SANTIAGO - De euforie onder beleggers en bankiers over het financiële steunpakket dat het Internationale Monetaire Fonds (IMF) eerder deze maand voor Brazilië samenstelde, is van korte duur gebleken en heeft inmiddels plaatsgemaakt voor onverschilligheid. Bij nader inzien lijken de kapitaalmarkten van het Zuid-Amerikaanse land niet onder de indruk van de dertig miljard dollar die het IMF reserveerde voor het afwentelen van een dreigende betalingsstop.

De afgelopen week kelderden de aandelenkoersen op de effectenbeurs van Sao Paulo met gemiddeld 9,4% terwijl ook de Braziliaanse real weer onder druk kwam te staan. De kredietbeoordelingbureaus Moody's en Fitch Ratings besloten de status van Braziliaanse staatsobligaties te degraderen terwijl het soevereine risico opnieuw flink steeg. Het rentepremium voor de Braziliaanse overheid en het bedrijfsleven bedraagt thans 22,7% op het basis geldtarief.

Minister Sergio Amaral van Industrie en Buitenlandse Handel deed gisteren een beroep op buitenlandse banken om Brazilië door deze 'moeilijke periode' te helpen en de kredietfaciliteiten voor plaatselijke bedrijven te handhaven. "Banken uit het buitenland die al langere tijd op onze markt actief zijn, moeten zich niet blind staren op de kortetermijnrisico's. Het is vooral ook in hun eigen belang om het bedrijfsleven juist nu niet in de steek te laten. Dat zal zich later zeker wreken", aldus de bewindsman.

Met name buitenlandse banken weigeren steeds vaker handelskredieten te verstrekken aan het Braziliaanse bedrijfsleven. Eerder liet de regering doorschemeren te werken aan een ambitieus plan om via de staatsbanken financieel soelaas te bieden aan in nood geraakte ondernemingen.

De achterdocht bij de grote beleggers en kredietgevers over de toekomst van Brazilië is niet ongegrond. Met een totale schuld van 256 miljard dollar en een kapitaalvlucht van ongeveer een miljard dollar per maand moet Brazilië elke vier weken rekening houden met betalingsverplichtingen van zo'n 4,5 à 5 miljard dollar. Wanneer de waarde van de wankele real niet verder daalt, moet de Braziliaanse overheid de komende jaren een begrotingsoverschot van bijna 4% van het BNP produceren om aan deze betalingsverplichtingen te kunnen blijven voldoen.

Volgens Roger Scher, directeur voor Latijns Amerika van het kredietbeoordelingbureau Fitch Ratings, is het alles behalve vreemd dat banken en grote beleggers zich afvragen in hoeverre het realistisch is om te verwachten dat de economie van Brazilië vijf miljard dollar of meer per maand ophoest. "We zijn inderdaad nogal bezorgd over de betalingscapaciteit van Brazilië op de middellange en langere termijn", aldus Scher. Onder president Fernando Henrique Cardoso steeg de staatsschuld van 30 naar ruim 60% van het BNP. Een verschil met het in crisis verzonken en van hulp verstoken Argentinië is dat Brazilië de afgelopen jaren rigoureus zijn fiscale beleidsbeloftes aan het IMF heeft nagekomen.

Braziliës Centrale Bankpresident Arminio Fraga is mede daarom van mening dat het zo'n vaart niet zal lopen. "Het doemdenken is absoluut niet gerechtvaardigd wanneer men zich rekenschap geeft van de afmetingen, veerkracht en dynamiek van onze economie. Onze ervaring is juist dat wanneer wij beleggers en andere belangstellenden een compleet beeld voorleggen van ons land, zij meestal hun pessimisme laten varen", aldus Fraga.

Volgens minister Pedro Malan van Financiën is de apathie waarmee de markten reageren op het omvangrijke IMF-steunpakket 'begrijpelijk' wanneer men kijkt naar de onzekerheid over de uitkomst van de presidentsverkiezing van oktober aanstaande en daarmee naar de continuïteit van het regeringsbeleid. Geen van de kandidaten wil het fonds omarmen als de redder des vaderlands. Dat zou neigen naar politieke zelfmoord. Maar na de stemming zal de toonzetting volgens Brazilië-kenners zonder twijfel veranderen zodat een meer pragmatische kijk op de situatie uiteindelijk zal zegevieren.

Het IMF-steunpakket van $30 miljard is dan ook eerder bedoeld om Brazilië in staat te stellen het uit te houden tot direct na de verkiezingen, dan om 's lands financiële problemen en uitdagingen meteen de wereld uit te helpen. Dat laatste kan alleen wanneer het internationale vertrouwen dusdanig is hersteld dat Brazilië weer volop toegang heeft tot de internationale kapitaalmark-

ten.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 17 augustus 2002