AMSTERDAM - DSM heeft gisteren zijn langverwachte grote acquisitie aangekondigd, waarmee het Limburgse bedrijf meteen goed is voor de eerste grote Nederlandse overname in het buitenland dit jaar. Voor €2,25 miljard wordt de vitaminen- en fijnchemiedivisie van het Zwitserse Roche overgenomen. Het honderdjarige concern betaalt geen overnamepremie (goodwill). Sterker nog: de Zwitsers lijden een boekverlies op de verkoop.

Het DSM-bestuur presenteerde gisteren de grootste overname uit haar geschiedenis. (Foto: AP)

De overname past in het streven van DSM om in 2005 meer dan 80% van haar streefomzet (€10 miljard) te behalen met 'life science products' (o.m. voedingsmiddeleningrediënten en bestanddelen voor geneesmiddelen) en 'performance materials' (hoogwaardige kunststoffen). Door de overname van de Roche-divisie neemt het 'life science products'-aandeel in de totale DSM-omzet toe van 40% naar 58%. De 'industrial chemicals', de laatst overgebleven bulkactiviteit, wordt daarmee minder dan eenvijfde van de geschatte gezamenlijke jaaromzet van €8 miljard. Roche wil zich juist toeleggen op haar kernactiviteiten geneesmiddelen en diagnostica, en verkocht in dit kader al eerder haar geur- en smaakstoffentak.

Over de prijs en de betalingscondities is inmiddels overeenstemming bereikt. De precieze voorwaarden volgen uit de 'exclusieve' onderhandelingen, die in 2003 moeten leiden tot een daadwerkelijke deal. In de tussentijd wordt toestemming gevraagd aan de Europese kartelautoriteiten. Overigens blijft Roche ook na de verkoop aansprakelijk voor een lopende rechtszaak over prijsafspraken in de vitaminesector. De Zwitsers kregen eerder door Brussel een boete van liefst €462 miljoen opgelegd.

Hoogstwaarschijnlijk betaalt DSM de Zwitsers cash, aangezien het AEX-fonds na de verkoop van onder meer de petrochemische tak aan het Saoedische Sabic een indrukwekkende kasvoorraad van €3 miljard heeft. "Velen hebben er bij ons op aangedrongen dat we niet te veel voor een overname zouden betalen", aldus bestuursvoorzitter Peter Elverding. "Juist omdat we zoveel geld in kas hebben."

Met de acquisitie krijgt DSM er €2,4 miljard aan omzet bij en wordt het op het gebied van 'life science' wereldmarktleider, op geruime afstand van concurrenten als Degussa en BASF. De Roche-divisie produceert vitamines en andere grondstoffen (zoals kleurstoffen en anti-oxidanten) voor 'mens, dier en plant'; de afnemers zijn onder meer te vinden in de farmacie, de voedingsmiddelenindustrie, de cosmeticasector en de diervoederindustrie. Van de omzet wordt 38% behaald in Europa, gevolgd door Noord-Amerika (28%), Azië (19%) en Latijns-Amerika (15%).

Bestuurslid Feike Sybesma: "DSM is erg ver op het gebied van biotechnologie; Roche weet meer van de toepassing in eindproducten. Daarnaast zit DSM in de helft van de gebieden waarin de Roche-divisie opereert, zodat er synergievoordelen mogelijk zijn."

Topman Elverding typeert Roche, dat in 1934 als eerste begon met de synthetische productie van vitamine C, als "een klassebedrijf". Dat laat onverlet dat de door DSM over te nemen divisie zwaar getroffen is door de prijzenslag op de vitaminemarkt. De brutomarge bedroeg in 1998 nog 18,5%, maar kwam vorig jaar niet boven de 10% uit. In de eerste helft van dit jaar was dit een magere 8%. "De verwachtingen voor de tweede helft van dit jaar zijn gunstiger", aldus Elverding. "Maar dat zal volgens Roche de terugval in de eerste zes maanden niet compenseren." De topman ziet echter een belangrijk voordeel aan de malaise: "We kopen tijdens de laagconjunctuur, wat betekent dat je in tegenstelling tot enkele jaren geleden geen idiote prijzen betaalt."

Volgens bestuurslid Henk van Dalen was de vitaminemarkt tot 1999 "uiterst winstgevend". "Daarna is een hele forse daling opgetreden, hetgeen deels te maken had met de hele kartelzaak. Er kwam een soort overreactie in de markt. Maar tot die tijd heeft Roche wel heel fors geïnvesteerd in goede, moderne fabrieken. Dat kunnen ze niet meer terugdraaien. De prijs die wij betalen is echter een reflectie van de afgelopen tijd, en ligt lager dan de netto boekwaarde van het concern." Volgens Van Dalen loopt het verschil overigens "niet in de honderden miljoenen".

Niettemin is sprake van een groot contrast met voedingsmiddelenproducent Numico, dat honderden miljoen aan goodwill betaalde om een positie te verwerven op de Amerikaanse vitaminenmarkt. Een markt die de verwachtingen uiteindelijk niet waarmaakte. De DSM-bestuurders zijn er op gespitst om niet met het Numico-échec te worden geassiocieerd. Sybesma: "De vitaminemarkt groeit, ook in de VS. Wel was er al een veel explosievere groei verwacht. Misschien is dat een van de punten waar Numico mee zit. Wij zij een toeleverancier, óók aan Numico, en we zullen goed de afweging moeten maken in welke producten we wel en niet willen zitten."

De geplande overname zal volgend jaar 'aanzienlijk' bijdragen aan de winst per aandeel, aangezien het extra bedrijfsresultaat (dit jaar naar schatting €190 miljoen) aanzienlijk hoger ligt dan het overnamebedrag nu jaarlijks aan rente opbrengt (€90 miljoen).

Met de grootste overname uit haar geschiedenis trekt DSM zich nog verder terug uit de bulkmarkt. Volgens Elverding bestaat de portfolio van Roche overwegend uit "complexe producten", die geen last hebben van de moordende Chinese concurrentie. "Dat kan dramatische gevolgen hebben. Dus hebben we er bij het boekenonderzoek goed naar gekeken." Alleen de 'oerproducten' vitamine C en citroenzuur (dat de houdbaarheid van levensmiddelen vergroot) goed voor 15% van de aangekochte omzet, ondervinden "vrij stevige" concurrentie uit het oosten.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 4 september 2002