MOSKOU - De sportief ogende, uiterst gespierde Andrej heeft goede redenen om iedere maand van de noordelijke havenstad Archangelsk met het vliegtuig naar Moskou te komen: het ophalen van de huur die zijn twee luxe Moskouse appartementen opbrengen. De $10.000 aan (zwarte) maandinkomsten zijn voor hem echter bijzaak: hij verdient zijn 'echte geld' - zoals hij dat noemt - niet als pandjesmelker, maar als handelaar in hout. "De export is de laatste jaren enorm gestegen", vertelt Andrej, die niet met zijn achternaam, noch met zijn foto in de krant wil. "Ja, ik ben miljonair. Maar waarom moet de hele wereld dat weten?"

IKEA wil op termijn een groot deel van zijn meubelproductie overbrengen naar Rusland. (Foto: © Dijkstra b.v.)

Nippend van een glas witte Bordeaux op een terrasje aan de Moskouse Oude Arbat geeft hij toe dat er in zijn branche nogal wat wordt gerommeld. "Driekwart van wat ik exporteer is illegaal gekapt hout. Ik ken geen houthandelaar die het niet met de lokale overheid en de douanediensten op een akkoordje heeft gegooid."

Het is niet voor niets dat de Zweedse meubelgigant IKEA zich de afgelopen jaren diep in de Russische economische aarde heeft genesteld: van elke vier bomen ter wereld groeit er één in Rusland, reden waarom IKEA op termijn een groot deel van zijn productie naar Rusland wil overbrengen. "Als u mij vraagt wat we meer in overvloed hebben, olie of hout? Dan is het antwoord simpel: hout", zei de Russische premier Michail Kasjanov onlangs. "En bovendien is het een bron die we kunnen steeds kunnen vernieuwen."

De Russische economie bloeit op dit moment voornamelijk door de oliedollar. Maar als het aan president Vladimir Poetin ligt, moet Rusland op termijn één van de grootste houtleveranciers ter wereld worden. Vorige maand sprak de Kremlinleider in de Staatsraad - een orgaan van regionale leiders - er zijn ongenoegen over uit dat de Russische houtsector de afgelopen tien jaar alleen maar is gekrompen. "Er zijn keer op keer kansen gemist. Dat moet veranderen. Onze Russische bossen moeten een vaste inkomstenbron gaan vormen. Net als de olie nu."

De Russische houtindustrie genereert op dit moment minder dan €8 miljard per jaar, een cijfer dat volgens Ilja Klebanov, de Russische minister van Industrie, Wetenschap en Technologie, "met gemak" enkele malen kan worden verhoogd. Poetin heeft zijn premier opdracht gegeven om spoedig te komen met een nationaal houtplan, waarmee meer dan 20.000 bedrijven zijn gemoeid.

Russische milieuactivisten zijn minder blij met het voorstel, vooral ook omdat de "zwarte houtkap" volgens sommige deskundigen vele malen hoger ligt dan de officiële. Bovendien verdwijnen in rap tempo de laatste stukken oerbos en leggen bosbranden iedere zomer bosgebieden vele malen groter dan Nederland in de as.

Acht miljard euro mag misschien indrukwekkend klinken - Rusland is slechts goed voor 3% voor de totale wereldhoutmarkt. "Bovendien wordt er van alle kapbare bomen in Rusland slechts een vijfde daadwerkelijk geveld", zegt Michail Mosjiasvili van Ilim Pulp Enterprises uit Sint-Petersburg, één van de grootste houtproducenten in Rusland. In de 'Moscow Times' hield hij recentelijk een pleidooi om de Russische houtverwerkingsindustrie een kwalitatieve impuls te geven.

Volgens Mosjiasvili bestaat het merendeel van de export slechts uit onbewerkt hout, terwijl houtbewerking juist een toegevoegde waarde kan geven.

Het zijn bedrijven als IKEA die met de locale productie van kasten, bedden, tafels en stoelen in de toekomst moeten bijdragen aan de verhoging van het Bruto Nationaal Product. Maar schimmige handelaren als Andrej zijn daar minder blij mee. "Van mij hoeven al die economische hervormingen niet", bekent hij. "Het is goed zoals het nu is. In troebel water is het voor een Russische zakenman het beste vissen."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 3 augustus 2002