BERLIJN - Het aantal werklozen is in Duitsland in de maand juli tot boven de vier miljoen gestegen en nadert nu de 10%. Het nieuwe cijfer van 4.046.900 werklozen (9,7%) is een harde tegenvaller voor bondskanselier Gerhard Schröder, wiens sociaal-democratische partij in de opiniepeilingen toch al ver achter ligt op de christen-democraten van uitdager Edmund Stoiber.

Onze oosterburen hebben inmiddels ruim vier miljoen werklozen. (Foto: AP)

De negatieve trend op de arbeidsmarkt in de bondsrepubliek werd in juli nog eens versterkt door een groot aantal jeugdigen dat zich na een schoolopleiding of beroepsstage als werkzoekende bij een arbeidsbureau meldde.

Het zelfs in de zomermaanden oplopende cijfer is koren op de molen van de oppositie, die het werkeloosheidsbeleid van de regering Schröder failliet heeft verklaard. Om de gunst van de kiezers terug te winnen, moet de kanselier voor de stembusgang van 22 september met een overtuigend concept komen. De bedenker daarvan heet Peter Hartz. Hij is in het dagelijks leven verantwoordelijk voor het personeelsbeleid bij Volkswagen.

Schröder hoopt met de concepten van Hartz de Duitse kiezers ervan te kunnen overtuigen dat hij alsnog in staat is het werkeloosheidsprobleem op te lossen. Peter Hartz werd dit voorjaar benoemd tot voorzitter van een staatscommissie om de arbeidsbemiddeling op nieuwe leest te schoeien. Het definitieve ontwerp wordt op 16 augustus gepresenteerd. Voorzover nu bekend, is het kernstuk een plan om de werkeloosheid binnen drie jaar te halveren, een opgave die gezien de huidige trend utopisch lijkt.

Andere elementen: de malaise in het oosten zou te lijf moeten worden gegaan met een miljardeninjectie, waardoor één miljoen banen ontstaat. Deeltijdarbeid dient te worden bevorderd en de mogelijkheden om werkelozen zelfstandig ondernemer te laten worden, zouden moeten worden verruimd. Ouderen zouden van hun sollicitatieplicht moeten worden ontheven, zodat ze uit de werkeloosheidsbestanden verdwijnen. Voorts dient de bureaucratie te worden bestreden, waardoor arbeidsbemiddelaars meer tijd krijgen voor hun cliënten en dient het uitkeringssysteem zo te worden aangepast, dat de ontvangers daadwerkelijke prikkels voelen om aan het werk te gaan.

Aanleiding tot het instellen van de commissie-Hartz was een vernietigend rapport van de Duitse rekenkamer over het functioneren van de 'Bundesanstalt für Arbeit', een bureaucratische moloch van 90.000 medewerkers verantwoordelijk voor de arbeidsbemiddeling, het uitkeren van kinderbijslag en het opsporen van fraude. Het orgaan bleek stelselmatig te positief over de bemiddelingsresultaten te hebben gerapporteerd. Hoofddirecteur Bernhard Jagoda moest zijn biezen pakken en werd opgevolgd door Florian Gerster, die de dienst moet hervormen, c.q. terugbrengen naar de kerntaak.

Aanvankelijk leek het erop dat de voorstellen van Hartz op een breed draagvlak in de Duitse samenleving konden rekenen. In een eerste reactie reageerde zelfs de christen-democraat Lothar Späth uit het competentieteam van kanselierskandidaat Edmund Stoiber enthousiast. Hij werd echter al snel gecorrigeerd: "Duitsland heeft meer nodig dan een commissie, om het werkeloosheidsprobleem aan te pakken. Bovendien: wat voor zin heeft het de bemiddeling te verbeteren, als er geen banen zijn?" aldus paste CDU/CSU het commentaar aan.

Vakbonden en werkgevers verdedigen als vanouds hun eigen posities, waardoor er van de voorstellen van de commissie Hartz steeds minder overblijft. De laatste strohalm van Schröders herverkiezing wordt steeds dunner.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 8 augustus 2002