TOKIO - De Japanse premier Junichiro Koizumi heeft gisteren vriend en vijand verrast met zijn aankondiging dat hij op 17 september naar Noord-Korea gaat voor een gesprek met de communistische leider Kim Jong-il. Hij is de eerste Japanse regeringsleider die zoiets doet. Enkele dagen geleden nog herhaalden de VS, Japans bondgenoot, de beschuldiging dat Noord-Korea deel uitmaakt van de 'As van het Kwaad'.
De Noord-Koreaanse onderhandelaar Pak Chang-Ryon (links) schudt de hand van zijn Zuid-Koreaanse gesprekspartner Yoon Jin-shik. (Foto: REUTERS)
"Door directe gesprekken hoop ik de problemen tussen onze landen te kunnen oplossen en de besprekingen over een normalisatie van de betrekkingen te kunnen hervatten", aldus Koizumi.
Vorige week kwamen de gezworen vijanden voor het eerst sinds twee jaar weer bijeen maar oude kwesties als de vermeende ontvoering van elf Japanners door Noord-Koreanen en het uitblijven van een excuus voor het Japanse koloniale bestuur over het Koreaanse schiereiland bleken opnieuw een sta-in-de-weg.
Offensief
Met het bezoek aan Noord-Korea lijkt de Japanse premier aan een diplomatiek offensief te zijn begonnen. Ook al mag er weinig concreets worden verwacht van het eerste gesprek Kim-Koizumi, het is barstensvol van symboliek. Een succesvol verloop zou de aan populariteit inboetende premier goed uitkomen en zou critici de mond snoeren die zeggen dat Japan verwordt tot een tweederangs natie zonder reële invloed op het wereldtoneel.
De Verenigde Staten hebben het initiatief van Koizumi toegejuicht, ook al zijn zij veel negatiever over de bedoelingen van het Noorden. Japanse analisten menen dat juist door die houding - en een dreigende Amerikaanse aanval - Kim gekozen heeft voor verbetering van de banden met Tokio. Koizumi zelf weersprak redeneringen dat zijn land een eigen koers, los van de VS zou gaan varen. "Ik hoop de relatie met Noord-Korea te kunnen verbeteren en intussen het nauwe contact met de VS en Zuid-Korea te kunnen handhaven", aldus de premier.
Herstel
Een tweede, belangrijke stap in de Noord-Koreaanse betrekkingen vond gisteren plaats in Seoel. Daar werden besprekingen bekroond met de mededeling dat beide delen van Korea al een halve eeuw verbroken weg- en spoorwegverbindingen gaan herstellen.
Zuid-Korea komt het straatarme, hongerende Noorden tegemoet met een partij van 400.000 ton rijst uit zijn eigen, gigantische overschot, en met 100.000 ton kunstmest.
Nog meer dan in de relatie tussen Pjongjang en Tokio geldt hierbij dat er veel meer dan goede voornemens nodig is voor een concreet resultaat.
Vastgelegd is dat de verkeersweg aan de oostkust al over twee, drie maanden heropend zal worden, gevolgd door de spoorlijn langs de westkust tegen het eind van dit jaar en de westelijke autoweg in het voorjaar van 2003. Voordat het zover komt, zullen militairen van de twee regimes nog een aantal details moeten regelen.