JOHANNESBURG - In Johannesburg heeft de Zuid-Afrikaanse ex-president Nelson Mandela zich gisteren fel uitgesproken tegen de dreigende Amerikaanse aanval op Irak. "Geen land mag worden toegestaan het recht in eigen hand te nemen. Vooral de Verenigde Staten van Amerika, omdat zij vandaag de enige supermacht in de wereld zijn en in alles wat ze doen een voorbeeld moeten zijn", aldus Mandela.

De VS sturen volgens hem ten onrechte de boodschap de wereld in dat "als je bang bent voor een veto van de Veiligheidsraad, je gerechtigd bent de Veiligheidsraad te negeren". Mandela zei tevergeefs geprobeerd te hebben de Amerikaanse president George Bush jr. aan de telefoon te krijgen. Wel had hij gesproken met diens vader, ex-president George Bush sr. en minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell.

Irak lijkt zijn standpunt over het toelaten van VN-wapeninspecteurs enigszins te hebben verzacht. Vice-premier Tareq Aziz zei gisteren in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Johannesburg dat zijn regering toelating overweegt "als onderdeel van een allesomvattend akkoord".

Zondag had hij nog voor CNN gezegd dat de wapeninspecteurs "geen optie waren", omdat ze een nieuwe crisis zouden uitlokken om Washington een excuus te geven Irak aan te vallen. Daarom was een terugkeer niet aan de orde tot de VN-sancties, die zijn opgelegd na de Iraakse inval in Koeweit in 1990, zouden zijn opgeheven.

Aziz zal vandaag in de wandelgangen van de milieuconferentie over Duurzame Ontwikkeling een gesprek hebben met VN-secretaris-generaal Kofi Annan. Annan heeft eerder de onmiddellijke en onvoorwaardelijke hervatting van de wapeninspecties geëist.

Irak is een tegenoffensief begonnen tegen de dreigende aanval van de VS en poogt bondgenoten te winnen. De Iraakse minister van Buitenlandse Zaken, Naji Sabri, was gisteren in Moskou voor overleg met zijn ambtgenoot Igor Ivanov. Rusland is de grootste handelspartner van Irak en de enige bondgenoot in de VN-Veiligheidsraad. De raad heeft een krachtige uitspraak gedaan tegen een Amerikaanse aanval op Irak zonder een mandaat van de raad.

Ivanov bevestigde gisteren dit standpunt. "Een aanval op Irak maakt het oplossen van het probleem rondom de wapeninspecties niet makkelijker en is gevaarlijk voor de stabiliteit in de Perzische Golf en het Midden-Oosten", aldus Ivanov die benadrukte dat ook Rusland hervatting van de VN-wapeninspecties eist. Rusland en Irak onderhandelen over een handelsakkoord voor een termijn van tien jaar, dat volgens de Iraakse ambassadeur in Moskou zo'n 40 miljard dollar bedraagt.

In de Iraakse hoofdstad Bagdad probeerde president Saddam Hoessein de Amerikaanse vijandigheid uit te leggen als een ambitie om de olievelden te controleren. "De Verenigde Staten geloven dat als ze Irak vernietigen, ze de oliereserves in het Midden-Oosten zullen controleren, wat neerkomt op zo'n 65 procent van de wereldreserve", aldus Saddam Hoessein.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 3 september 2002