BRUSSEL - De wereldhandelsorganisatie WTO heeft gisteren geoordeeld dat de Europese Unie het recht heeft om voor ruim $4 miljard per jaar aan tegenmaatregelen te nemen tegen de Verenigde Staten vanwege de 'Foreign Sales Corporation Act' (FSC), een stelsel dat exporterende Amerikaanse bedrijven fiscale douceurtjes geeft. Europa heeft daarmee een machtig wapen in handen gekregen in de reeks handelsgeschillen die de laatste tijd de kop opstaken met de VS. In Brussel knalden dan ook de champagnekurken.

Europese overwinning kan als breekijzer dienen in de lopende staaloorlog met de VS. (Foto: Dijkstra b.v.)

De Europese Commissie was in 1997 naar de rechter (in dit geval dus de WTO) gestapt om de Amerikaanse fiscale stimulansen (tot 30% belastingkortingen) aan te klagen. Volgens de EC zou sprake zijn van concurrentievervalsing op de wereldmarkt. Met name Microsoft en Boeing hadden voordeel van de regeling. Boeing beweert zelfs dat zonder de regeling 10.000 banen in gevaar komen en wil nu dat de Amerikaanse regering iets anders verzint.

Europa kreeg januari jongstleden al gelijk, maar de WTO stelde pas gisteren het exacte bedrag vast dat Europa aan tegenmaatregelen mag nemen. De boete van $4 miljard per jaar is verreweg de hoogste straf die de WTO ooit heeft opgelegd sinds haar bestaan dat dateert van 1995. De Amerikanen bijten diep in het stof. Ze hoopten op een bedrag aan tegenmaatregelen van $1,1 miljard. De WTO- rechters gaven Europa in haar eis echter het volle pond.

Het is onwaarschijnlijk dat Europa meteen voor de volledige $4 miljard aan tariefsancties gaat treffen tegen Amerikaanse producten. De FSC-affaire is immers nauw verweven met een andere ruzie tussen Europa en de VS: die over staal. Bovendien wil de Europese Commissie nu eerst overleggen met het Europese bedrijfsleven welke Amerikaanse producten het best belast kunnen worden met forse importheffingen. Niettemin is sprake van een grote overwinning die, mits mondjesmaat gedoseerd, de Amerikanen kan laten inbinden in de staaloorlog. Deze zaak is ook aanhangig gemaakt bij de WTO en ook deze gaat Europa vermoedelijk winnen. De uitspraak is echter pas volgend jaar. In afwachting van de WTO-uitspraak over de $4 miljard had de Europese Commissie voor de zomer tegenmaatregelen ter waarde van $300 miljoen uitgesteld tot eind september. Om de eigen verouderde staalindustrie te beschermen heeft de Amerikaanse president Bush dit voorjaar forse heffingen op buitenlands staal ingesteld. Europa staat in het staaldossier veel sterker en blijft bij haar eis dat de VS een einde maakt aan de FSC. "De rechters van de WTO hebben de eisen van de EU volledig ingewilligd. Wij hadden de schade geraamd op ruim $4 miljard en die hebben we ook gekregen. Hierdoor hebben wij een enorm potentieel aan mogelijke tegenmaatregelen gekregen. Dat zal hopelijk een breekijzer vormen om de VS ertoe te bewegen om de omvangrijke en concurrentievervalsende exportsubsidie die de FSC toch is, af te schaffen," aldus gisteren de verantwoordelijke eurocommissaris Pascal Lamy (Buitenlandse Handel).

Als de VS voor de Congres-verkiezingen in november de FSC de nek omdraaien, houdt de EU het sanctiewapen in de holster. Die FSC in combinatie met de staalsancties die de regering Bush trof om de (electoraal belangrijke) Midwest-staten met verouderde staalindustrie te helpen, vormden een belasting voor de nieuwe WTO-ronde voor een meer geliberaliseerde wereldhandel. Analisten vragen zich echter nu af of die gesprekken niet evenzeer belast worden als de Amerikanen op alle fronten door de WTO in het ongelijk worden gesteld.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 30 augustus 2002