AMSTERDAM/PEKING - Bij de miljoenenstad Shenyang verrijst het opzienbarendste en meest prestigieuze attractiepark van China in volmaakt Nederlandse stijl. Duizenden Chinezen werken er dagelijks aan dit Holland-dorp, waarin het Amsterdamse Centraal Station op ware grootte een majestueuze plaats inneemt te midden van een straat met klassieke grachtenpanden, molens, de korenbruggen van Leiden en drie replica's van de befaamde Waterpoort in Sneek.

Amsterdam in China. In het Holland-dorp is in de stijl van het Damrak over anderhalve kilometer een grachtengordel nagebootst, die straks talloze Chinese toeristen zal trekken. Deze opname werd afgelopen winter bij strenge vorst gemaakt en geeft zo helemaal een karakteristiek Hollands beeld.

Tegen dit wonderlijke decor strekt zich ook een glazen stad uit: honderden kassen, waarin een weelderige pracht van bloemen, planten, fruit en groente tentoon wordt gesteld. Initiatiefnemer en financier van dit kolossale project is de Nederlandse Chinees Yang Bin, die jaren in Leiden woonde en vanuit Nederland schatrijk werd met zijn agrarische im- en exportbedrijf Euro-Asia. De 39-jarige Yang Bin kwam onlangs in Hongkong in opspraak wegens vermeende belastingontduiking. ,,Maar er is niets aan de hand", sust zijn Nederlandse directeur Teunis Broere de gemoederen. ,,De heer Yang doet correct zaken en heeft geen enkel geheim voor de Chinese fiscus of wie dan ook.''

Het contrast is onwezenlijk en bizar. De asgrauwe Chinese miljoenenstad Shenyang met saaie, vormloze flatgebouwen en roestige in verval geraakte oude staatsfabrieken als decor van een kleurrijk dorp in de pracht en praal van Hollands glorie. Het Centraal Station van Amsterdam met zijn zachtrode stenen en goudkleurige uurwerken op ware grootte als glorieus middelpunt. Een straat van anderhalve kilometer met minutieus nagebootste zeventiende-eeuwse grachtenpanden, molens, de korenbruggen van Leiden, drie replica's van de historische Waterpoort van Sneek en fraaie waterpartijen, die ook al zo karakteristiek zijn voor Nederland.

Het koninklijk paleis Huis ten Bosch biedt er een vorstelijke aanblik, de fundamenten voor het prachtige stadhuis van Gouda zijn gelegd en het imposante Vredespaleis van 's-Gravenhage staat in de steigers. Onafzienbare rijen broeikassen, waarin een rijkdom aan vele soorten bloemen, planten, fruit en groente wordt gekweekt, completeren het geheel. In het voorjaar stonden op dit complex al een half miljoen tulpen in bloei.

Het is echt waar.

Een wonderbaarlijk Hollands dorp in het onmetelijke China. Vlakbij Shenyang, waar acht miljoen mensen wonen, de hoofdstad van de provincie Liaoning, 600 kilometer ten noordoosten van Peking.

Het doet in vele opzichten denken aan het Holland-dorp, dat in het Japanse Nagasaki

is verrezen en waar eveneens markante Nederlandse bouwwerken als paleis Huis ten Bosch zijn nagebouwd. Maar er zijn vooral uitzonderlijke verschillen. De Hollandse wijk in Nagasaki is een begrip in Nederland, Japan en ver daarbuiten, terwijl het nog in aanbouw zijnde attractiepark in China in ons land nog volslagen onbekend is.

Dat was tot voor kort ook de Nederlandse Chinees Yang Bin, die zijn agrarische handelsbedrijf Euro-Asia in enkele jaren tijd in duizelingwekkende vaart tot een van de machtigste zakenimperiums van China uitbouwde en de grote man is achter het prestigieuze Holland-dorp. Een attractiepark, dat zich vooral van Nagasaki onderscheidt door een overweldigende pracht aan bloemen en planten en een grote variatie aan andere tuinbouwproducten, het handelsmerk van Yang Bin.

Eind vorig jaar kwam zijn naam voor 't eerst groot in het nieuws, toen het gezaghebbende Amerikaanse zakenblad Forbes hem tot de op één na rijkste man van China uitriep met een geschat vermogen van bijna 1 miljard euro. En extra opzienbarend daarbij was vooral zijn Nederlandse nationaliteit, die hij begin jaren negentig verkreeg. Dat gebeurde, nadat hij in 1989 vlak na het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking in ons land politiek asiel had aangevraagd. Hij was in die periode in Nederland voor een studie Politieke Wetenschappen aan de universiteit in Leiden en het was in deze stad, dat hij niet lang daarna zijn fenomenale carrière als zakenman begon.

