AMSTERDAM - Eind deze maand verschijnt Schijn van Kans, een 'financiële thriller' van Charles den Tex "naar een idee van" oud-ING-topman Aad Jacobs. Centraal daarin staat de Nederlandse zakenbank Standard Capital, die strijdt om de grootste opdracht uit haar geschiedenis. Het boek biedt een aardig inkijkje in de snelle wereld van bedrijfsfinanciering en 'investment banking'. Zakendoen à la ING Groep doet Standard Capital echter niet: waar de 'overnameboetiek' - en in het bijzonder eigenaar Ernst Dellenge - zich bezondigt aan omkoping en chantage, houdt bankverzekeraar ING zich daar verre van. Een sleutelroman kun je 'Schijn van Kans' dan ook niet noemen, stelt de auteur. "Het is fictie."

Charles den Tex (50) schreef al vier keer eerder een thriller. De parttime communicatieadviseur werd voor 'Schijn van Kans' benaderd nadat - toen nog bestuursvoorzitter van ING Groep - Aad Jacobs door tv-presentatrice Astrid Joosten was gevraagd om een plot te bedenken voor een financiële thriller.

Dat gebeurde in het Vara-televisieprogramma de Show van je Leven. In juni '99 was Jacobs daarin te gast. In het programmaonderdeel 'De Doos van het Dilemma' werd de ING-bestuurder uitgedaagd om op hoofdlijnen een verhaal te bedenken dat zich afspeelt in de wereld die hij als geen ander kent: het bankwezen.

Ruim twee jaar later ligt het boek er. Naast het idee, dat gezamenlijk werd ontwikkeld tot de thriller die eind deze maand verschijnt, bracht Jacobs ook zijn kennis van het bankvak in. Andere bronnen die Den Tex daarvoor aanboorde, waren onder meer bestuursvoorzitter Sasker de Boer van handelshuis AOT en Jan Droste, bankier bij ABN Amro.

Het levert aardige constateringen op. "Hoe zijn de banken rijk geworden", vraagt hoofdpersoon Ernst Dellenge, 'dealmaker' bij en eigenaar van Standard Capital zich op een gegeven ogenblik bijvoorbeeld af. "Door stelselmatig een paar cent te berekenen over elke transactie. Het lijkt niks, maar als je het jaar in, jaar uit doet, stroomt het (geld) binnen", weet Dellenge.

ABN Amro-bankier Droste was Den Tex' bron voor een heuse 'insiders joke'. Als Dellenge op bezoek gaat bij de grote bank waarmee 'zijn' Standard Capital in de race is voor een belangrijke opdracht, vertelt de "keurige vrouw van middelbare leeftijd" die hem op komt halen over de hoge en de lage torens. De hoge is "de uitgaventoren", en de twee lage "de inkomstentorens". Precies dat grapje wordt in werkelijkheid verteld over de - twee - torens van ABN Amro aan de Amsterdamse Zuid-as.

Ook uit het leven gegrepen, zegt Den Tex, is het gegeven dat de topman van het bedrijf dat in zee dreigt te gaan met Standard Capital op audiëntie mag bij de raad van bestuur van Nederland Europa Bank, de grootbank met wie Standard Capital in de race is. "Vooral bestuurders van kleine en middelgrote bedrijven worden daarbij zó in de watten gelegd, dat ze bijna geen 'nee' meer kunnen zeggen tegen de grootbank in kwestie." Met name in tijden dat het economisch tegenzit, en gevochten wordt om de schaarse opdrachten, proberen de grote jongens zo klanten weg te snoepen bij de kleintjes, aldus Den Tex.

De fictieve zakenbankier Dellenge gaat bij het in de wacht slepen van opdrachten nog een stapje verder en schuwt zelfs de meer onorthodoxe middelen van chantage en omkoping niet. "Het was Jacobs' idee om te komen met een situatie waarin gesjoemeld wordt", zegt Den Tex daarover. Dergelijke praktijken staan haaks op ING's eigen gedragscode, die "geen enkele vorm van omkoping" toestaat en "een onberispelijke reputatie op het gebied van integriteit" bepleit.

"Het is fictie", zegt Den Tex, "maar dit soort dingen gebeurt wel gewoon." Niet bij ING, benadrukt de auteur: "Daar heeft Jacobs mij van overtuigd." Tegelijkertijd heeft de oud ING-bestuursvoorzitter volgens Den Tex wel een "optimistischere kijk op de ethiek binnen het bedrijfsleven dan ik". "Dat er gesjoemeld wordt, dat weten we na alle boekhoudschandalen in de Verenigde Staten wel. Alleen de schaal waarop het gebeurt, wekt verbazing", zegt hij in dat verband.

De samenwerking tussen Den Tex en Jacobs blijft beperkt tot deze ene keer, verwacht de eerste. "Ik geloof wel dat hij het erg leuk vond, maar een schrijver is Jacobs niet." De inbreng van de ING-bestuurder was "heel belangrijk", maar dat Jacobs mee zou schrijven is nooit de bedoeling geweest. "Van meet af aan was duidelijk dat we niet à la Nicci French een boek zouden schrijven." Een dergelijk duo is met 'Schijn van Kans' dan ook niet geboren, zo lijkt het. Aad Jacobs wilde op vragen over het boek niet ingaan.

* 'Schijn van Kans' wordt uitgegeven door De Geus, Breda, ISBN 90-445-0223-9.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 17 augustus 2002