HARARE - Murw geslagen door een maandenlange bezetting van gewelddadige 'veteranen' en een venijnig ultimatum hebben honderden blanke boeren in Zimbabwe gisteren hun boerderijen verlaten. Maar honderden anderen weigerden weg te gaan, waardoor ze twee jaar gevangenisstraf en een forse boete riskeren. Afgelopen middernacht is het ultimatum afgelopen dat president Mugabe van Zimbabwe aan bijna 3000 blanke boeren heeft gesteld.

Mugabe (Foto: AP)

Op 10 mei gaf hij de boeren 90 dagen de tijd hun hielen te lichten waarbij ze 45 dagen na die datum moesten ophouden met alle agrarische activiteiten. Het ultimatum treft ook meer dan anderhalf miljoen zwarte werknemers die, als ze niet al eerder door de 'oorlogsveteranen' waren verjaagd, sinds middernacht op straat zijn komen te staan.

"Wie blijft wonen op zijn eigen boerderij is sinds middernacht een misdadiger. Ik weet niet wat er gaat gebeuren, dat weet alleen Mugabe", zei David Conolly, die vast van plan is te blijven waar hij is. Het lukte Conolly eerder deze maand om het bevel tot uitzetting, dat de 2900 boeren hebben ontvangen, voor velen onwettig te laten verklaren.

Een rechter bepaalde dat het uitzettingsbevel niet aan de boer moest worden gericht maar aan de financiële instelling die een hypotheek aan de boer had verstrekt, en dat geldt voor 99 procent van alle betrokken boerderijen. Met deze uitspraak hebben de betrokken boeren in principe 120 dagen uitstel gekregen. Maar het verleden leert dat Mugabe zich niets aantrekt van gerechtelijke uitspraken, zodat honderden boeren toch al gehoor aan het bevel gaven.

Thomas Martin koos eieren voor zijn geld en heeft gisteren de boerderij, die hij 23 jaar geleden kocht, de rug toegekeerd. Hij had er schoon genoeg van. Een jaar geleden werd zijn grond bezet door de oorlogsveteranen, militante ondersteuners van Mugabe, die Martins vee vervolgens afschoten, alle bomen omhakten en de landerijen met tabak, maïs en graan in brand staken. Martin hoeft niet te rekenen op een cent compensatie.

In Zimbabwe wonen en werken 50 Nederlandse boeren, van wie ongeveer 15 een gerechtelijk bevel hebben gekregen om hun land en boerderij af te staan aan zwarte, landloze boeren. De Nederlandse ambassade in de hoofdstad Harare zegt op alles voorbereid te zijn, maar hoopt dat er geen geweld zal uitbreken.

Vijftien Nederlanders hebben hun boerderijen al verlaten. Een Nederlandse manager van een boerderij in Matabeleland, die in het verleden dikwijls naar zijn ervaringen werd gevraagd, nam gisteravond de telefoon niet op en het klonk alsof de verbinding was verbroken.

Romee Fisher, een boerin van Nederlandse afkomst, vertikt het om weg te gaan. Zij en haar man Rob hebben een boerenbedrijf op drie uur rijden afstand van Harare.

"Dit is mijn land, hier wil ik boeren", zegt Romee, die het risico van celstraf en boete accepteert.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 9 augustus 2002