NAARDEN - Eindelijk hebben de aandeelhouders van het inmiddels verlieslatende technologieconcern Stork hun zin gekregen. De al geruime tijd zwaar onder vuur liggende bestuursvoorzitter Aad Veenman is gisteren door de raad van commissarissen gedwongen tot aftreden. Beduidend minder lovend zijn de reacties op de goudgerande vertrekpremie die de Stork-topman meekrijgt. Vooral omdat hij zijn carrière naadloos kan voortzetten als president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen.
"De Spoorwegen mogen zich gelukkig prijzen dat ze niet beursgenoteerd zijn", zo luidt de spontane reactie van een analist die hoort van het aantreden van Veenman bij de NS.
Als bestuursvoorzitter van Stork moest Veenman heel wat kritiek dulden. Beleggers en analisten meenden dat het bedrijf te ondoorzichtig was. Stork maakt niet alleen luchtvaartonderdelen en machines, maar bijvoorbeeld ook slachtlijnen en textielprintmachines. En daar ligt ook de zwakte, menen critici, want elke samenhang en mogelijkheden tot synergie ontbreken.
Een deel van het bedrijf is inmiddels door Veenman in de etalage gezet. Ook daarmee ging hij de fout in volgens analisten. "Op die manier wist het bedrijf in één klap het betrokken personeel te demotiveren, waardoor goede medewerkers vertrokken. Bovendien werd de prijs van de betrokken bedrijfsonderdelen gedrukt. Overnamekandidaten konden namelijk wel raden dat Stork er hoe dan ook van af wil", aldus een analist.
Tijdens de laatste aandeelhoudersvergadering werd door aandeelhouders openlijk op het vertrek van Veenman aangedrongen. Een van de woordvoerders was daarbij directeur Peter Paul de Vries van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). "Het is logisch dat een raad van commissarissen na vier jaar de bestuursvoorzitter evalueert. Als je ziet hoe de winstgevendheid van het bedrijf onder Veenman achteruit is gehold van circa €80 miljoen in 1998 naar een verlies van €8 miljoen vorig jaar, moet dat consequenties voor de raad van bestuur hebben", aldus De Vries.
Bij het aantreden van Veenman in maart 1998 was het aandeel nog €36 waard. Inmiddels is de waarde gedaald tot onder de €9. Daarmee is in vier jaar tijd bijna driekwart van de beurswaarde van het concern in rook opgegaan: van ruim €1 miljard tot €280.000 (zie grafiek).
Ook president-commissaris De Bree van Stork noemt het vertrek van Veenman verklaarbaar, gezien de aanhoudende kritiek van de aandeelhouders op het bestuur van de onderneming. "Het is niet onlogisch dat de positie van Veenman ter discussie is gekomen. Stork heeft in het afgelopen jaar drie winstwaarschuwingen moeten aankondigen", aldus de president-commissaris, die verder verwijst naar het persbericht over het aftreden van Veenman dat Stork gisteren voorbeurs deed uitgaan. In dat persbericht wordt slechts gerept over een 'verschil van inzicht over het beleid', waardoor Veenman zijn functie ter beschikking stelt.
Opvallend is dat de tot aftreden gedwongen topman van Stork een handdruk meekrijgt van naar schatting €2 miljoen. Dit bedrag is gebaseerd op een summiere toelichting die president-commissaris Simon de Bree geeft op de met Veenman overeengekomen vertrekpremie. "We hebben in goed overleg besloten om niet rollebollend over straat richting rechtbank te gaan. Dat was wellicht leuk geweest voor jullie journalisten, maar het schaadt betrokkenen en de onderneming Stork. Bovendien weet je bij voorbaat al wat er aan het einde van de rit bij de rechter uitkomt."
De Bree verwijst hiermee impliciet naar de zogeheten 'kantonrechtersformule', waarbij een ontslagvergoeding wordt berekend door het aantal dienstjaren van de tot vertrek gedwongen functionaris te vermenigvuldigen met diens laatstgenoten maandsalaris. Op basis van het salaris van Veenman (€881.000 in 2001) komt dit neer op zo'n €2 miljoen. Veenman zelf, noch De Bree willen commentaar geven op de hoogte van de vertrekpremie.
VEB-directeur De Vries reageert geschokt als hij hoort van de gouden handdruk van Veenman. "Ik mag hopen dat in de vertrekregeling een clausule is opgenomen waardoor de bonus vervalt zodra Veenman in dienst treedt van de Nederlandse Spoorwegen." De Vries noemt het "niet juist" als slecht presterende bestuurders met een gouden handdruk mogen vertrekken.
Opvolger van Veenman wordt Sjoerd Vollebregt (47), die managementervaring heeft bij de Intexo Groep, een luchtvrachtbedrijf dat lange tijd onderdeel was van Van Ommeren. Na de overname van Intexo door de Britse Ocean Group, dat op haar beurt weer fuseerde met logistiek dienstverlener Exel, verhuisde Vollebregt telkens mee. Sinds een jaar verstrekt de nieuwe Stork-topman als zelfstandige adviezen op het gebied van strategiebepalingen herstructureringen. Bovendien werd hij tijdens zijn studie wereldkampioen zeilen en nam hij als zeiler deel aan de Olympische Spelen in 1976 en 1980. Vollebregt wordt per 1 september benoemd tot bestuursvoorzitter van Stork. Veenman vertrekt officieel op 31 oktober.
De beurs reageerde tevreden op het nieuws. Direct na de bekendmaking steeg de koers van Stork met procenten. Uiteindelijk sloot het aandeel 5,7% hoger op €8,88