Munting, die namens de Raad van Hoofdcommissarissen zitting heeft in de leiding van het project M. "Bij tiplijnen in het buitenland blijkt dat het erg meevalt met klikkende buren. Het gaat om tips over zware criminaliteit. Het is een ieders burgerplicht om die door te geven. Veel mensen durven uit angst voor represailles of om te moeten getuigen niet naar de politie te stappen. Dat kan nu eindelijk."

Wie 0800-7000 belt om een tip door te geven, krijgt een telefonist van een landelijk call-center aan de lijn. De centralist neemt de melding op, vraagt zoveel mogelijk feiten over dader en misdrijf en geeft de informatie door aan de politie in de buurt. Is er sprake van schade, dan krijgt ook het verbond van verzekeraars de tip doorgespeeld.

Dat pestbellers na een paar treitertelefoontjes naar een bandje worden doorgesluisd en hun nummer kennelijk toch te achterhalen is, betekent volgens de projectleiding niet dat de politie de nummerinformatie ook doorgespeeld krijgt.

"Anonimiteit is gegarandeerd", verzekert initiatiefnemer Guus Wesselink van het nationaal platform criminaliteitsbeheersing (NPC). "Anonimiteit is juist de kracht achter dit project en dat koesteren we dus. Pas als een pestbeller voor de zoveelste keer aan de lijn hangt, kan de telefonist de KPN-centrale vragen om het nummer te blokkeren. We hebben geen bevoegdheden dat nummer in handen te krijgen."

Maar wat te doen als er een enorm belangrijke tip binnenkomt en de beller halverwege de verbinding verbreekt? "Dan zijn we die kwijt en hebben we pech gehad", zegt Munting.

Voorlopig doen vijf politiekorpsen mee: Amsterdam-Amstelland, IJsselland, Haaglanden, Utrecht en Twente. Blijkt het initiatief een succes, dan doen vanaf volgend jaar september ook de overige twintig korpsen mee. De meldcentrale in Driebergen is twaalf uur per dag bereikbaar. Twaalf telefonisten spelen de tips door aan politie, maar ook aan verzekeraars, die bij het hogere ophelderingspercentage minder geld hoeven uit te keren. De verzekeraars nemen daarom eenderde van de kosten van het project voor hun rekening. De overheid betaalt de rest.

De anonieme tiplijn is ooit ontstaan in 1976 in de Verenigde Staten, toen een moordzaak muurvast kwam te zitten. Nadat burgers de kans kregen anoniem te reageren, kon de dader worden aangehouden. In Groot-Brittannië, Australië, Canada, Polen en Hongarije heet het project 'crimestoppers' inmiddels een succes te zijn.

Volgens Justitie-topman en NPC-baas C. Dessens komt het goed uit dat het project vrijwel gelijktijdig van start gaat "met een kabinet dat veiligheid als hoofdprioriteit heeft". Of zoals de commissaris van de Koningin in Overijssel G. Jansen het gisteren zei: "Als er in een volle kroeg in Hoorn iemand wordt doodgeschoten en geen van de aanwezigen iets durft te zeggen uit angst voor een kogel, dan zijn we wel wat ver van huis geraakt."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 5 september 2002