AMSTERDAM - Jayne Fincher at, dronk en ademde, maar bovenal fotografeerde zij Lady Diana. Vanaf Diana's eerste schreden op de rode lopers van het Britse koninklijk huis tot aan haar begrafenis toe, Jayne was erbij. Vijf jaar na Diana's dood vertelt de enige vrouwelijke paparazzo over haar bijzondere band met de prinses: "Mijn kinderen heten ook William en Harry".

Lady Di.

Toen prinses Diana naar Angola ging om daar aandacht te vragen voor de gevaren van landmijnen, ging Jayne Fincher niet mee. Ze had het gehad met het fotograferen van Prinses Glimlach. Hun laatste gezamenlijke sessie was op een treurige mislukking uitgelopen. Tot op de dag van vandaag, precies 5 jaar na de dood van Lady Di, heeft ze daar spijt van. "Tijdens die reis zijn enkele van de mooiste foto's ooit gemaakt. Mijn laatste plaatjes van Diana zijn echter die van haar kist."

Jayne Fincher schoot haar eerste foto's van Di toen deze nog Spencer heette en volgde de prinses gedurende de jaren van haar huwelijk met kroonprins Charles op de voet. Er groeide, volgens eigen zeggen, zelfs een band tussen de bijna leeftijdgenoten. "Ik denk dat Diana blij was dat er ook een vrouw zat tussen al die mannen met hun camera's", zegt Jayne. "Vaak waren zij en ik zelfs de enige twee aanwezige vrouwen. Dan roddelden we samen. Diana was dol op roddelen, wist ook altijd allerlei details over de mensen om haar heen. Zelfs over de fotografen. Dan zei ze tegen me: 'Zeg, die man daar, die is toch net van zijn vrouw af?' Of ze riep tegen een van mijn mannelijke collega's: 'Gary, waar is die groene Ford gebleven, heb je een nieuwe auto gekocht?'"

Dat was vanzelfsprekend nog 'in de goede oude tijd' toen alles nog pais en vree leek in huize Windsor. Jayne, die toch het koninklijk paar dicht op de huid zat, was een van de laatste fotografen die de scheuren in het sprookjeshuwelijk zagen verschijnen.

"Misschien komt dat doordat ik in de zomer van 1988, toen achteraf de problemen al begonnen zouden zijn, nog een fotosessie heb gedaan op het zomerlandgoed van Charles en Diana. Harry en William waren nog schattige, kleine blonde jongetjes, het was prachtig weer en Charles en Diana leken heel gelukkig getrouwd. Zij plaagde hem met de gaten in zijn trui, het kwam allemaal heel harmonieus over. Ik heb nog wekenlang tegen collega's gezegd dat zij spoken zagen als ze me belden over dat huwelijk dat bezig zou zijn uit elkaar te klappen. Uiteindelijk bleek ik me toch vergist te hebben: Charles en Diana waren fantastische acteurs."

Jayne werd vaker uitgenodigd voor privésessies. Nadat de fotografe voor het eerst mee was geweest op een reis naar Australië en zij en lady Di elkaar tegenkwamen bij de receptie van het hotel -"allebei zo verbrand dat we er uitzagen als twee rode kreeften"- werd hun band specialer. "Ik heb mijn twee zoons ook William en Harry genoemd", aldus Jayne, "daar moest Diana altijd vreselijk om lachen. 'Ik kan me niet voorstellen dat je me echt hebt nageaapt', zei ze dan. En dan antwoordde ik dat mijn opa ook William heette en dat ik het volste recht had die naam te gebruiken, maar dat wilde ze niet horen."

"De prinses had goede en slechte dagen", zo herinnert ze zich. "En hoe ongelukkiger ze was, hoe vaker die slechte dagen voorkwamen. Ik kon het al aan haar zien als ze de auto uitstapte. Was ze verdrietig of uit haar humeur, dan droeg ze iets grijs of paars. Ik kon dan net zo goed meteen mijn camera's weer inpakken, want met het poseren zou het toch niks meer worden. Het kwam voor dat ik dagen moest reizen om ergens te zijn waar ik foto's van haar kon maken en dan net als ik alles had uitgepakt en opgebouwd een telefoontje kreeg van haar assistente, dat het niet doorging. Een excuus, of zelfs maar een reden, kon er nooit af. En het maakte niet uit of die foto's voor publicatie in de bladen waren of voor een goed doel waaraan ze haar medewerking had toegezegd."

"Die laatste fotosessie bijvoorbeeld was voor het Nationaal Ballet. Ik zag al aan haar gezicht dat ze niet in de stemming was. De sponsor had veel geld betaald voor een foto van Diana bij de kerstboom maar die weigerde ze te laten maken. Uiteindelijk moest ik haar in de val lokken om dat plaatje te kunnen schieten. Ik liet een meisje met een grote bos bloemen op haar aflopen terwijl ze door de studio liep precies op het moment dat ze langs die boom kwam. Daardoor stond ze stil, ik riep haar naam, ze keek om en ik drukte af. Het is een van de lelijkste foto's uit mijn carrière geworden."

"Op de dagen dat ik mijn beste plaatjes schoot, droeg ze frivole kleren of lichte vrolijke kleuren. Dan was ze in een goede stemming en sprankelde ze van de foto af. Diana was soms net een gloeilampje."

Dat was ze, zoals we weten van de eerste foto's van het toen nog geheime vriendinnetje van prins Charles, niet altijd. Diana Spencer, een adellijk geboren kleuterleidster, keek meestal verlegen de camera in. "Ze groeide in haar rol", geeft Jayne toe. "Diana was dol op mode en ze observeerde de beroemde modellen. Ze leerde veel van hun houdingen. In feite had ze zelf ook een topmodel kunnen zijn. Ze had er het ideale figuur voor. Alles stond haar. Soms was ik daar wel jaloers op, ik ben ook maar een mens, dan voelde ik me echt een lelijk muisje naast haar stralende persoonlijkheid."

En de prinses hield er ook van gefotografeerd te worden, zo weet Jayne. "Althans door mij en door mooie jonge mannen. Ze kon echt flirten met de fotografen en ze wilde ook altijd meteen van mij de naam weten van een nieuwe man in de persruimte. Tot op de dag van vandaag ben ik ervan overtuigd dat zij alleen maar Andrew Morton koos voor haar biografie omdat hij het lekkerste ding van alle mannelijke fotografen was."

In Angola was Jayne, die in totaal 12.000 foto's van de prinses heeft geschoten, er niet bij. Ze fotografeerde uiteindelijk wel de bloemenzee voor Buckingham Palace en de begrafenis. "Ik heb mezelf erheen moeten slepen. Vooral mijn vader drong erop aan dat ik zou gaan. 'Je bent dit begonnen, maak het dan ook af', zei hij. Ik heb gedurende de hele begrafenis gehuild, kon alleen maar fotograferen met een volautomatische camera, want ik zag helemaal niks door de tranen heen. Het was de afschuwelijkste dag van mijn leven. Al die jaren draaide mijn hele leven om Diana. Nu, vijf jaar na dato, ben ik nog niet over haar dood heen."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 31 augustus 2002