Een reclameboard voor de top in Johannesburg. (Foto: REUTERS)

door Sibolt van Ketel JOHANNESBURG - Enkele dagen voor aanvang van de 'Wereldtop over duurzame ontwikkeling' in Johannesburg maakt de Zuid-Afrikaanse stad zich op voor de grootste conferentie die de wereld ooit heeft gezien. Hotels, pensions en particuliere kamerverhuurders verwachten 45.000 gasten uit 174 landen, die de VN-top van 26 augustus tot en met 4 september zullen bijwonen. Meer dan honderd staatshoofden en regeringsleiders komen naar Zuid-Afrika's 'goudstad'.

Grote afwezige is de Amerikaanse president Bush, die zijn minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell stuurt als vervanger.

Ondanks Bush' afwezigheid wordt de wereldtop als belangrijk gezien, met een ambitieuze agenda, bedoeld om te komen tot 'duurzame ontwikkeling' van de mensheid. De duurzaamheidconferentie is een vervolg op de milieuconferentie van Rio in 1992.

Enkele cijfers als leidraad: bijna anderhalf miljard mensen (van de zes miljard) leven in extreme armoede. Meer dan een miljard hebben geen (betrouwbaar) drinkwater, 2 miljard hebben nog nooit van elektriciteit gehoord. Per dag sterven 40.000 kinderen aan ondervoeding of ziekten die voorkomen kunnen worden; 100 miljoen kinderen leven op straat; meer dan 15 miljoen mensen zijn van huis en haard verdreven; meer dan een miljard mensen (de meesten kinderen) zijn dakloos of wonen in krotten. Bijna 1200 vogelsoorten en meer dan 1100 soorten zoogdieren worden met uitsterven bedreigd; 80 procent van de oude regenwouden is vernield.

Eén van de thema's van de top is de menselijke (drink)watervoorziening. Zuid-Afrika zelf heeft de laatste jaren ambitieuze projecten ontwikkeld, waardoor zo'n driekwart van de bevolking de beschikking heeft over goed water.

Prins Willem-Alexander zal samen met Nelson Mandela de waterconferentie officieel openen. Bijna 28.000 politieagenten, militairen en leden van particuliere bewakingsdiensten gaan in Johannesburg voor de veiligheid zorgen.

De belangrijkste bijeenkomsten vinden plaats in het conferentiecentrum in de buurt Sandton, de welvarendste wijk van Johannesburg. Onbedoeld hebben de organisatoren met de keuze van Sandton een heel toepasselijk symbool gevonden. Want het rijke Sandton grenst aan het armste en meest achtergebleven stadsdeel, Alexandra, waar naar schatting een miljoen zwarte Zuid-Afrikanen in armoede leven, dicht op elkaar, in vervallen huizen of zelfgemaakte krotten. Een schrijnend contrast tussen ellendig arm en puissant rijk, symbolisch voor waar het op deze conferentie in feite over gaat.

Uit de hele wereld worden ook op deze VN-conferentie demonstranten verwacht. Op 31 augustus zijn er, als het aan de tegenstanders van topoverleg, de zogenaamde anti-globalisten ligt, in heel Johannesburg protestacties, hoewel de politie al bij voorbaat zegt dat demonstraties alleen in een officieel protestgebied in Sandton kunnen plaatsvinden. Een beruchte demonstrant is de Zuid-Afrikaan Dennis Brutus, die al jarenlang in Londen woont. Brutus, veteraan uit de strijd tegen de apartheid en oud-gevangene op Robbeneiland, waar ook Nelson Mandela gevangen zat. Onomwonden zegt hij: "Deze conferentie in Johannesburg is louter bedoeld om honger en ellende te promoten".

Hij verdedigt dit standpunt door er op te wijzen dat landbouwsubsidies in de VS en Europa door het westen vrijwel onbespreekbaar zijn gemaakt en dat de derde wereld, gebukt onder een miljardenschuld, moet bedelen om ontwikkelingshulp.

"Die landbouwsubsidies maken het voor het arme deel van de wereld onmogelijk om op eerlijke wijze te concurreren met de rijke westerse boeren", zegt hij. "Als we daar niet over mogen praten, wat heeft deze bijeenkomst dan voor zin?" vraagt hij.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 24 augustus 2002