AMSTERDAM - Randstad pompt zijn spierballen flink op in Duitsland. Op het hoofdkantoor in Diemen werd afgelopen vrijdag opgelucht adem gehaald, toen bleek dat de Duitse politiek, ondernemers en vakbeweging de deur naar een volwassen uitzendmarkt definitief opengooiden.

Alle partijen, verenigd in de commissie-Hartz, overhandigden de regering-Schröder een omvangrijk pakket maatregelen om de nijpende werkloosheid aan te pakken. Ruim 4 miljoen Duitsers (bijna 10% van de arbeidsbevolking) staan werkloos aan de kant. In drie jaar tijd moet dit aantal zijn gehalveerd, aldus Hartz. Of dit streven gerealiseerd wordt valt ernstig te bezien, maar dat de Duitse restrictieve wetgeving voor uitzendwerk snel zal worden versoepeld staat buiten kijf.

Volgens Randstad profiteert iedereen hiervan. "Soepelere wetgeving betekent dat ons financiële risico kleiner wordt waardoor wij ons product goedkoper kunnen aanbieden. Ondernemers krijgen arbeid, kennis en ervaring tegen een lagere prijs en kunnen daarmee hun productiviteit en concurrentiekracht verhogen", zegt Ben Noteboom, lid raad van bestuur Randstad en verantwoordelijk voor alle Europa-activiteiten. "Bijna twee miljoen werklozen zijn laagopgeleid en meestal langdurig zonder werk. Daarvoor biedt alleen meer flexibiliteit een oplossing." Feit is dat de loonkosten relatief hoog zijn in Duitsland, de economische groei momenteel bijna nul en de werkloosheid historisch. Het ideale moment om de verstarde arbeidsmarkt op te schudden. Wetgeving bepaalt nu echter nog dat een uitzendbedrijf flexkrachten alleen voor onbepaalde tijd in vaste dienst mag nemen. Dat betekent dus ook opdraaien voor loon- en ziektekosten als er geen werk is. Reden voor de uitzenders zeer behoedzaam met hun personeel om te gaan: een uitzendbedrijf met te veel leegloop (bankzitters) is een dief van zijn eigen portemonnee. Daarnaast mogen uitzenders niet actief zijn in de aantrekkelijke bouwsector en hun flexkrachten niet langer uitlenen dan 24 maanden bij één bedrijf. Extra (dure) voorwaarde is dat de uitzendkracht na 12 maanden hetzelfde salaris moet krijgen als de vaste medewerkers van het inlenende bedrijf.

De commissie-Hartz wil minder en soepelere regels om tijdelijk werk te stimuleren. Uitzendwerk op basis van contracten voor bepaalde tijd en deeltijdwerk moet het werkgevers mogelijk maken hun personeel flexibeler in te huren. Randstad, dat het de afgelopen anderhalf jaar in Duitsland niet makkelijk had, staat te popelen. "We zijn niet bang voor de concurrentie, de Duitse markt is zo laag ontwikkeld daar kun je nu ook al een goede boterham verdienen, kun je nagaan wat er gebeurt als de markt zich verruimt door een versoepeling van de wetgeving", zegt Noteboom veelbetekenend.

Duitsland is met recht een groeimarkt. De penetratiegraad (dat deel van de arbeidsbevolking dat op uitzendbasis werkt) is er 0,8% op een arbeidsbevolking van ruim 40 miljoen mensen. Nederland spant wereldwijd de kroon met 3,6%. Ter vergelijking: de Verenigde Staten scoort 2,6%, Italië 1,2% en Spanje 1,9%.

Randstad is met een aandeel van 8% veruit marktleider. De Duitse uitzendmarkt is verder sterk versnipperd. Randstad heeft in Duitsland ongeveer 1350 medewerkers in 240 kantoren in bijna alle belangrijkste steden. Met de goede geografische spreiding en gunstige politieke ontwikkelingen lijkt Randstad op rozen te zitten. Dit ondanks de bovengemiddeld extra kosten door een flinke overcapaciteit aan medewerkers, bureaus en kantoren (in Duitsland en de VS bijna 25%). Een overcapaciteit die volgens Noteboom "hard nodig is bij flexibilisering en een kerend economisch tij". Hij benadrukt desalniettemin dat toch bescheidenheid past. "De sociale partners gaan er anders met elkaar om dan bij ons. Daar moet je rekening mee houden."

De Duitse werkloosheid moet verder worden aangepakt door een efficiënter optreden en organiseren van de overheid zelf. De sociale dienst en uitkeringsinstanties worden samengevoegd en de 90.000 werknemers van de arbeidsbureaus moeten beter ingezet worden en de bemiddelingstijd korter. Als het aan Hartz ligt, worden de arbeidsbureaus omgevormd tot heuse 'jobcentra'. Onduidelijk is nog of ze met de uitzendbranche gaan concurreren. Noteboom zou hier graag snel duidelijkheid over willen hebben. "Natuurlijk doen wij dit liever omdat we er goed in zijn, maar als er nieuwe concurrentie van de overheid bijkomt, moet dat natuurlijk wel op gelijke voorwaarden gebeuren. Anders verandert er weinig." Noteboom adviseert de regering-Schröder het wiel niet nog eens uit te vinden. "Samenwerken zou natuurlijk ook kunnen, tenslotte hebben wij alle kennis en ervaring in huis." Schröder wil, mede omdat de verkiezingen snel naderen, morgen al de eerste 'Hartz-knopen' doorhakken.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 20 augustus 2002