ZAGREB - Sluimerende spanningen in een visserijconflict tussen Slovenië en Kroatië zijn gisteren zo hoog opgelopen dat zij een struikelblok kunnen vormen voor de toetreding van Slovenië tot de Europese Unie.

De onenigheid was er al langer tussen beide landen, maar de bittere ruzie kan geheel op het conto worden geschreven van één man, de Sloveense burger en eenmansactivist Josko Joras.

Ivica Racan (Foto: AP)

Die is door de Kroaten opgepakt, omdat hij de Sloveense vlag op zijn huis liet wapperen in een Kroatisch stuk land bij de grenskustlijn bij de baai van Piran. Bovendien had de man 'Dit is Slovenië' op zijn huis geschilderd, en luidruchtig Sloveense volksliederen gedraaid.

Met een beetje goede wil en desnoods bemiddeling uit Brussel zouden beide landen het conflict in de kiem hebben kunnen smoren. Maar daarvoor lijkt het nu al te laat, want het voortbestaan van de regering van de Kroatische premier Ivica Racan hangt erdoor aan een zijden draadje.

Nationalisme heeft beide voormalige deelrepublieken van ex-Joegoslavië helemaal in de greep. Alles wijst op een verdere escalatie van de ruzie, die gaat om visserijrechten in de baai van Piran, maar ook over rechten op gas- en oliewinning op zee.

Vorig jaar juli leek het grensconflict via onderhandelingen opgelost te kunnen worden. Beide landen willen graag toetreden tot de EU. Maar een EU-lidstaat mag geen grensconflicten met een buurland hebben. Dus staken Racan en zijn Sloveense collega Janez Drnovsek de koppen bij elkaar. Slovenië heeft maar een kustlijn van enige tientallen kilometers, en kreeg gedaan dat Kroatië, dat over een lengte van bijna 200 kilometer aan de Adriatische Zee grenst, het grootste deel van de baai van Piran opgaf.

Maar het Kroatische parlement weigerde het akkoord te ratificeren, zodat de Sloveense volksvertegenwoordigers prompt hetzelfde deden. De rechtse en ultranationalistische krachten in het parlement en de regering bezorgden Racan zelfs een regeringscrisis, al wist hij die te overwinnen.

Op zee brak er een ware visserijoorlog uit. Sloveense en Kroatische vissers werden beschermd door hun respectievelijke kustwachten. Vorige week kwam het tot een klein zeeoorlogje toen de Kroatische kustwacht probeerde Sloveense vissers te verdrijven. Voor Joras alle reden om er een schepje bovenop te doen. Met als gevolg nu een ongekend felle reactie van Slovenië.

Minister van Buitenlandse Zaken, Dimitrij Rupel, schreef een brief op poten naar Zagreb. "Een Sloveense burger van zijn vrijheid beroven, helpt bepaald niet de spanningen te verminderen", schreef hij.

Racan denkt er nu aan internationale arbitrage te vragen, maar zijn politieke vrienden en vijanden staan al klaar om hem te laten vallen als een baksteen. De Slovenen rechten geven op de baai van Piran staat voor hen gelijk aan landverraad.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 23 augustus 2002