Van onze speciale verslaggeefster Gemma Buters HELSINGOR - Minister Jaap de Hoop Scheffer (Buitenlandse Zaken) heeft gisteren tijdens zijn eerste Europese optreden meteen flink met de vuist op tafel geslagen.
Tijdens de lunch van een informele bijeenkomst met zijn Europese collega's in het Deense Helsingor maakte de bewindsman onomwonden duidelijk dat ook de nieuwe Nederlandse regering zijn poot stijf houdt waar het gaat om de uitbreiding van de EU en het vraagstuk van de inkomenssteun aan de boeren in de kandidaat-landen.
Hoewel het standpunt van de Nederlandse regering bekend is - ons land wil vóór de uitbreiding afspraken maken over de hervorming van het Europese landbouwbeleid omdat het anders onbetaalbaar wordt - zaaide De Hoop Scheffer enige verwarring bij zijn gehoor.
Sommige aanwezigen vatten zijn betoog op als een signaal dat Den Haag nieuwe voorwaarden wil stellen aan de toetreding van tien nieuwe lidstaten in 2004 of de zaak alsnog wil vertragen. De Hoop Scheffer benadrukte gisteravond dat daar geen sprake van is. "Ik heb gewoon uitgelegd wat er in het strategisch akkoord van deze regering staat en erop gewezen dat het tijdschema wel erg krap is."
Toetreden
De Europese regeringsleiders moeten eind oktober tijdens een top in Brussel besluiten welke van de 12 kandidaat-landen mogen toetreden tot de Unie. Begin november moeten ze het onderling ook eens zijn over het pakket regionale steun en landbouwsubsidies dat Brussel de nieuwe leden aanbiedt.
De bijeenkomst van de EU-ministers wordt verder overschaduwd door spanningen met de Verenigde Staten over het Internationale Strafhof in Den Haag (ICC) en de situatie rond Irak. Vandaag bespreken de bewindslieden deze netelige kwesties en buigen ze zich over nieuwe vredesvoorstellen van het Deense EU-voorzitterschap voor het Midden-Oosten.
De Hoop Scheffer zei gisteren dat hij gebrand is op een gezamenlijk Europees standpunt over het Strafhof. Zoals bekend wil Amerika, dat het ICC-verdrag niet heeft geratificeerd, onder geen beding het risico lopen dat haar militairen in Den Haag voor de rechter moeten verschijnen.
Misbruik
De Amerikanen verhogen de druk op aspirant-NAVO-leden (veelal ook kandidaat-landen van de EU) om bilaterale akkoorden met de VS te tekenen, waardoor zij Amerikaanse soldaten niet aan het ICC zullen uitleveren. Roemenië heeft dit voorjaar al zo'n bilateraal akkoord getekend. De EU vindt dat de VS hiermee het Strafhof ondergraven en misbruik maken van de NAVO door die als drukmiddel te gebruiken.
Tegelijkertijd ligt Europa in de clinch met Washington over Irak. De Amerikaanse president Bush zoekt steun voor een aanval op de Iraakse leider Saddam Hoessein, maar tot nu toe heeft alleen Groot-Brittannië daar oren naar.