Eerst met een im- en exportbedrijf in textiel, later met een uiterst florerende handelsonderneming in bloemen, planten en broeikassen onder de naam Euro-Asia Flower, die hij in 1998 oprichtte en waarvoor hij domicilie koos in het statige en kasteelachtige 'Blauwe huis' aan de Rijksstraatweg in Wassenaar.

In sneltreinvaart bouwde hij zijn concern uit en met zijn Nederlandse paspoort reisde hij naderhand op en neer naar China, waar hij de hoofdzetel van zijn bedrijf vestigde en waar Euro-Asia vorig jaar aan de beurs van Hongkong werd geïntroduceerd. ,,Een man, die het onmogelijke weet waar te maken. En iemand ook, die een feilloos gevoel heeft om op het juiste moment de juiste actie te ondernemen", weet Teunis Broere, die in het Blauwe huis directeur is van de Nederlandse vennootschappen onder de vlag van Euro-Asia. ,,Toen hij hier begon had hij geen verstand van bloemen en planten. Maar hij keek goed rond en had al gauw door wat Nederland het beste te bieden had aan China: agrarische producten."

Begin dit jaar kwam de 39-jarige Yang Bin plotseling onder vuur te liggen door uiterst negatieve publiciteit in de Chinese media over zijn handel en wandel. De onthullingen in het blad Forbes over zijn ongekende rijkdom hadden een stroom van geruchten op gang gebracht. Hij zou verdachte zijn van grootscheepse belastingontduiking en van corruptie, die zo ver ging dat hij de hoogste autoriteiten van de provincie Liaoning had omgekocht voor het leveren van honderden gevangenen om dwangarbeid in het Holland-dorp te verrichten bij het aanleggen van riolen en het graven van de grachten. Geruchten wilden ook dat hij grote sommen geld aan zijn beursfonds had onttrokken om daarmee het Holland-dorp te financieren. In een persconferentie in Hongkong verwees Yang Bin alle verdachtmakingen en insinuaties naar het rijk der fabelen, maar de geruchten bleven.

Sindsdien zweeg Yang Bin en meed hij de publiciteit. ,,Het was zelfs zo erg, dat er in de kranten vermeld werd, dat hij naar Noord-Korea zou zijn gevlucht om aan arrestatie te ontkomen", doorbrak Teunis Broere deze week namens Yang Bin tegenover deze krant het zwijgen. ,,Moet je nagaan, ik was in juli voor een zakelijk gesprek met hem in Hongkong en we zaten op een terrasje rustig een pilsje te drinken, toen we die berichten onder ogen kregen. Maar ik kan iedereen verzekeren: er is niks aan de hand. Door het artikel in Forbes hebben de rijkste Chinezen, die daarin werden genoemd, inderdaad belangstelling van de fiscus gehad. En Yang Bin misschien nog wat extra, omdat hij Nederlander is. Van officiële zijde in China is geen enkele verdachtmaking tegen hem geuit. Euro-Asia is een uitstekend geleid bedrijf met een raad van commissarissen, die toezicht uitoefent en met periodieke accountantscontroles."

Broere benadrukt dat Yang Bin de economie in China juist geweldige impulsen biedt. "Er werken duizenden Chinezen in het Holland-dorp. Het gonst er van de bouwactiviteiten. En dat verhaal over dwangarbeid? Het klopt dat er af en toe groepen gevangenen worden ingezet,'' zegt hij. "Dat is heel normaal in China. Je kunt ze tegen een redelijke vergoeding inhuren. Heeft totaal niets met corruptie van doen. Ze zijn herkenbaar aan hun oranje pakken. Als ik er op bezoek ben, zeg ik wel eens: ,hé, het Oranje-team staat ook weer op het veld.' ''

Yang Bin resideert intussen met zijn Raad van Bestuur als een vorst in het prachtig nagebouwde paleis Huis ten Bosch in het Holland-dorp in Shenyang. Elke ochtend rijdt hij met zijn terreinwagen door het dorp om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. ,,Het Hollandse dorp is als mijn eigen kind. Het is fantastisch om het elke dag te zien groeien'', zei hij onlangs. ,,Maar het is ook prachtig om hier de waarden van architectuur en landbouwtechnieken tussen Nederland en China uit te wisselen."

