NEW YORK - De nieuwe Amerikaanse regels voor topmanagers, waarbij ze persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld bij gesjoemel met jaar- of kwartaalcijfers, heeft tot grote onrust geleid in het Amerikaanse bedrijfsleven. De beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) heeft namelijk bepaald dat vóór aanstaande woensdag de hoogste man en diens financieel directeur van 700 grote Amerikaanse bedrijven een eed moeten afleggen over de betrouwbaarheid van hun jaar- en kwartaalrekeningen in 2001 en 2002.

Volgens de SEC hadden gisteren slechts 100 bedrijven voldaan aan deze eis, die deel uitmaakt van de onlangs in het Congres aangenomen Sarbanes-Oxley-wet. De wet is bedoeld om het vertrouwen van de belegger terug te winnen na de grote financiële schandalen bij bedrijven als Enron, Arthur Andersen, Tyco en WorldCom. Voorzitters van de raad van bestuur van tientallen bedrijven hebben inmiddels openlijk gedreigd de eedaflegging niet te tekenen.

De topmanagers zijn boos dat de SEC hen het mes op de keel zet. Als ze niet vóór 14 augustus hebben getekend, zal de beurswaakhond de namen van hun bedrijven publiceren. Volgens beursdeskundigen zullen vervolgens de koersen van de betrokken bedrijven enorm kelderen.

De meeste topmannen menen onvoldoende tijd te hebben gekregen om hun advocaten en accountants uit te laten zoeken wat de consequenties zijn indien ze persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor fouten of onregelmatigheden in de boekhouding. De SEC verklaarde onlangs dat topmanagers gevangenisstraffen riskeren van maximaal twintig jaar indien zij "willens en wetens" op de hoogte waren van geknoei met de jaar- of kwartaalrekeningen.

Volgens advocaten zit 'm daar nou net de kneep. "Hoe kun je aantonen dat een president-directeur opzettelijk beleggers of investeerders heeft willen misleiden. De hoogste man van een concern heeft het al zo druk met het management. Je kan onmogelijk van hem verwachten dat hij de financiële doorberekening van zijn accountants ook nog eens nauwgezet op waarheid toetst", aldus het in bedrijfsfinanciën gespecialiseerde advocatenkantoor Cadwalader, Wickersham & Taft in New York.

Een woordvoerder van de SEC geeft toe dat er nog veel onduidelijk is ten aanzien van de sancties tegen overtreders van de eedaflegging. "De nieuwe wet geeft ons een wapen tot vervolging. Het is aan de rechter om de strafmaat te bepalen. Dat is tot op heden niet gebeurd, want de bedrijfstop heeft nog tot 14 augustus de tijd om te tekenen. Pas wanneer de eerste verdachten worden veroordeeld, weten we met welke strafmaat we rekening moeten houden. De jurisprudentie rond deze nieuwe wetgeving moet nog worden gevormd."

Het wordt nog ingewikkelder als buitenlandse managers de eed afleggen voor hun Amerikaanse vestigingen. ABN-Amro topman Rijkman Groenink en diens financieel bestuurder De Swaan zullen een dezer dagen bij de SEC tekenen. "In het hypothetische geval van onregelmatigheden in de cijfers van ABN-Amro in ons land, kunnen we beide heren vervolgen als ze daarbij betrokken zijn", benadrukt de SEC-woordvoerder. "Ze moeten zich dan wel op Amerikaans grondgebied bevinden, willen we ze kunnen aanhouden. In hoeverre de rechter stappen kan ondernemen naar buitenlandse managers die zich buiten ons land bevinden, weet ik niet. Ook daar moet nog jurisprudentie over ontstaan."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 10 augustus 2002