AMSTERDAM - De nieuwe Amerikaanse wet, de Sarbanes-Oxley act, het antwoord van president Bush op de beursschandalen in de VS, heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor bestuursvoorzitters en financiële topbestuurders maar ook voor accountants die de Amerikaanse bedrijven of in Amerika genoteerde buitenlandse ondernemingen controleren.

Hoewel de eerste effecten van de wet vandaag al in werking treden (de bestuursvoorzitters van 947 Amerikaanse ondernemingen moeten dan verklaren dat de verslagen die zij indienen bij de Amerikaanse beurswaakhond SEC 'een getrouwe weergave vormen van de resultaten en de financiële positie van de onderneming'), moet een groot deel van de regels nog worden ingevuld. Dat zal de komende jaren gaan gebeuren. "Het is de snelst geschreven wet ooit en bovendien is de wet gedeponeerd in een vakantieperiode", stelt Auke de Bos, senior manager bij Ernst & Young. Het directoraat Vaktechniek van Ernst & Young, een denktank, heeft een inventarisatie gemaakt van de implicaties van de nieuwe wetgeving.

Nederlandse bestuurders van bedrijven met een beursnotering in de VS en accountants komen door de wet volgens De Bos in een lastig parket. "Als je als bestuurder van een Nederlands bedrijf volgens de nieuwe Amerikaanse wet handelt en een verklaring ondertekent, val je onder het Amerikaanse strafrecht." In de nieuwe wet staan forse gevangenisstraffen variërend van 10 tot 25 jaar en geldboetes als men de regels overtreedt.

Accountants krijgen de verplichting zich binnen 15 maanden als bedrijf en op individuele basis te registreren bij een nieuw op te richten toezichtsorgaan op de accountancy in de VS, de Public Accounting Oversight Board. "Dat geldt ook voor accountants die dochters van Amerikaanse bedrijven in Nederland controleren ", aldus De Bos. In de praktijk betekent dit een forse lastenverzwaring omdat er bijvoorbeeld gegevens over individuele accountants, licenties en lopende strafrechtelijke zaken, moeten worden doorgegeven. Een fout van een accountant kan ook tot ernstige persoonlijke gevolgen leiden omdat dit volgens de wet kan leiden tot uitsluiting als accountant.

Volgens De Bos moet er nog worden gesleuteld aan deze regels.

Ondanks het feit dat de denktank concludeert dat 'Europa de put moet dempen, nu het kalf in de VS verdronken is, zitten er ook duidelijk positieve kanten aan de wet zoals de duidelijke scheiding tussen uitvoerende bestuurders en controle via een in te stellen 'auditing committee'. Verder wordt er ook vaart gezet achter een 'ethische code' voor bestuurders waarmee volgens Ernst & Young een aanzet kan worden gegeven tot duurzaam ondernemen. Op een aantal vlakken botsen de nieuwe Europese regels en de Amerikaanse regels, maar er zijn ook duidelijke overeenkomsten. Terwijl men in Europa meer gericht is op het principe letten de Amerikanen sterk op de regels. De Bos verwacht dat er op den duur een soort wederzijdse erkenning van elkaars systemen zal ontstaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 14 augustus 2002