door Arnold Burlage HOOFDDORP - De economisch sombere tijden zorgen bij de vakantieboekingen voor een pas op de plaats. Belastingmaatregelen, de stabilisatie van de huizenprijzen, maar vooral de scherpe dalingen op de financiële markten maken momenteel een hardhandig einde aan het bestedingsfeest.

"Vakantiegangers gaan weer meer op de centen letten", zei gisteren Steven van der Heijden, algemeen directeur van het Thomas Cook reisconcern, de marktleider in ons land met reisorganisaties als Neckermann en Vrij Uit, die met lichte stijgingen nog wel aan marktaandeel winnen.

De tweede, en zeker een derde, vakantie zijn niet meer zo vanzelfsprekend als tot voor kort.

Ook in de landen om ons heen is de reislust met 10 tot 15 procent minder in een vrije val geraakt.

Over de aanwijsbare oorzaken zegt Van der Heijden: "De afgelopen jaren is zeer gemakkelijk geld uitgegeven, ook aan vakanties. Niet alleen als gevolg van stijgende inkomens, vooral ook van stijgende particuliere vermogens. Spaargeld werd belegd en de winsten waren reusachtig. Huizenprijzen explodeerden en een deel van de overwaarde werd geconsumeerd."

Nu de lonen in de komende jaren nauwelijks de inflatie kunnen bijhouden, zal dat zeker invloed krijgen op de vakantiesector. "Misschien niet eens zozeer op het aantal vakanties dat wordt geboekt, maar wel op de hoeveelheid geld die daaraan wordt besteed", verwacht de topman van Thomas Cook.

"De vakantiesector zit niet langer in een periode van onstuimige groei. In het verleden zorgde die ervoor dat de gevolgen van dergelijke crises werden getemperd en dat de groei een of twee jaar stagneerde. Nee, de omvang van het Europese georganiseerde toerisme daalt dit jaar voor het eerst écht", legt hij uit.

Ook in de landen om ons heen is de reislust met 10 tot 15 procent minder in een vrije val geraakt.

Hoe erg het is in Europa blijkt uit de cijfers. De brancheorganisatie van reisbureaus in Duitsland schat de omzetdaling over 2001/2002 op ruim 15 procent. In België bedraagt dit percentage zo'n 10. Voor de Engelse markt ontbreken betrouwbare cijfers, maar ook daar loopt de omzet waarschijnlijk tussen 5 en 10 procent achter.

"Voor een branche die jarenlang gewend is geraakt aan groeipercentages van 5 tot 10, of meer, is dit inderdaad een dramatische omslag", aldus Steven van der Heijden.

Op sommige bestemmingen is de teruggang nog groter. De grootste toeristische bestemming ter wereld, Mallorca, verwacht deze zomer zo'n 20 procent minder toeristen.

"We hebben het dan over ruim 2 miljoen minder vakantiegangers en circa 22 miljoen minder toeristische overnachtingen. Over de maand juni bedroeg dit zelfs bijna 30 procent", onderstreept de directeur van het reisconcern, die eenzelfde percentage noemt voor Tunesië en zelfs Turkije, de bestemming die het de afgelopen jaren zo uitstekend deed en die het met stijgingen van 25 procent in de boekingen in ons land nog steeds voortreffelijk doet, rekent op 5 procent minder toeristen.

Opvallend genoeg gaat het in Nederland nog goed. De zomerboekingen gingen in de eerste maanden van het jaar zelfs ronduit goed van start. De ANVR/NIPO boekingsstatistiek van alle zomerboekingen tot en met 14 juli geeft na een nog betere start nog steeds een plus van 1,5 procent.

De topman van Thomas Cook legt uit waarom Nederland het nog zoveel beter doet dan het ons omringende buitenland. "Een sluitend antwoord heb ik niet, maar de Nederlandse economie verkeert nog in een relatief gunstige conditie, zeker vergeleken met de situatie in Duitsland."

In België was met het faillissement van Sabena en de chartermaatschappij City Bird sprake van een ware vakantiecrisis en in Engeland lijken de grote reisorganisaties eindelijk serieus het probleem aangepakt te hebben van enorme overcapaciteit, met als gevolg een waanzinnige prijzenslag die de markt jarenlang kunstmatig heeft vergroot.

Ondanks de zwakke winter zal het aantal vakanties dat Thomas Cook dit jaar verkoopt met de merken Vrij Uit, Neckermann en Belvilla zo'n 2 procent stijgen tot ruim 1.850.000.

Ruim een kwart van alle georganiseerde vakanties in Nederland wordt bij Thomas Cook geboekt. De totale concernomzet, inclusief de omzet van de reisbureaus, zal zo'n 20 procent stijgen tot circa 740 miljoen euro, maar dat is grotendeels te danken aan de overname van 92 reisbureaus van Broere.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 8 augustus 2002