Over ruim twee jaar zal het Holland-dorp voltooid zijn. Het moet dan tien miljoen bezoekers per jaar trekken uit de gebieden rond Shenyang en Peking, waar 130 miljoen mensen wonen. Te hoog gegrepen? Yang Bin gaat in elk geval geen zee te hoog. Teunis Broere somt achteloos op, wat er nog allemaal te gebeuren staat: ,,Er zijn op dit moment ook twee hotels in aanbouw met in totaal achthonderd kamers, er komen winkels en restaurants, waarvan er één in een tropische tuin wordt ondergebracht, voorts een groot sportcomplex voor tennis, midgetgolf en fitness, maar ook attracties in de stijl van Nederlandse pretparken als de Efteling en Six Flags: achtbanen, spookhuizen en wildwaterbanen."

Een van de absolute hoogtepunten van het Holland-dorp wordt de trouwkapel in het nog te realiseren stadhuis van Gouda. ,,De Chinese bevolking daar is nog vrij arm, maar trouwen is er een spektakel. Daar geven ze kapitalen aan uit. Vroeger trouwden de mensen als een formaliteit voor een loketje en konden ze nauwelijks zitten. Straks kunnen we daar honderden Chinese bruidsparen een onvergetelijke trouwdag aanbieden. Het orgel is in Zuid-Afrika besteld", zegt Broere, die met een staf van tien Nederlanders in Wassenaar de bouw van het Holland-dorp met raad en daad begeleidt. Yang Bin, de bloemenkoning van China, liep al een tijdje rond met plannen om dit reusachtige project, waarin een paar honderd miljoen euro wordt geïnvesteerd, te beginnen. Na een bezoek aan het Holland Village in Nagasaki was hij verkocht. Zijn liefde voor Nederland wilde hij hier in Shenyang combineren met een groot zakelijk oogmerk: exploitatie van een toptoeristisch attractiepark, promotie en productie van tuinbouwgewassen en een aanzienlijk belang in de onroerendgoed-business met verkoop van moderne Nederlandse bungalows (aan het water) en tientallen appartementen in gerestaureerde pakhuizen in Nederlandse stijl, eveneens allemaal in het Holland-dorp.

Drie jaar geleden werden de plannen concreet. Yang Bin pakte de zaken ongelooflijk energiek aan. De architecten Bert Roos uit Oud-Beijerland en Teun Notenboom, die nu in Rotterdam werkt, kregen opdracht de eerste tekeningen voor het Centraal Station, 150 grachtengevels, de Sneker Waterpoort en de Leidse korenbruggen te maken. Ze deden dat aan de hand van honderden detailfoto's en gegevens uit de archieven van Monumentenzorg. Roos deze week: ,,We reisden een paar keer op en neer naar Shenyang en waren onder de indruk van de snelheid, waarmee Yang Bin handelde. Hij kwam over als een keiharde zakenman, maar zeer correct. We hebben een jaar voor hem gewerkt. Het was een droomopdracht en hij heeft ons goed betaald. Maar het blijft toch wel iets heel aparts hoor, zo'n Centraal Station op ware grootte, waar geen treinen rijden, maar waar achter je zo naar al die broeikassen vol bloemen en planten loopt!'' Na de pioniersarbeid van Roos en Notenboom werken er nu nog louter Chinese architecten aan de voltooiing van het dorp.

Het is vreemd, dat het Holland-dorp in Nederland nauwelijks aandacht heeft getrokken. Teunis Broere heeft daar wel een verklaring voor: ,,Yang Bin is er niet de man naar om naar officiële instanties te lopen voor subsidieregelingen. In Nederland heeft hij de juiste vakmensen geselecteerd om de zaak van de grond te krijgen. Het is nogal onopvallend gegaan. Bovendien is dit dorp nauwelijks interessant voor de Nederlandse toeristenbranche. De doelgroep zijn de Chinezen. In Wassenaar hebben we met onze Nederlandse staf nog wel eens overwogen om toch enige publiciteit aan dit Chinese Holland-dorp te geven, maar tegelijkertijd zagen we er al vanaf. We dachten: ,de mensen verklaren ons voor gek. Dit gelooft toch niemand. Het is te gek voor woorden.' En ik moet zeggen: toen ik drie jaar geleden met Yang Bin daar in Shenyang over die enorme rijstvelden liep en eraan dacht, dat hier het Centraal Station van Amsterdam met Waterpoorten uit Sneek moesten verrijzen, heb ik ook wel even achter mijn oren gekrabd. Maar ja, het staat er nu toch allemaal maar mooi en het verhaal is duidelijk: Yang Bin maakt zijn droom waar.''

zoek naar gerelateerde artikelen

za 24 augustus 2002